Bejaardenhuis Florisberg moet plat

Volgens Amaris Zorggroep : “…voldoet Amaris Florisberg niet meer aan de eisen, die momenteel aan ouderhuisvesting gesteld worden. Het is 40 jaar oud en 11 appartementen zijn niet groter dan 25m2. Bovendien zijn er een aantal afspraken in het regeerakkoord grote veranderingen te verwachten in de ouderzorg. Er is dan ook besloten om over te gaan tot nieuwbouw van de locatie.”

Verouderd...

Mijn ouders betrokken begin jaren ‘60 een nieuwbouwhuis in de Vondelstraat in Muiden. We woonden daar heerlijk met ons gezin van 4 jongens en onze ouders. Het was een hoekhuis, waardoor er een grote tuin was, waar mijn vader en moeder altijd met veel plezier in werkten. Wij kinderen brachten hele zomers door aan de dijk en in het Ijsselmeer. Dat was een fijne tijd

Maar voor iedereen komt er een keer een eind aan het feestje. Toen onze ouders ouder en zwakker werden probeerden wij, hun kinderen, hen in een bejaardenhuis te krijgen, omdat hun verzorging door ons steeds intensiever werd. Wij vonden dat geen prettig voorstel en we wilden ook zeker niet van onze morele kinderplichten af.
Na vele protesten hadden mijn ouders Thuiszorg aanvaard. Ik stel voorop, dat de mensen, die bij deze instelling werken ontzettend gemotiveerd hun best doen om hun klanten te helpen. Maar het blijft naar. Iedere dag “vreemden” over de vloer en een dame, die je huis binnen stuift, een diepvriesmaaltijd in de magnetron zwiept en weer afscheid neemt…Het is niet ideaal. Mensen van de Thuiszorg zijn met veel te weinig personeel en zwaar onderbetaald. Zij kunnen geen ijzer met handen breken

Wanneer wassen, toiletbezoek en verschonen een steeds groter probleem wordt moet er iets gebeuren! Dat wil niemand, maar de tijd dwingt het af. En dat kan echt niet allemaal door de familie als Mantelzorg gedaan worden, Rutte! Weet zo’n man in zijn Ivoren Torentje, hoe ontluisterend het aftakelingsproces van mensen soms is? En dat bijvoorbeeld niet ieder kind in staat is om zijn moeder na een ongelukje onder de douche te zetten? (zoals ik) Afgezien van het feit, dat Mantelzorg enorm tijdrovend is, is het ook specialistisch werk, dat gedaan moet worden door deskundigen, die er goed betaald voor worden

Mijn broer Guus is zo’n geboren mantelzorger. Hij wilde volledig de taken van mijn moeder overnemen na haar overlijden. Dat is absoluut niet mogelijk met een fulltime baan als onderwijzer en naast al zijn andere drukke werkzaamheden. Van zoveel verantwoordelijkheid en werkdruk raakte hij zelf rijp voor een rusthuis

Mijn ouders verzetten zich met hand en tand tegen verhuizing naar “Villa Uitzichtloos” …Maar toen mijn vader alleen achterbleef hebben we doorgedrukt, dat hij naar Florisberg ging. Hij verwaarloosde zichzelf en dat kun je als kind niet aanzien. Hem meenemen naar Muiderberg vond ik één van de moeilijkste dingen, die ik ooit gedaan heb. Ik ervoer het, alsof ik mijn vader ontvoerde uit zijn geliefde Muiden. Je moet, maar je kunt het eigenlijk niet

Mijn vader kon echt niet wennen aan zijn “verbanning”. Hij was (en is) in een toestand van ontkenning. Hij zag totaal niet in, waarom hij zijn huis en haard moest verlaten. Dat hij totaal niet meer zelfstandig kon leven, ging er bij hem niet in

Maar inmiddels is hij rustiger. Na een jaar is hij nog steeds erg verdrietig en verward, maar wij kinderen waren blij, dat hij aangekleed werd, zijn eten kreeg en in een mooi huisje zat met hele fijne verzorgsters. Hij had nog steeds zijn eigen domein en wij konden hem in alle rust bezoeken en een kopje thee uit zijn eigen keuken serveren. Hij had zijn huiskamer met spullen van thuis, wat gewoon noodzakelijk is voor mensen, die dementeren. En voor wie niet, trouwens?

Eind jaren ‘90 waren apartementen van Florisberg twee aan twee aan elkaar geschakeld, waarmee een behoorlijk goede woonruimte gecreëerd werd; ook voor echtparen, die nog met zijn tweëen zijn, ongeveer 50 m2 per woning. Niet groot voor ons jonge goden, maar prima om mensen netjes in te huisvesten tijdens de winter van hun leven

Voorlichtingsbijeenkomst in de recreatiezaal

Maar dit alles moet dus gaan veranderen van onze roemruchte overheid. Zorg is niet meer iets, dat uit je hart komt, maar een nationale onkostenpost. Ik zou denken, dat wij daar ons hele leven voor gewerkt en betaald hebben, maar nee, een bejaardenhuis moet gewoon geld gaan opleveren. De vroegere kleine bijdrage word vervangen door ordinaire huur

“Er is dan ook besloten om over te gaan tot nieuwbouw van de locatie.” Dan ook? Ik heb mijn beklag gedaan op FaceBook en iemand reageerde : Florisberg is geen mooi gebouw. Nee, zeker niet. Maar het gaat helemaal niet om “mooi”. Het gaat om mensen en hun geluk. En er moet ook wel iets gebeuren aan bijvoorbeeld de klimaatbeheersing, want het gebouw ruikt overal muf, om maar wat te noemen, maar daar kan gewoon iets aan gedaan worden

“…en 11 appartementen zijn niet groter dan 25m2” Nou, met al het beschikbare geld zou je die alsnog (waarom toen niet meteen?) aan elkaar kunnen schakelen. Het personeel heb ik nog nooit horen klagen over het vermeende gebrek aan doelmatigheid, maar ik kan me voorstellen, dat erin het bestaande gebouw vernieuwingen aangebracht moeten worden. Ook dat lijkt me niet onoverkomelijk. 10 jaar geleden zijn er verderop aanleunwoningen ontruimd en voorzein van “antikraak” met de bedoeling om een nieuwe vleugel aan te bouwen. Doe dat dan! Zo kun je een vernieuwd gedeelte aanbieden en de rest in alle rust verbeteren

Maar nee. Medio volgend jaar moeten alle bewoners verhuizen naar Naarden, waar containerwoningen staan als tijdelijke opvang. Dat tijdelijke duurt overigens anderhalf jaar! Voor veel bewoners zal dat dus hun eindstation worden. Hoe zal bijvoorbeeld de verwarming werken in die gehorige bouwketen? Mijn vader voelt zich het prettigst bij een temperatuur van zo’n 27‘ Dat is veel en daar had hij vroeger echt geen last van, maar het IS nu eenmaal zo

Door de eerste verhuizing zullen alle spullen, die we aangekocht hebben voor de nieuwe woning weggegooid kunnen worden; vloerbedekking, gordijnen ennzovoort. Jammer van het geld en al het werk, dat in de woning is verricht. In de nieuwe woning zal niet al het bezit van mijn vader een plaats kunnen vinden. Die moeten dus of opgeslagen- of meteen maar weggegood worden. Want voor demente mensen zal er geen eigen huiskamer meer zijn in de nabije toekomst…

…eigen huiskamer? Nee, dus!

Als de nieuwbouw klaar is, moeten deze arme mensen opnieuw verhuizen, met alle gewenningsperikelen vandien. En opnieuw moet er ingericht worden, al is het dan alleen maar de slaapkamer… Want bij terugkomst zal er het één en ander veranderd zijn. Onze alom geprezen overheid heeft besloten om “Zorgzwaarte Pakketten” 1 tot en met 4 sowieso niet meer toe te laten in verzorgingshuizen. Die zielepoten kunnen gemakkelijk door hun familie en vrienden verzorgd worden, vind Rutte. Eitje!

Zorgzwaarte Pakketten 5 tot en met 7 zijn welkom. Er zijn twee woonvormen. De eerste : “Kleinschalige-Integrale-Zorg” (heerlijk jargon!) : 3 groepen van 8 appartementen, koken als in een gezin (door verzorgsters) en codesloten op de deuren. Deze woonvorm is bedoeld voor dementerenden, die dus gezamelijk in hun huiskamer op elkaars lip mogen zitten of zich terugtrekken in hun prive slaapkamer

De tweede woonvorm word dan “Scheiden-Wonen-Zorgen”(!). De mensen daarin kunnen (moeten?) kiezen voor een 2- of 3 kamerwoning en betalen daar een dikke huur voor. Zij krijgen een soort Tafeltje Dekje maaltijd verzorgd door Thuiszorgers. Want een centrale keuken zal er niet meer zijn. Evenals overigens de receptie, de kleine Serre en de grote recreatiezaal. Deze zaken, kun je je voorstellen, kosten alleen maar geld en moeten wijken. Alle leuke activiteiten, die ik het afgelopen jaar meegemaakt heb, zullen verdwijnen, zoals de maandelijkse samenzangavonden, de Kerstmaaltijd, de leuke Oudejaarsviering enz. Het mooie voordeel van zo’n instelling, het samen eten, drinken en praten wordt weggegooid. Iets, waar mensen nu juist zo’n behoefte aan hebben, jong of oud, dement of nog fruitig. De “Scheiden-Wonen-Zorgen” types zullen weer goeie maatjes moeten worden met de buren, daar moet je maar zin in hebben

Geen Freek en Hella meer

Deze nieuwe woonvormen zullen ooit weer achterhaald zijn. Mij benieuwen, hoe ik ooit zelf kom te zitten? Wellicht woon ik dan in een soort gevangenis samen met mijn Personal Robot? Nog goedkoper! “Als je daglicht wilt zien, opa, zet je de tv maar aan!”

Ik betrap me er op, dat ik stilletjes hoop, dat mijn vader dit alles niet meer mee hoeft te maken. Maar dat is hetzelfde als hem dood wensen. En hoewel zijn overlijden hem uit zijn eenzame lijden zou verlossen, wil ik dat soort gedachten niet toelaten. Ik wil niet wensen, dat hij dood was. Ik mis mijn moeder al zo erg. Die dag zal komen, ik weet het en misschien wel gauw, maar woonzorgen moeten toch geen reden zijn om hem maar op zijn einde te hopen

Sommigen zeggen, dat we dit tegen moeten houden. Maar hier zie ik geen democratisch proces. Tijdens de bijeenkomst had ik zeer de behoefte om eens flink te reageren, want de stemming was gelaten. Net zoals in heel Nederland. Ons wordt helemaal niets gevraagd en we laten het allemaal maar gebeuren. Maar omdat ik erg emotioneel kan worden en nogal fel, heb ik mijn bek maar gehouden (En dat zint me helemaal niet)

“...afspraken in het regeerakkoord...”… De democratie, dat waren wij toch? Of zoals mijn vriend Tjalling schreef :

“Willem, normaal gesproken heb ik wel wat te vinden van de dingen, maar ik geloof niet, dat ik hier woorden voor heb. Machteloosheid is wat ik voel. Mijn vader was vorig jaar bijna jouw vaders buurman geworden maar, vanwege wachtlijsten en andere blablabla, zit hij nu in een kamertje in het verzorgingstehuis in Hilversum, weg van alles wat hem bekend is en met de wetenschap, dat als hij gaat hemelen, zijn kamertje binnen twee dagen opgeleverd moet worden. "Ik krijg niet eens de tijd om koud te worden", zegt hij wel eens. Wim Kan zei ooit : "Democratie is de wil van het volk... ik lees elke ochtend met stomme verbazing in de krant wat ik nú weer wil". Ik sluit me daar volledig bij aan.”

Deze mensonterende toestanden worden allemaal veroorzaakt door winstbejag. Sociaal gedrag is vervangen door het marktdenken van overbetaalde managers(“Hoeveel maal Balkenende Norm verdien jij?”). Steeds meer lieve mensen, die graag en met plezier anderen helpen worden ontslagen, bijvoorbeeld als zij geen affiniteit hebben met dementie…, en Huize Zonnegloren verandert in een fruitautomaat, ook al stop je er heel veel geld in, je weet nooit hoeveel er uit komt

De tijd zal leren, wat er nu nog allemaal boven onze hoofden hangt, machteloos wachten we af, maar dat we er nog niet klaar mee zijn is gewoon een feit

Willem kroon, 8 februari 2013

Dementerenden hebben geen huiskamer nodig

Over mijn Flashopdracht

Vandaag (6 juli 2012) heb ik één van mijn opdrachten voor school afgerond

Het is de MM-6 Flash movie. Ik heb gekozen voor een fansite van mijn favoriete band Metallica, waar ik al sinds 1992 gek op ben en waar ik diverse concerten van heb bezocht

Metallica Sinterklaas…

Ik richt dit blog op mijn medeleerlingen, omdat ik van een bepaald kennisniveau moet uitgaan, maar uiteraard is iedereen welkom om over mijn ervaringen te lezen

Ik had al een tijd niet meer geblogd en als ik het wel deed, ging het over de verdrietige toestanden thuis na het overlijden van mijn moeder
(zie hieronder : * 1)
Maar nu wil ik het voor het eerst eens over school hebben en dan met name over wat ik al of niet geleerd heb

Hoewel de opdracht uit meerdere movies in Flash moet bestaan, praat ik voor het gemak liever over een website. Mijn werk staat dan ook online
(zie hieronder : * 2)

Mijn site heet “Metallica Online” en bestaat uit 6 movies. De hoofd (container) movie betaat uit een background met een knoppenbalk, waarmee de verschillende hoofdstukken gekozen kunnen worden. Die hoofdstukken zijn :

1. Video
2. Audio
3. Photo
4. Member

Ook is via de mainmovie een 6e movie te bekijken, die de bandwidth van je Internetverbinding aangeeft. Je kunt een analoog ogend metertje bekijken, dat voortdurend een 33KB plaatje downloadt en de tijd, die hij daar voor nodig heeft omzet in een aanwijshoek voor de naald van de meter

Voor hoofdstuk “Video" heb ik gebruik gemaakt van de YouTube API. Deze software is goed gedocumenteerd
(zie hieronder : * 3)
Wanneer je de instructies en methods eenmaal begrijpt, kun je een player maken met heel veel mogelijkheden.
De filmpjes van Metallica hebben op YT niet allemaal reclameboodschappen en die zie je dus ook niet in mijn player

Omdat het laden van de YT player zwaar op de grafische kaart leunt, moest ik leren om mijn Tweens op de juiste momenten te starten.
Overigens leerde ik hierbij, dat je Tweens ook in een Array kunt stoppen. Het is namelijk zó, dat de zg. “Garbage Collection” je (local) Tween variabelen opruimt, als de animatie verstoord wordt. Nadeel van deze methode is, dat je wel track moet houden, wáár je Tweens in die Array zitten, als je ze opnieuw wilt benaderen (var tweenIndexCounter:int ? ;-). Maar met deze methode lopen je animaties wel vaker() naar het einde, zoals je dat bedoeld had

Mijn videoplayer is de hoofdmoot van mijn site geworden. Ik heb daar dan ook het meeste werk in gestoken. Hij is inmiddels uitontwikkeld en oeverloos getest. Het is maar goed, dat ik zo gek ben op Metallica, want ik heb de nummers bij het ontwikkelen (bijna) vaker gezien en gehoord dan mij lief is bij het continue opstarten van deze movie.
Over deze .swf ben ik het meest tevreden. Er zitten bij mijn weten geen echte fouten meer in (wat je van de andere filmpjes helaas niet kan zeggen)

Ik heb deze opdracht met veel plezier gemaakt. Dankzij mijn eerdere ervaringen met BASIC heb ik deze taal, Flash ActionScript 3.0, goed op kunnen pikken en voor een eerste project ben ik redelijk tevreden. Ja, redelijk…
Want ondanks, dat ik de meeste tijd heb van al mijn klasgenoten en ik er wel 6 weken continue aan heb gewerkt ben ik niet klaar met mijn project…

Ik wist het van mijn vroegere programma’s wel : ik begin eenvoudig, maar mijn ideeën blijven groeien en mijn wensen worden gedurende de ontwikkeling steeds groter. Mijn Visual Basic projecten kwamen dan ook eigenlijk nooit aan hun voltooiing toe. En ook nu was het maar kantje boord, of ik wel een beoordeelbare site kon gaan tonen aan de leraar.
Ik heb echt veel wensen niet kunnen realiseren en ook heb ik zelfs een paar problemen niet op kunnen lossen. En dat zit me NIET lekker!!

Ik moet leren om een goede workflow te ontwikkelen : eerst alle movies in basis aanmaken en eventueel alle onderlinge communicatie via Global Vars en Shared Library goed uittesten! (uitroepen is aan mijzelf gericht, hahaha)

Ontwikkelen = Workflow = Workflow = Workflow = Workflow………

Zoals bijvoorbeel bij de Audio player : Hier heb ik geen tijd gehad om animaties te creëren en grafisch vind ik de movie niet af.
Deze .swf haalt MP3’s en hun info van een online pagina van mij via een XML file. Dat bevalt me wel, XML; op deze manier kan ik zonder de Flash omgeving mijn MP3’s en hun namen eenvoudig aanpassen aan nieuwe songs.
Ook de PeakHold VU meters vind ik erg leuk, alleen had ik ook de luidsprekers willen animeren, maar wederom …tijdgebrek…

De Photo movie is redelijk gelukt na heel veel inspanningen om hier de Tweens goed te krijgen. Wederom maak ik voor de content gebruik van de mooie XML techniek.
Ook hier had ik weer veel problemen, zoals in het hele project, om de lagen goed te krijgen. Eerlijk gezegd snap ik nog geen bal van AddChild(ren)…Movieclips en Textfields verschijnen op de meest ongewenste layers en ondanks heel veel inspanningen werkt een aantal objecten ook nu nog steeds niet goed…Al was het bijvoorbeeld maar, omdat mijn objecten zich online weer anders gedragen dan in de Flash omgeving…Om crazy van te worden, pfffff….Hier ligt nog een aantal leermomenten op mij te wachten, haha

De Members movie is mijn liefste kindje, het bouwen ging voorspoedig en hier was ik al snel mee op orde.
Deze .swf werkt goed! Hij stuurt een mail naar de afzender via een .php pagina op mijn website wkwebsites.com

Al met al heb ik met tegenzin besloten om mijn project in te leveren. Ik heb er serieus heel veel tijd ingestopt en toch is hij niet perfect, maar nu is het tijd om me echt in PHP te gaan verdiepen. Tenslotte kom ik voor die andere (HTML/CSS/PHP) eindopdracht niet meer weg met de Server Behaviours van DreamWeaver, waar ik 7 jaar lang dankbaar gebruik van heb gemaakt. Nu is het tijd om zelf PHP te gaan begrijpen!

Ik heb de combinatie AS 3.0 schrijven en PHP leren wel zwaar gevonden. Het zijn tenslotte toch twee heel verschillende talen, met name qua toepassing. Als amateur autist kan ik me maar in één project tegelijk vreselijk verdiepen, haha

AS 3.0 blijft, en daar moest ik wel even aan wennen, een taal om filmpjes mee te besturen en PHP is mooie code, die je met de server laat communiceren. Dat ga ik nu leren en ook daar heb ik echt zin in

Codewriting is my pleasure ☺

Willem

Links :

(* 1) Eerder Blog

(* 2) Mijn site online

(* 3) YouTube API

Als je wilt reageren : dit geeft nogal eens problemen, heb ik gehoord, maar email gerust naar willemkro@gmail.com

Papa’s verhuizing naar Muiderberg

Lieve mama,

Vanmiddag reed ik met pa naar Muiderberg en bracht hem niet meer terug naar zijn geliefde Muiden

Het was weer een bijzondere dag, deze 12e januari 2012. Vroeg in de middag ging ik pa ophalen in de Vondelstraat met een knoop in mijn buik. Ik had aangeboden om hem over te brengen, maar ik had niet ingeschat, dat ik het zo zwaar zou vinden.
Hoe zou hij ditmaal reageren? Ik zag al taferelen voor me van een boze of huilende man, die het huis niet wilde achterlaten, waar hij met jou 53 jaar gewoond heeft. Waar hij als jonge man van 32 met drie kinderen en jou als mooie vrouw kwam wonen; waar Kees geboren werd en waar wij allemaal zoveel herinneringen aan hebben

Maar papa was heel rustig. Eigenlijk te rustig vond ik. Besefte hij wel, dat het grote uur aangebroken was? Ik durfde hem er niet naar te vragen, bang dat hij alsnog in paniek zou raken. Na een boterhammetje verliet pa de Vondelstraat, nadat hij me gevraagd had om een briefje neer te leggen, waar hij was. Voor het geval iemand hem niet kon vinden

Maar iedereen wist heel goed waar hij was. We reden kalm naar Muiderberg onder het gebruikelijke gemopper van pa, dat we dagelijks gewend zijn en wat uiteindelijk een teken is, dat hij zich niet bijzonder ongemakkelijk voelt

De bestelde rolstoel is er nog niet, dus in een geleend exemplaar van een verwarde en ongeruste eigenares reed ik pa naar zijn nieuwe onderkomen

Het huis is echt heel mooi geworden. Met name Guus en Hans hebben schitterend werk verricht. We voelen ons echt thuis tussen al die overbekende spulletjes, die jullie in de loop der jaren om je heen verzameld hebben

Aan de wanden hangen jullie schilderijen en foto’s en ik heb vanmiddag nog een deel van je verzameling mini serviesjes teruggeplaatst in de fraaie glazen vitrinekast

Met name die kleine kopjes en schoteltjes, waar je er inmiddels zoveel van had, hebben weer een prominente plek gekregen in huize Kroon. Ik kan mijn ogen er niet van af houden. Het is zo echt een hobby van een zorgvuldige vrouw en ik denk niet, dat ik alles zo mooi gedecoreerd heb als jij dat deed, maar met het koesteren van deze kastjes met je verzameling potjes, kopjes en kannetjes eren we jou

Zo ook met je prachtige Swarovski verzameling, die we nog een veilig plekje moeten geven, omdat we wel bang zijn, dat er het één en ander gemakkelijk gepikt kan worden door medewerkers; een actueel probleem

Papa was echt goed te spreken over de inrichting van zijn nieuwe, maar vanzelfsprekend ook nog vreemde huis en hij moet er nog erg zijn richting en pad vinden.
Een verzorgster complimenteerde ons met de snelle inrichting, want andere nieuwe bewoners zitten vaak nog weken in de rommel

In de grote zaal was er een muziekmiddag, waar ik met pa heenging. Hij kon als enorme muziekliefhebber over ieder gedraaid nummer iets bijzonders vertellen en ik kon zien, dat het luisteren naar de populaire muziek uit jullie tijd en de verhalen, die de presentatoren er over vertelden, hem goed deden. De bewoners werden prima verzorgd met koffie, thee en zelfs een kaassoufle . Ik vind de verzorging door de aanwezige dames absoluut in orde, voor zover ik het nu kan beoordelen

Zo kreeg pa als enige warm eten ‘s avonds, omdat hij het middag diner gemist had. Hij zat gezellig met andere bewoners aan tafel, maar klaagde wel dat niet iedereen even aanspreekbaar is. Pa blijkt echt een grote behoefe aan contacten te hebben. Hij stapt zomaar op mensen af en begint dan zijn vragen af te vuren, over wie hij voor zich heeft; in de hoop, dat hij een bekende tegengekomen is

Al met al zijn het mooie huis, de goede verzorging en pa’s wil om nieuwe contacten te leggen voor mij tekenen, dat zijn verblijf in Florisberg succesvol zal kunnen zijn

Hij zegt nu, dat hij er graag met jou had gezeten. Dat begrijp ik natuurlijk, want ook hier zal hij je missen en ook hier zal hij zich soms eenzaam voelen.
Maar onder de gegeven omstandigheden denk ik, dat papa’s verhuizing een goede beslissing is geweest en dat het hem positieve veranderingen in zijn leven zal kunnen brengen

Ik hou van je,

Willem

Ps : onderstaande reactiemogelijkheid blijkt niet altijd goed te werken. Stuur je eventuele reactie naar willemkro@gmail.com

2012 : Papa naar Florisberg

Lieve mama,

Het is 1 januari 2012, 11:43h

Op de televisie staat het NieuwJaarsConcert op. Joop van Zijl geeft weer commentaar op de klassieke muziek, waar ook jij zo van hield.
Het hoort bij deze dag. Jij en pa keken er altijd naar. Straks weer Garmisch-PartenKirchen…

Wij beginnen aan een nieuw jaar. Wij? Wie zijn wij? Wij achterblijvers? Wij, die ook sterfelijk zijn? Of jij ook? Je bent zo onverbrekelijk verbonden aan mijn ziel, dat ik jou ook reken bij “wij”

Ik moet bekennen, dat ik het leven iets minder mooi vind dan vroeger, toen alles nog zo vanzelfsprekend was, dat ik er niet bij stilstond. Jolanda zegt wel eens : “waren we maar weer kind”. En ja, die opmerking begin ik nu steeds beter te begrijpen. Ik heb bij jou en papa een onbekommerde jeugd gehad vol liefde en zorgzaamheid, daar op Vondelstraat 6 in Muiden. Ik dank jullie daarvoor

Ik mis je elke dag

Een tijdje terug stuurde Adrie van tante Greet ons een kopie van een brief, die je aan je vriendin Greet stuurde toen je 29 was. Je wilde graag bij haar langs gaan. Je had mij en Guus al en tante Greet was ook nog een jonge moeder. Ik heb gehuild, toen ik je warme woorden aan haar las. Wat was je blij met je kinderen; dat geluk wilde je met je beste vriendin delen. Het was heel mooi, maar ook wel moeilijk om je anno nu op die manier als jonge vrouw te "horen spreken”

Nu ik van dichtbij meemaak, hoe mensen oud worden, ziek worden, in de war raken en sterven, toont het leven zijn ware gezicht aan me. Gezond en gelukkig zijn is niet zo vanzelfsprekend als ik als kind onbewust dacht.
Hoe kon ik dat ook weten? Als je geboren wordt, tref je de wereld aan, zoals die is. Op dat belangrijke moment in je leven hebben je ouders al een heel proces achter de rug. Vanaf hun eigen kindertijd zijn ze volwassen geworden, verliefd geraakt en hebben voor een kind gekozen. En dan kom jij in een gespreid bedje in hun wieg te liggen

Kerst 2010

Jij en pa waren er dus altijd vanaf het allereerste begin. Er waren 4 grootouders en iedereen was jong en gezond. En ons huis in de Vondelstraat was er vanaf mijn kleutertijd. Nu ik er aan terugdenk scheen de zon altijd in mijn hoofd, zomer en winter.

Hoewel jij al vroeg je ouders moest gaan missen, merkte ik als kind niets van verdriet om het gemis van dierbaren. Gezegend met een goede gezondheid leefden we in ons gezin gelukkig met elkaar. Ergens heb je als kind het idee, dat er in die toestand van welzijn nooit verandering zal komen. Waarom zou het ook? Het is toch altijd zo geweest?

Maar inmiddels ben ik 57. Toen ik 25 was verloor ik mijn vriend Reyer, die net zo oud was als ik. Dat was de eerste zware barst in de glanzende spiegel mijn leven.
Daarna werd onze Kees ziek, je jongste kind. Dit betekende een enorme belasting voor iedereen in ons gezin. Wat hebben jij en pa veel zorgen om hem gehad.
Jaren terug zei je mij, dat Kees zelfmoord zou plegen als jullie er niet meer zouden zijn. Ik ben daar toen erg van geschrokken. Als een moeder dat zegt…Het gaat redelijk goed met Kees, maar garanties, dat jij geen gelijk zal krijgen, zijn er niet

Al met al weet ik nu, dat iedereen zal moeten wennen aan het feit, dat harmonieuze toestanden niet eeuwig kunnen en zullen duren

De afgelopen jaren hebben wij, jullie kinderen meegemaakt, hoe jullie, onze ouders, ouder en zwakker werden. Hoewel dat proces geen verrassing kan zijn voor een redelijk denkend mens, is me dat zwaar op mijn dak gevallen. Jullie hadden steeds meer zorg nodig, maar wilden die hulp eigenlijk niet zomaar aanvaarden. Ook onze voorstellen om naar een bejaardenhuis te gaan vielen niet in goede aarde en wij wilden jullie niet dwingen om ons vertrouwde huis na 53 jaar te verlaten

Florisberg

Maar nu pa al weer ruim 4 maanden alleen woont is het zover :
12 januari aanstaande gaat papa verhuizen naar Muiderberg. Er is een plaats vrijgekomen in Florisberg, doordat een goede kennis van jullie is overleden

Twee weken geleden zijn we met z’n allen met lood in onze schoenen naar het huis van Hans gegaan om pa aldaar het moeilijke nieuws te brengen. Wij broers wilden elkaar steunen, omdat we er erg tegenop zagen om zijn reactie te ondergaan, Tot dan toe werd papa heel emotioneel, zodra hij er lucht van kreeg, dat wij het onderwerp bejaardenhuis aan wilden roeren

Maar hij reageerde heel ontspannen en maakte zelfs grapjes. Dit was een pak van ons hart. Ik was trots op hem, omdat hij weer een beetje pragmatisch was geworden

Pa zegt zich gedwongen te voelen, maar daar bedoelt hij niet mee, dat wij hem onder druk gezet hebben. Hij zegt het steeds moeilijker te vinden dat wij, zijn kinderen zo druk zijn met het zorgen voor hem.
Maar ik denk, dat papa nu ook is gaan inzien, dat het alleen wonen niet gaat. Hij raakt steeds verwarder en zorgt niet goed voor zichzelf. Hij denkt vaak, dat jij aan de andere kant van de gaskachel zit en begint dan tegen je te praten. Hij weet echt wel, dat je niet meer in ons midden bent, maar kan niet wennen aan de vreemde toestand, dat hij je na al die jaren niet meer kan aanspreken. Iets, waar wij allemaal mee kampen trouwens

Guus en Hans zijn al druk geweest met het opknappen van pa’s nieuwe woning. En tja, Vondelstraat 6 moet ontruimd worden en teruggeven. Jij zou mij, denk ik, aanraden om er zelf te gaan wonen; ik sta inderdaad hoog op de lijst voor woningzoekenden, maar ik weet niet of dat een goed plan voor mij is.

Oudejaarsavond 2011

Gisteravond hebben we met de broers, pa en Dora Oudejaarsavond gevierd. Voor het eerst zonder jou en dat was voor ons allemaal erg moeilijk. We hebben zitten kwartetten, daar had je wel bij willen zijn.
Vroeger ging ik op Oudejaarsdag rond 5 uur naar je toe, want dan stond in een hele koude open keuken oliebollen te bakken. Daar hield je helemaal niet van, maar je deed het als je ongeschreven moedersplicht. Je heerlijke warme en verse appelflappen zal ik mijn leven lang blijven missen. Gisteren heb ik nergens zo’n heerlijke flap kunnen eten

Ook het gegeven, dat dit de laatste Oudejaarsavond in ons huis was, maakte mij verdrietig. Af en toe ben ik naar buiten gegaan om een sigaretje te roken en heb uitgebreid alle herinneringen aan dit adres aan mijn geestesoog laten passeren. Hier stond ik als kind met sterretjes in mijn hand. “Doe je voorzichtig”? “Trek een jas aan!”

Hoe vaak ben ik vanaf dit adres de wijde wereld in getrokken? - Naar mijn eerste kleuterschooldag achterop de bagagedrager van tante Bep; op mijn rode step de eerste bocht om; voor het eerst lopend naar de “grote school”; vertrek per fiets hiervandaan naar de MULO en later met de brommer. - Met pa fietsend naar Weesp voor mijn opkomst in militaire dienst (eerste reisgelegenheid) - De eerste wandelingen op zondagmiddag met ons gezin, maar ook met Ans, Joke en Thea. - Op mijn eerste motorfiets trots als een aap de straat uit scheurend en later mijn eerste auto aan jullie tonend. - Mijn vertrek vanaf het ouderlijk nest naar mijn eerste eigen woning...
Het is allemaal teveel om op te noemen. Die herinneringen blijven, maar ook van het huis moeten we toch echt afscheid nemen. Ik kan het nu al niet uitstaan, dat er straks “vreemden” in zullen zitten. We woonden er vanaf nieuwbouw, misschien moet het huis ook wel even wennen ;-)

Zelfs het verdwijnen van ons telefoonnummer 1882 kan ik slecht verdragen. Ik wordt steeds sentimenteler

Papa’s zorg voor nu is of de ontruiming en verhuizing wel goed zullen gaan. Hij maakt zich daar zorgen over

Papa’s toekomstige uitzicht

Het valt allemaal niet mee. Maar het gaat er nu om, dat het met papa weer wat beter zal gaan. Ik hoop, dat hij een regelmatiger leven zal krijgen en dat de aanspraak met leeftijdsgenoten hem zal opbeuren

Ook 2012 zal voor ons weer een bijzonder jaar worden. Hoe zal pa zijn nieuwe leven vinden in zijn laatste woning? Het zal niet meevallen voor hem, met zijn minder wordende gezondheid en zonder jouw nimmer aflatende liefde en steun voor hem

Mijn leven zal nooit meer worden zoals vroeger, maar ik beschouw het als mijn levensopdracht om me aan te passen aan de immer veranderende condities van het leven, dat zo mooi kan zijn.
De zon schijnt nog steeds in mijn hoofd, maar er komen steeds vaker wolkjes voor, die niet snel meer wegtrekken

Rust zacht, lieve mama,

Willem X

Mama. Mijmeringen aan haar graf, Deel 2

Lieve mama,

Het is vandaag 4 december. Sinterklaastijd

Inmiddels is het dus alweer ruim 3 maanden geleden, dat we je begraven hebben. De tijd gaat, gek genoeg, snel en langzaam tegelijk.
Langzaam, omdat alles wat er gebeurd is nog zo vers in mijn geheugen ligt. En snel omdat het voor ons bijzondere jaar 2011 al weer bijna om is

We missen je allemaal ontzettend

Papa heeft het erg moeilijk. We hebben weer een rooster opgesteld, waarmee we zorgen, dat pa elke dag te eten heeft en even niet alleen is. Mijn avond is weer de donderdagavond

Ik moet eerlijk zeggen, dat ik er wel eens tegenop zie om naar hem toe te gaan. Papa is niet meer in de vaderrol, maar in de slachtofferrol. Wanneer ik hem ontmoet zit hij vol boosheid, verdriet en zelfbeklag. Deze opgehoopte emoties moeten er eerst allemaal uit, voordat we het samen weer gezellig kunnen hebben en ik weer naar zijn geliefde verhalen over vroeger kan luisteren. Maar ik hoor nog wel elke keer nieuwe feiten en weetjes van hem (zolang het maar over heel vroeger gaat)

Laatst zat hij compleet in het donker. Pa gaf aan, dat het voor hem allemaal niets meer uitmaakte. Ook loopt hij vaak de hele dag is zijn pyama en kamerjas. Voor mij zijn dat tekenen van depressiviteit. Pa zei afgelopen week, dat hij liever gelijk met jou dood was gegaan…Of zelfs eerder dan jij (waarmee hij voorbijgaat aan het feit, dat jij dan hem had moeten missen). Het is wel dubbel om hem zo goed mogelijk proberen te verzorgen, terwijl hij soms zelf aangeeft er niets meer om te geven…
Maar ik begrijp pa natuurlijk goed. Hoe kun je verder leven zonder je partner; na ruim 70 jaar dagelijks met elkaar omgegaan te hebben? Pa ziet je vaak voor zijn geestesoog; in bed, in de keuken of pratend op de bank. En steeds opnieuw moet hij zichzelf vertellen, dat je er niet meer bent

Bijzonder vind ik het, dat ik nu voor het eerst samen met pa “dingen” doe. Vroeger fantaseerde ik erover, om met hem naar de kroeg te gaan en om als volwassen mannen over het leven te praten. Een geliefde hobby van mij, maar helaas niet van mijn vader

Ook wilde ik wel eens samen met jou gewoon ergens naar toe gaan. Samen met mama op stap. Ook dat kwam er bijna nooit van. Jullie deden alles altijd samen. Alleen toen je vaker naar het ziekenhuis moest waren we wel eens samen op pad. Verkeerde aanleiding, dat wel.
(Overigens zijn jij en ik wel samen naar de film Romeo geweest, omdat jij ooit, net als de hoofdrolspeelster, een miskraam kreeg. Toen heb ik stiekum naast je in het donker een traantje weggepinkt. Ik durfde mijn emoties toen nog niet zo goed te tonen)

Maar ik neem papa nu af en toe mee in mijn auto. Zo zijn we, toen het nog zomer was, een stukje wezen rijden in de polder en hebben we aan de dijk patat en een kroketje gegeten. Dat was een fijn harmonieus samenzijn.
Vader Guus vertelt nog altijd graag over de tijd, dat we met het hele gezin op de fiets gingen kijken naar de „ZuiderzeeWerken”, die de polder drooglegden

Ook voor de SinterklaasI-intocht hebben we pa naar de Schulpen gebracht. Daar geniet hij dan gelukkig wel van. Als hij onder de mensen is, praat hij weer honderd uit en lijkt hij zijn sombere gedachten even te zijn vergeten. Wat dat betreft denk ik, dat hij in Florisberg weer wat op zou kunnen leven, maar ja, het onderwerp “bejaardenhuis” was ook bij jou al onbespreekbaar, helaas

Inmiddels is papa’s zorgindex omhoog gegaan, maar hij wil nog altijd geen hulp in huis hebben. Zijn verzorging is dan ook voornamelijk in onze handen, maar 24 uur per dag hem gezelschap houden zoals jij dat deed, kunnen wij uiteraard niet. Zijn dagen zijn daarom lang en leeg. Hij is al zijn interesses verloren. Krantje lezen, tv kijken en zelfs zijn levenslang favoriete voetbalspel boeien hem niet meer, zegt hij. Overigens zal dat mede veroorzaakt worden door het feit, dat hij nog maar met 1 oog ziet (en dat voor 65% vanwege staar), doof is en voortdurend enorme last van zijn rug heeft zodat hij, zoals je weet, nauwelijks nog kan lopen. Dat zou niemand vrolijk van worden

Papa wil nog steeds geen gehoorapparaatje… "de hele wereld is zachter gaan praten", maar hij is NIET doof! Guus en ik willen hem toch eens aan zo’n handig hulpmiddel helpen. Goed voor zijn sociale contacten (En ook zeker goed voor zijn omgeving… ;-)

Afgelopen week zijn Guus en ik met pa naar Jess Optiek gereden om hem een nieuwe leesbril aan te laten meten. Hij heeft thuis een bakje met verschillende brillen en pakt daar maar gewoon eentje uit. Naar Weesp had hij een Hema brilletje als voorbeeld meegenomen. Een bril waar hij totaal niets aan heeft.
De opticien vertelde, dat jij in maart dit jaar nog bij hem was. Hij schreef je uit zijn register. Nare gedachte, dat iedereen een keer uit het leven geschreven wordt

Soms word ik wel eens boos op pa en laatst liep dat zo uit de hand, dat ik gescholden heb op hem. Dat wil ik helemaal niet, maar Pa kan soms zo onredelijk zijn. Zo vraagt hij zich af, wie jouw dood “verzonnen” heeft en zegt hij, dat hij dit einde van zijn leven nooit had verwacht. Als ik zeg, dat hij toch tot zijn 83e een mooi leven met je gehad heeft, dan vind hij dat geen troost. Nou ja, herinneringen halen het natuurlijk nooit bij de huidige situatie

Papa heeft het er moeilijk mee, dat je naar Hilversum gebracht ben, waar je overleden bent.
Ook ik had dat liever niet gehad, zodat je in ons geliefde Muiden had kunnen sterven. Maar pa gaf toen duidelijk aan, dat hij de hele situatie thuis niet meer aankon. Dat is hij nu vergeten

Over vergeten gesproken. Zijn korte termijn geheugen is compleet defect. Een uur na ons diner weet hij bijvoorbeeld al niet meer, wat hij gegeten heeft. Zijn doofheid en zijn vergeetachtigheid maken de communicatie erg stroef...

In oktober heb ik voor het eerst mijn verjaardag gevierd zonder jou. Dat was een vreemde gewaarwording. Ook pa kon door omstandigheden geen taartje bij me komen eten. Het is erg wennen allemaal.
Vanmiddag, bij de MediaMarkt schoot me te binnen, dat ik nog van die oplaadbare waxinelichtjes voor je wilde kopen. Het duurt lang voordat al die actuele herinneringen aan je bijgesteld zijn

Jouw aftakelingsproces en pa’s omstandigheden wijzen mij er pijnlijk sterk op, dat we allemaal weer zwakker en afhankelijker moeten worden. Dat zal ook mij niet bespaard blijven. Dat stemt me somber.
Slechtziend, doof, stijf, met pijnlijke rug en een heel slecht kortetermijn-geheugen…ik heb met papa te doen. Zijn leven draait nog maar in een heel klein cirkeltje. “Vroeger was het zo druk en gezellig in huis” zegt hij wel eens

En ja, het is zonder jou ontzettend stil in ons oude huis. Hoewel we onder het eten nooit de tv aan mochten doen van jou, kan ik me niet herinneren, dat het vroeger ooit zo stil was als nu.
Je mooie Swarovski verzameling wordt door niemand meer bewonderd en gekoesterd. Je schort hangt nog steeds aan de keukendeur. Alleen een paar portretten van je aan de muur proberen je warme aanwezigheid te simuleren.
Tranen dringen zich voor het eerst sinds weken weer bij mij op, nu ik dit schrijf. 't werd tijd, ik kan al een tijdje niet meer om je huilen, maar dat wil ik juist wel. Dit opschrijven helpt mij

We hebben inmiddels een heel mooi grafmonument voor je besteld bij Kreuning in Baarn. Het zou zeker je goedkeuring weg hebben kunnen dragen. We verwachten de grafsteen in januari te kunnen plaatsen. Ik heb op de computer een impressie van je monument gemaakt.

Naast je ligt inmiddels Piet Mars begraven en rechts van je komt er een monument voor een zeezeiler. Niet alleen het leven gaat door, de dood ook

Na het eten zet ik meestal de tv met het Journaal aan en maak een bakkie koffie voor papa om toch nog een beetje de sfeer van vroeger, met z’n allen koffie en Journaal, terug te krijgen.
Maar onvermijdelijk moet ik pa dan weer een keer alleen laten en dat vind ik telkens zo moeilijk. Daar zit hij dan, in zijn pyama voor de tv, die hij niet meer kan volgen en met een pot koffie, die hij nooit voor zichzelf uit zal schenken, omdat hij dat simpelweg vroeger ook nooit deed

Toen je niet meer uit bed kwam en weer eens niet wist, waar je was, zei ik maar dat we naar huis zouden gaan. Om mij aan te sporen, zei je je laatste woorden tegen me : „Hupsakee”

Als ik mijn ouderlijk huis verlaat, kijk ik altijd naar het keukenraam, waar jij altijd nog even zwaaide naar me met je liefdevolle moederglimlach.
Het raam is leeg, nu, heel leeg

Ik mis je ontzettend, lieve mama, kom nu maar weer terug, ons verdriet heeft inmiddels lang genoeg geduurd…Hupsakee

Liefs van Willem



Een jaar geleden vierden we nog SinterklaasAvond in petit comité

Mama. Mijmeringen aan haar graf, Deel 1

En aan de koude zomer van 2011 kwam een einde

Het is donderdag 1 september. Ik zit op het bankje, vlakbij uw graf; bij “het nieuwe gedeelte”, waar we samen wel eens gezeten hebben tijdens onze bezoekjes aan de mooie begraafplaats, waar u nu zelf een plekje hebt gevonden en laat alles wat er de laatste tijd gebeurd is aan me voorbij komen

Wat ik aan het eind van uw ziekteproces één van de ergste dingen vond, was dat ik niet meer kon praten met degene, die mij spreken heeft geleerd

Ik wil nog steeds praten met u. Trouwens, ik stop even met vousvoyeren, zoals wij broers van u geleerd hebben. Dat schept misschien een gemoedelijker sfeer

We hebben je gisteren begraven. Op de verjaardag van Koningin Wilhelmina, de vroegere Koninginnedag.
Je zou het mooi gevonden hebben, denk ik, hoop ik.

Ik had nette kleren aan en was naar de kapper geweest, want zo zag je me het liefst. Wel een slechte timing van me; dat had ik eerder voor je moeten doen

Het is gek, maar door je dood ben ik me bewuster dan ooit, dat ik (nog) leef. En als ik vrouwen op straat zie, jong of oud, denk ik steeds : Kunnen we jouw persoonlijkheid niet in haar lichaam stoppen? Kunnen we weer een tijdje voort… De gekste gedachten komen bovendrijven…
Ik wil je graag vertellen, dat ik geslaagd ben voor mijn examen. Iedereen zegt me, dat je trots op me geweest zou zijn, maar dat wist ik al. Natuurlijk zou je dat geweest zijn.
Iedereen zegt ook, dat 85 een mooie leeftijd is om te sterven, maar dat cliché brengt mij geen troost. Ik wilde je nog lang niet missen, kan je nog niet missen

Een week geleden kon ik je warme lichaam nog aaien, je kussen en opletten of je nog wel ademhaalde. Nu kijk ik naar een verdorrende bloemenzee in een hoekje van de begraafplaats naast een kleine haag. Wel een mooi plekje

Op voorstel van de uitvaartleider, Anne – Jan, die een soort vriend van ons geworden is, reed de rouwwagen met je kist vanaf het huis van Guus, waar je opgebaard was, naar de Vondelstraat, waarbij Anne - Jan langzaam voorop liep. Ik reed er met Guus en Jolanda achter aan. We hadden tranen in onze ogen, het was zo’n gevoelig gebaar. Nog eenmaal was je in de straat, waar je begin jaren ’60 ging wonen en waar we zoveel gelukkige jaren hebben meegemaakt. Wij, met ons zessen, Pa en jij, Guus, Hans, Kees en ik

Wij, Guus, Hans, Mike, ik en twee helpers, hebben je kist onder klokgelui de kerk in gedragen.. Het was de Grote Kerk, waar je precies 60 jaar geleden met die lange knappe en sportieve man trouwde, die mijn vader werd en de plaats, waar je ons hebt laten dopen in de Hervormde leer, de kerkstroming van je ouders, opa en oma Hasenaar

Papa wilde in eerste instantie geen klokken horen, omdat hij bang was, dat hij er nare herinneringen aan over zou houden, maar op ons verzoek mocht het toch

Maandag 29 augustus kwam de dominee bij ons thuis om de dienst, waar je om gevraagd had, te bespreken met papa, Guus en mij. Ik vroeg de dominee om je geen “zondaar” te noemen, zoals gebeurde bij de begrafenis van mijn goeie vriend Reijer.
Ik begreep van de dominee, dat hij je een aantal malen gesproken had en dat je daarbij gehuild had. “Zonde en boetedoening”, daar zou je juist mee geworsteld hebben. Nu je er niet meer bent, zou ik je er over willen vragen, maar zulke gesprekken hadden we eigenlijk nooit. Wat jammer toch. Ik had de rol van die dominee achteraf graag van hem overgenomen

Pa zat naast me, vooraan, maar helemaal in een hoekje tegen een kerkpilaar. Hij had het natuurlijk moeilijk, maar dat kwam gelukkig niet door de felle preek, waar ik me aan ergerde, maar die papa niet kon verstaan in de galmende kerk

Guus hield een mooie grafrede, waarin hij je uitgebreid dankte voor al je goede zorgen. Toen hij het niet droog hield, heb ik hem geprobeerd te steunen bij deze moeilijke toespraak. Samen getuigden wij van onze liefde voor je in de druk bezette kerk. Men vond ons een “goed stel”

We droegen je na de gevoelige muziek van Vicky Brown de kerk weer uit en we liepen met z’n allen achter de rouwwagen aan door Muiden, waar de hemel voor het eerst sinds je overlijden even niet met ons mee huilde. Anne – Jan liep weer voorop en ik voelde me goed. Het was zo mooi om op deze manier, met opnieuw klokgelui op de achtergrond, aan onze stadsgenoten te laten zien, dat we je met alle eer naar je laatste rustplaats begeleidden

Op de begraafplaats droegen we je in de regen naar je graf, helemaal aan het eind van de “nieuwe” rij, waar bijvoorbeeld ook Henk van Ginkel ligt.
Papa probeerde snel te lopen, waar hij nog dagen last van heeft gehad. We hadden niet aan zijn rolstoel gedacht

Door de regen was de “geluidsinstallatie” (plastic radio met microfoon…) nat geworden, zodat de dominee een beetje harder moest praten, maar dat was hij wel gewend, vermoedde ik. De techniek vormt altijd de sluitpost op deze begraafplaats…
Ook het zakken van de kist, zoals papa wilde, mislukte, omdat Anne – Jan het mechaniek, tot zijn grote spijt, niet aan de praat kreeg. Maar wij vonden dat niet zo erg, omdat de bloemenhulde, Guus bestelde 100 mooie rozen voor iedereen om uit delen, nu mooi zichtbaar bleef

Ik hoorde van iemand, dat je teveel bloemen op een graf niet mooi vond, maar ik denk, dat je ons eerbewijs prachtig gevonden zou hebben. Je was tenslotte ook je leven lang gek op je mooie kleurige tuin rond ons hoekhuis

En toen moesten we je achterlaten

We liepen terug door het bos naar Stadscafe voorheen Gieling voor de condoleance. Het was er druk. Veel mensen namen de moeite om ons te condoleren. Ook je vriendin Greet was er. Ze vertelde me verdrietig, dat ze nu haar laatste vriendin kwijt was. Tja, jullie kenden elkaar nog van de schoolbanken. Ik zal nooit vergeten, hoe je, nog niet zo lang geleden, met tante Greet samen in haar poëzie-album zat te lezen in haar huiskamer. Twee oudere meisjes, die elkaar zo goed kenden; wat een lief gezicht was dat

Ik kreeg van je broer Piet welgemeende complimenten over hoe we je de laatste tijd verzorgd hebben. Daar ben ik heel blij mee, want de kans bestaat dat de “oudere generatie” wellicht anders denkt over ziek zijn, verzorgd worden en een uitvaart organiseren

Ook je broer Antoon was er. Hij had ook al de condoleance bij Guus thuis bezocht en ik kon het niet helpen te denken, dat je hem wel iets eerder weer in Muiden had willen begroeten. Maar ik vind hem nog steeds een hele aardige en leuke oom. Ik merkte nu, dat hij toch ook heel erg op jou gesteld was

‘s Middags gingen we met z’n allen terug naar de Vondelstraat om pa zoveel mogelijk te steunen. Ik haalde oude fotoalbums van boven en pa en ik vertelde je geliefde kleinzoon Mike over dierbare familieleden, die hij nooit gekend heeft, zoals opa en oma Kroon

Pa hield zich kranig. Hij was eigenlijk rustiger dan in de weken hiervoor, toen je nog leefde. Waar hij zo lang bang voor was geweest, had nu plaats gevonden.
Hij heeft veel gehuild de laatste tijd, net zoals wij allemaal natuurlijk. We proberen papa te steunen, maar we kunnen zijn eenzaamheid niet wegnemen. Hij heeft 24 uur per dag zijn dierbaren om hem heen nodig, maar dat kan jij hem niet meer bieden en wij eigenlijk ook niet. Ik maak me veel zorgen om je lieve en trouwe echtgenoot

Ik gun je alle rust, die je verdiend hebt, na een leven van hard werken; vanaf je vroegste jaren. Ik wil je blijven schrijven, al was het maar, omdat die bezigheid mijn tranen weer naar boven haalt

Toen ik bang was, dat je ging overlijden dacht ik, dat Muiden nooit meer hetzelfde zou zijn zonder jou, maar je bent nog gewoon in ons midden op die mooie Algemene Begraafplaats, waar jouw ouders, papa’s ouders en je andere familieleden ook begraven zijn en waar je zo vaak heen wilde om hen te eren

Ik zal vaak (zo lang het kan met pa) naar je toe komen en tegen je blijven praten, mijn hele leven lang. Niemand zal dat meer horen, maar we blijven mijn leven lang verbonden

Tutoyeren tegen je blijft vreemd…Ik houd van u,

Uw oudste zoon Willem

(Nu ik dit blog gemaakt heb, lijkt het net een rare droom, die ik meegemaakt heb. „Onwerkelijk” is het trefwoord hier voor mij)

Over mijn moeder

Ik kom uit het arbeidersmilieu en daar ben ik trots op

Mijn vader volgde de MULO en werd boekhouder (en een hele goeie, zeg ik er altijd bij :-). Mijn moeder mocht alleen de lagere school afmaken en moest daarna helpen in een huishouding van 10 personen tijdens crisisjaren

Ik werd opgevoed met duidelijke en soms zelfs strenge normen en waarden, waaronder de christelijke. Wat mijn ouders mij bijbrachten komt me nog elke dag van pas

In 1980 ging ik “op mijn zelf wonen” en kwam er een einde de directe opvoeding door mijn ouders. Ik kwam regelmatig bij ze “thuis”, maar soms gingen er weken voorbij zonder dat ik ze zag. “Daar krijg je later spijt van”, dacht ik wel eens. Maar je weet, hoe dat gaat. Ieder heeft zijn eigen leven en mijn ouders deden nooit moeilijk, als ik ze een tijdje niet zag.
Inmiddels heb ik inderdaad spijt, want ik kan nu niet meer naar mijn beide ouders gaan : mijn moeder is gisteren overleden

Zomer 2009 zei mijn moeder, dat ze “nog 1 keer” met ons allen uit eten wilde. Het idee was om op haar trouwdag met de naaste familie, kinderen en kleinkinderen, te gaan dineren.
Maar daar kwam het niet van.
Mijn moeder viel ‘s nachts van de trap en brak twee ruggewervels. Ook was ze zwaar op haar achterhoofd gevallen. Omdat de huisarts de diagnose “gekneusde rug” stelde en niet mee wilde werken, maakte mijn moeder zelf een afspraak met het ziekenhuis, waar ze na een hele middag uitleg geven, wachten, wachten, wachten en praten met de zoveelste co-assistente opgenomen werd

Het was daar en toen, dat ze voor het eerst blijk gaf vreemde mannen” in haar kamer waar te nemen. Wij familieleden schrokken hiervan, maar weten haar hallucinaties aan de vreemde omgeving en een nieuw medicijnenpakket.
Maar achteraf was dit het moment dat mijn moeder “Alzheimer” heeft gekregen; of vaatvernauwing, de naam doet er niet toe; haar hersenen begonnen af te takelen. Eerst heel langzaam, maar later steeds sneller

Uiteindelijk hebben we toch nog gezellig gegeten met elkaar

30 mei 2010 hield ze nog een heel mooie toespraak op mijn afscheidsfeestje bij Ome Ko, na mijn ontslag. Alle aanwezigen waren weg van mijn charmante moeder. Haar verhaal was onderhoudend en verrassend leuk. Met iemand, die af en toe “spoken” ziet, maar voor de rest zichzelf is, is nog steeds prima om te gaan

Mijn moeder wilde zich niet laten onderzoeken, maar haar geest raakte steeds meer in de war. Er kwamen meer spoken op haar pad. Mijn eigen conclusie is, dat ze jongere versies van mijn vader zag voor haar geestesoog. Haar werkelijke echtgenoot zag ze als een opdringerige man, die haar opsloot en claimde haar echte man te zijn. Doordat mijn vader steeds vaker zijn geduld niet kon bewaren bevestigde zijn gedrag ongewild de mening van mijn moeder, dat hij (mijn vader) een nare emotionele kerel was

Toen mijn moeder weer eens niet wist, dat ze thuis was en weg wilde gaan, deed mijn vader de keukendeur op slot, waarna mijn moeder bonsend op de ramen de aandacht probeerde te trekken van haar buurmeisje en uitriep, dat ze ontvoerd werd. Na dit incident bracht ik mijn moeder (weer) naar het ziekenhuis, alwaar ze, na (opnieuw) een middagje co-assistenten opleiding, opgenomen werd op de Geriatrische afdeling tussen heel zware patienten. Eindelijk werd er vaatvernauwing vastgesteld en een veroudering van de hersenen. Direct na deze opname was mijn moeder een heel stuk zwakker geworden, ze kon nauwelijks nog op haar benen staan

Eenmaal thuis werd haar spraakvermogen steeds minder en haar verhalen steeds verwarder.
Drie weken geleden kreeg mijn familie haar niet meer wakker en waren we allemaal bang, dat het met haar afgelopen was. Maar toen ik haar met een koude hand streelde, kwam ze weer uit haar “slaap”. Ze mopperde, dat mijn vingers koud waren en begon weer te spreken. Daar hadden we al niet meer op gerekend
Ze was echter nog meer verzwakt en het vermoeden was, dat zij een Tia of een hersenbloeding had gehad. Want hierna kwam ze haar bed niet meer uit en konden we nauwelijks met haar spreken.
Het niet kunnen praten met je dierbare moeder heb ik als de grootste kwelling ervaren. Het is zo natuurlijk, menselijk en belangrijk, dat je met elkaar je gevoelens kunt uiten, dat het gemis aan gesprekken een mens heel eenzaam maakt. Gelukkig bleef ze ons tot op het laatste moment herkennen

Omdat de thuisverzorging van mijn moeder steeds moeilijker werd brachten we haar een week geleden naar Verzorgingshuis Gooizicht in Hilversum. We hoopten, dat ze daar meer zou eten en drinken, maar dat was helaas niet het geval. Eergisteren besloten mijn vader, mijn broers en ik om haar in een ziekenhuis op te laten nemen om aan te sterken, Haar behandelend arts vond dat “medisch zinloos handelen”, maar wij vonden het “liefdevol en bezorgd handelen”

Zover is het niet meer gekomen. Afgelopen donderdagavond werden wij als familie bij mijn moeder geroepen. Haar pols was verzwakt, ze ademde heel zwaar en kreeg daarom zuurstof toegediend.
Rond middernacht vermoedde (hoopte) ik, dat ze de volgende dag nog wel zou halen en ging ik naar huis. Ondanks alle verdriet hoopte ik me nog een beetje voor te kunnen bereiden op mijn examen van vandaag.
Mijn broers Guus en Hans bleven overnachten in de buurt van mijn lieve moeder
Om haar situatie te verlichten kreeg ze twee maal morfine. Mijn broers zagen haar ademhaling steeds meer verzwakken en toen zij haar hartslag niet meer voelden werd haar overlijden vastgesteld; een week voor haar 86e verjaardag
Ik denk, dat haar stervensproces zonder pijn verlopen is

Diezelfde nacht zijn we met z’n allen naar mijn goede vader gegaan om hem te vertellen, dat mama ons had moeten verlaten

Ik zou hier nog heel veel kunnen vertellen : over het onmogelijke dwingen om naar het bejaardenhuis gaan, over iedere dag verschillende Thuishulpers over de vloer, over het verschrikkelijke fenomeen, dat wij volwassen mensen soms weer teruggaan naar het babystadium (inclusief gebrek aan zindelijkheid, gevoerd en gewassen worden en totale afhankelijkheid van je dierbaren), over de pijn, die het doet, als je je ouders ziet huilen en lijden, over de enorme mantelzorg, die mijn broer Guus verleend heeft, over de politieke onwil om geld uit te trekken voor de algemene zorg, over de nieuwe band, die je met je ouders krijgt, als je ze als hulpbehoevende mee gaat maken, over de nooitaflatende verzorging van ons door mijn moeder (tot het allerlaatst aan toe), over zeer moeizame contacten met doktoren en hulpverleners, over het niet willen gebruiken van wandelstokken, rollators en invalidewagentjes, over medicijnrollen, over besluiten tot een zelfmoordpil (die vanwege onze christelijke medemensch niet legaal is), over gedachten aan euthenasie, over sterven op hoge („mooie”) leeftijd en mensen laten “gaan”, over muziek, die 100 maal mooier wordt, als je aan een overledene denkt, over het niet los kunnen laten van dierbaren, over heel eigenwijze ouders, over….

Maar dat zou veel te ver gaan, al was het maar omdat het schrijven met tranen in je ogen niet eenvoudig is

Ik wil alleen nog zeggen, dat ik heel trots ben op mijn ouders, de opvoeding die ze mij gegeven hebben en de liefde, die er altijd voor ons geweest is.
Het missen van mijn moeder doet nog veel meer pijn dan ik al vermoedde. Ik zal haar de rest van mijn leven blijven missen en haar altijd in ere houden

Onze zorg gaat nu uit naar onze vader, die op zijn 85e heel erg alleen achter blijft. Zijn verdriet en eenzaamheid zijn voor mij heel moeilijk te verdragen

Vrienden menen wel eens, dat demente mensen het niet meer weten, hoe ze er aan toe zijn, maar dat is een nare misvatting. Je bewustzijn verdwijnt niet zomaar en de angsten en verwarring worden lange tijd bewust meegemaakt

Vorige week waren mijn ouders 60 jaar getrouwd, maar daar heeft mijn moeder tot ons grote verdriet niets meer van mee gekregen

Ik hou heel veel van jullie, papa en mama,

Willem, 27 augustus 2011
Email : willemkro@gmail.com (onderstaande reactiemogelijkheid blijkt niet te werken)

Naschrift : na het schrijven van dit blog ben ik naar het huis van mijn broer Guus gegaan, waar mijn moeder opgebaard is.
Ze ligt er “levensecht” bij, volgens mijn vader :-)

Vrije wil

Als logische denker spreken de verhalen van een goede vriendin mij aan. Haar blog (zie link hieronder) “Lui” inspireerde me tot de volgende gedachten :

Chaos (afgeleid van het Griekse woord Χάος) is een woord, dat doorgaans wordt gebruikt om een situatie aan te duiden, waarin totale wanorde of verwarring heerst. Er is sprake van een chaotische situatie, wanneer iemand het overzicht kwijt is.
In deze zin kan het woord op veel manieren worden gebruikt, zoals een erg rommelige omgeving of een situatie, waarin men elkaar totaal niet kan begrijpen.

Bron : Wikipedia (zie link hieronder)

Ik ben er al heel lang van overtuigd, dat Chaos als zodanig niet bestaat. In het algemeen wordt er met dat woord een situatie aangeduid, die de waarnemer niet begrijpt of niet kan analyseren, maar dat zegt dus meer over de beoordelaar dan over de beschreven toestand

Zou je alle variabelen kennen in elk proces, dan zou je de toekomst kunnen voorspellen en zou het woord chaos in deze context in onbruik raken. Maar zoals je bijvoorbeeld bij complexe en dure weercomputers kunt zien, is het heel moeilijk om alle factoren te kennen en juist te interpreteren. Weervoorspellings software met input, die in de hele wereld verzameld is, komt nog steeds niet hoger dan een slagingspercentage van ongeveer 50%. Dat is net zoveel kans, als wanneer ik zeg : "morgen gaat het sneeuwen". Het is wel of het is niet waar

Ik gebruik al 30 jaar een voorbeeld van Piet Vroon : stel, je kom een café binnen en je treft er een biljarttafel aan, waar de ballen geheel willekeurig hun plaats lijken in te nemen. Je kunt niets zeggen, over hoe hun positie tot stand is gekomen.
Maar een verveelde kroegbezoeker blijkt het laatste biljartspelletje op video gezet te hebben en hij toont je de stoten, die uiteindelijk de ballen in de jou bekende positie gebracht hebben.
In slowmotion kun je volgen, hoe de ballen de natuurwetten (oa. van : hoek van inval = hoek van terugkaatsing) gevolgd hebben. Ze konden niet anders! En daarom liggen ze, waar ze liggen

Sterker, als je de ballen in exact dezelfde positie van vóór de eerste stoot kon terug leggen én je zou exact dezelfde stoot kunnen maken én alle condities (temperatuur, wrijving van het laken enz.) zouden hetzelfde zijn, dan zouden de ballen ook weer precies op dezelfde plek terecht komen. Nogmaals : ze kunnen niet anders dan de natuurwetten volgen…en hebben geen vrije wil

De mens heeft die wel…of niet? Als onze hersenen bestaan uit elektrische verbindingen tussen knooppunten; kan dat systeem dan zelf bepalen, waar de signalen, die onze geest bepalen, heen gaan? Nee, ook zij zullen de natuurwetten moeten volgen

En nu ga ik als kroegfilosoof nog een stapje verder. Als een zaadcelletje een eitje bevrucht, dan ontstaat er een zeer complexe opeenvolging van processen, die een lichaam bouwen. Alle onderdelen worden volgens het bij de conceptie vastgelegde bouwplan in het DNA van de nieuwe persoon (of het nieuwe dier) aangelegd. Inclusief de hersenen

In die hersenen worden de hersencellen van meet af aan informatie toegediend en er worden verbindingen aangemaakt en afgebroken. Maar de cellen zelf hebben er niets over te zeggen

Waar wil ik heen? Vanaf de bevruchting zullen onze hersenen zich ontwikkelen tot het brein van een uniek mens met unieke eigenschappen. Op die eigenschappen zal hij of zij later vaak aangesproken worden. Maarrrr…die eigenschappen heeft hij/zij niet in de hand. De denkprocessen worden geformuleerd door oorzaak => gevolg =>oorzaak => gevolg, enz. Geheel autonoom dus eigenlijk

Er zijn wetenschappers, die stellen, dat wij (denkende dieren) geen vrije wil hebben. Je zou een mens in tweeën kunnen delen op het geestelijk vlak. Binnen in ons zetelt “de Autonome Beslisser”, die zonder moraal net als een gevoelloze computer reageert op input, de gegevens verwerkt en na een beslissing output genereert.
Ik zeg wel eens : vertrouw niet op de boordcomputer in een vliegtuig, want het ding heeft geen mening over neerstorten, hij bestuurt het toestel zonder de angst zichzelf door een foute beslissing kapot te maken. ;-) Ook hij is een autonome gevoelloze beslisser

Ons zelf treffen we na de splitsing aan in het tweede gedeelte van ons persoontje : de Bewuste Waarnemer. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen, dat bij een test om te reageren op het aangaan van een lampje, de hersenen beduidend eerder gewag maken van de actie van het lampje dan de proefpersoon aangeeft. Oftewel, Wij (...Bewuste Waarnemers ) VOLGEN ons binnenste en wij beslissen niet, maar zijn slechts waarnemers of getuigen van onszelf.
Ik probeer het vaak bij mijzelf uit. Als ik uit twee dingen moet kiezen, merk ik tijdens de overweging, dat mijn uiteindelijke keuze al lang gemaakt is. Probeer het maar eens uit

Ik ben er door deze gedachte-experimenten ook van overtuigd, dat bij dieren alleen de Autonome Beslisser aanwezig is, die volgens zijn instinct handelt, maar niet WEET dat hij handelt.
Overigens maakt dit dieren in mijn ogen absoluut geen inferieure wezens, integendeel. Door hun gebrek aan zelfbewustzijn zijn zij niet uit op het vergaren van rijkdom en leven zij geheel in harmonie met de natuur

Nu ik erover nadenk, zou het kunnen dat schizofrene mensen (zoals mijn jongste broer Kees) de stemmen horen van (wél) pratende Autonome Beslissers? In ieder geval is er bij hen duidelijk in de praktijk een scheiding te merken tussen meerdere „ikken”, die een eigen leven leiden

Makes sense?…Ik neem aan, dat iedereen zich wel eens heeft afgevraagd, waarom hij/zij iets deed, dat niet in overeenstemming was met zijn/haar bewuste moraal.
Wie heeft toegang tot die moraal? De Bewuste Denker, vermoed ik. In hoeverre houdt de Autonome Beslisser daar dan rekening mee? Geheel niet, volgens mij.
Ik ken bijvoorbeeld uit persoonlijke ervaring de dillemma’s van het stoppen met verslavingen. Wie wil stoppen? De Bewuste. Wie heeft de ordinaire behoefte aan de input van alcohol of nicotine? De Autonome. Zie hier “the eternal struggle between the heart and the mind”

Als de combinatie van beide genoemde delen een onvoorspelbaar mens opleveren, dan herken ik dat. Onvoorspelbaar, zelfs door die mens zelf

Ik ben er van overtuigd, dat wij zo ongeveer op de beschreven manier tot handelen komen.
Wat zijn de consequenties van dit alles?

Als de vrije wil niet bestaat, dan komt de rechtspraak bijvoorbeeld in het geding. Hoe kun je mensen straffen voor zaken, die zij niet in de hand hebben? (Moordenaar tegen de rechter : “IK wilde het niet doen”. Wie is die IK dan?)
En hoe kun je bijvoorbeeld de mens(heid), die zijn leefomgeving vernietigt, veroordelen?

Die mensheid is trouwens een ander interessant iets. Zou het kunnen zijn, dat wij zelf eigenlijk natuurlijke knooppunten zijn in een systeem van verbindingen, dat de hele wereld overspant. 6.5 miljard mensen als een soort kennissysteem in zijn geheel? Dan spelen individuen een zeer kleine rol en hebben zij juist de taak om voor het grotere geheel zorg te dragen

Anoloog aan mijn betoog zou je kunnen zeggen, dat de natuur een wezen is zonder moraal en zonder doel . Zoals men ook zegt, dat de Evolutie geen doel heeft. …Kom ik waarscjhijnlijk in de buurt van het Gaia concept (zie link hieronder), waar ik helaas veel te weinig over gelezen heb

(Vraag : willen wij de natuur conserveren omwille van diezelfde natuur of is ons doel alleen maar om onze eigen levenscondities op pijl te houden? Oftwel houden we van onszelf of van het Geheel?)

Ik ben er van overtuigd, dat er in ons menselijk leven zich heel complexe processen afspelen, waar we ons niet (altijd) bewust van zijn. Mensen verantwoordelijk houden voor hun slechte gedrag, lijkt me een hachelijke zaak

Maar je medemensen bewust maken van wat er in de natuur allemaal speelt lijkt me de enige manier om dat hele grote kennissysteem, de bundeling van Aarde en (menselijke) dieren op een positieve manier te beïnvloeden

:-) Wij, Willem Kroon, wensen je veel wijsheid en geluk „on this blue shining planet”!

Willem, zondag, 7 augustus 2011

PS :

• voor de volledigheid teken ik aan, dat mijn “Biljartballen verhaal” in de Quantum Mechanica niet op schijnt te gaan, wat ik betreur, haha)
• Als mijn splitsing van de menselijke geest lijkt op wat ene dr. Freud ooit uitvond, dan is dat puur toeval. Ik heb hem nauwelijks gelezen ;-)
• Mijn mening en opmerkingen over dieren en bewustzijn komen nooit goed aan, maar ik draag hen echt een goed hart toe, zolang ik ze maar op afstandje hoef te bekijken… :-)

Links :

Wiki over chaos
Gaya Hypothesis
Blog „Lui” van Françoise Vaal