Het is vandaag 4 december. Sinterklaastijd
Inmiddels is het dus alweer ruim 3 maanden geleden, dat we je begraven hebben. De tijd gaat, gek genoeg, snel en langzaam tegelijk.
Langzaam, omdat alles wat er gebeurd is nog zo vers in mijn geheugen ligt. En snel omdat het voor ons bijzondere jaar 2011 al weer bijna om is
We missen je allemaal ontzettend
Papa heeft het erg moeilijk. We hebben weer een rooster opgesteld, waarmee we zorgen, dat pa elke dag te eten heeft en even niet alleen is. Mijn avond is weer de donderdagavond
Ik moet eerlijk zeggen, dat ik er wel eens tegenop zie om naar hem toe te gaan. Papa is niet meer in de vaderrol, maar in de slachtofferrol. Wanneer ik hem ontmoet zit hij vol boosheid, verdriet en zelfbeklag. Deze opgehoopte emoties moeten er eerst allemaal uit, voordat we het samen weer gezellig kunnen hebben en ik weer naar zijn geliefde verhalen over vroeger kan luisteren. Maar ik hoor nog wel elke keer nieuwe feiten en weetjes van hem (zolang het maar over heel vroeger gaat)
Laatst zat hij compleet in het donker. Pa gaf aan, dat het voor hem allemaal niets meer uitmaakte. Ook loopt hij vaak de hele dag is zijn pyama en kamerjas. Voor mij zijn dat tekenen van depressiviteit. Pa zei afgelopen week, dat hij liever gelijk met jou dood was gegaan…Of zelfs eerder dan jij (waarmee hij voorbijgaat aan het feit, dat jij dan hem had moeten missen). Het is wel dubbel om hem zo goed mogelijk proberen te verzorgen, terwijl hij soms zelf aangeeft er niets meer om te geven…
Maar ik begrijp pa natuurlijk goed. Hoe kun je verder leven zonder je partner; na ruim 70 jaar dagelijks met elkaar omgegaan te hebben? Pa ziet je vaak voor zijn geestesoog; in bed, in de keuken of pratend op de bank. En steeds opnieuw moet hij zichzelf vertellen, dat je er niet meer bent
Bijzonder vind ik het, dat ik nu voor het eerst samen met pa “dingen” doe. Vroeger fantaseerde ik erover, om met hem naar de kroeg te gaan en om als volwassen mannen over het leven te praten. Een geliefde hobby van mij, maar helaas niet van mijn vader
Ook wilde ik wel eens samen met jou gewoon ergens naar toe gaan. Samen met mama op stap. Ook dat kwam er bijna nooit van. Jullie deden alles altijd samen. Alleen toen je vaker naar het ziekenhuis moest waren we wel eens samen op pad. Verkeerde aanleiding, dat wel.
(Overigens zijn jij en ik wel samen naar de film Romeo geweest, omdat jij ooit, net als de hoofdrolspeelster, een miskraam kreeg. Toen heb ik stiekum naast je in het donker een traantje weggepinkt. Ik durfde mijn emoties toen nog niet zo goed te tonen)
Maar ik neem papa nu af en toe mee in mijn auto. Zo zijn we, toen het nog zomer was, een stukje wezen rijden in de polder en hebben we aan de dijk patat en een kroketje gegeten. Dat was een fijn harmonieus samenzijn.
Vader Guus vertelt nog altijd graag over de tijd, dat we met het hele gezin op de fiets gingen kijken naar de „ZuiderzeeWerken”, die de polder drooglegden
Ook voor de SinterklaasI-intocht hebben we pa naar de Schulpen gebracht. Daar geniet hij dan gelukkig wel van. Als hij onder de mensen is, praat hij weer honderd uit en lijkt hij zijn sombere gedachten even te zijn vergeten. Wat dat betreft denk ik, dat hij in Florisberg weer wat op zou kunnen leven, maar ja, het onderwerp “bejaardenhuis” was ook bij jou al onbespreekbaar, helaas
Inmiddels is papa’s zorgindex omhoog gegaan, maar hij wil nog altijd geen hulp in huis hebben. Zijn verzorging is dan ook voornamelijk in onze handen, maar 24 uur per dag hem gezelschap houden zoals jij dat deed, kunnen wij uiteraard niet. Zijn dagen zijn daarom lang en leeg. Hij is al zijn interesses verloren. Krantje lezen, tv kijken en zelfs zijn levenslang favoriete voetbalspel boeien hem niet meer, zegt hij. Overigens zal dat mede veroorzaakt worden door het feit, dat hij nog maar met 1 oog ziet (en dat voor 65% vanwege staar), doof is en voortdurend enorme last van zijn rug heeft zodat hij, zoals je weet, nauwelijks nog kan lopen. Dat zou niemand vrolijk van worden
Papa wil nog steeds geen gehoorapparaatje… "de hele wereld is zachter gaan praten", maar hij is NIET doof! Guus en ik willen hem toch eens aan zo’n handig hulpmiddel helpen. Goed voor zijn sociale contacten (En ook zeker goed voor zijn omgeving… ;-)
Afgelopen week zijn Guus en ik met pa naar Jess Optiek gereden om hem een nieuwe leesbril aan te laten meten. Hij heeft thuis een bakje met verschillende brillen en pakt daar maar gewoon eentje uit. Naar Weesp had hij een Hema brilletje als voorbeeld meegenomen. Een bril waar hij totaal niets aan heeft.
De opticien vertelde, dat jij in maart dit jaar nog bij hem was. Hij schreef je uit zijn register. Nare gedachte, dat iedereen een keer uit het leven geschreven wordt
Soms word ik wel eens boos op pa en laatst liep dat zo uit de hand, dat ik gescholden heb op hem. Dat wil ik helemaal niet, maar Pa kan soms zo onredelijk zijn. Zo vraagt hij zich af, wie jouw dood “verzonnen” heeft en zegt hij, dat hij dit einde van zijn leven nooit had verwacht. Als ik zeg, dat hij toch tot zijn 83e een mooi leven met je gehad heeft, dan vind hij dat geen troost. Nou ja, herinneringen halen het natuurlijk nooit bij de huidige situatie
Papa heeft het er moeilijk mee, dat je naar Hilversum gebracht ben, waar je overleden bent.
Ook ik had dat liever niet gehad, zodat je in ons geliefde Muiden had kunnen sterven. Maar pa gaf toen duidelijk aan, dat hij de hele situatie thuis niet meer aankon. Dat is hij nu vergeten
Over vergeten gesproken. Zijn korte termijn geheugen is compleet defect. Een uur na ons diner weet hij bijvoorbeeld al niet meer, wat hij gegeten heeft. Zijn doofheid en zijn vergeetachtigheid maken de communicatie erg stroef...
In oktober heb ik voor het eerst mijn verjaardag gevierd zonder jou. Dat was een vreemde gewaarwording. Ook pa kon door omstandigheden geen taartje bij me komen eten. Het is erg wennen allemaal.
Vanmiddag, bij de MediaMarkt schoot me te binnen, dat ik nog van die oplaadbare waxinelichtjes voor je wilde kopen. Het duurt lang voordat al die actuele herinneringen aan je bijgesteld zijn
Jouw aftakelingsproces en pa’s omstandigheden wijzen mij er pijnlijk sterk op, dat we allemaal weer zwakker en afhankelijker moeten worden. Dat zal ook mij niet bespaard blijven. Dat stemt me somber.
Slechtziend, doof, stijf, met pijnlijke rug en een heel slecht kortetermijn-geheugen…ik heb met papa te doen. Zijn leven draait nog maar in een heel klein cirkeltje. “Vroeger was het zo druk en gezellig in huis” zegt hij wel eens
En ja, het is zonder jou ontzettend stil in ons oude huis. Hoewel we onder het eten nooit de tv aan mochten doen van jou, kan ik me niet herinneren, dat het vroeger ooit zo stil was als nu.
Je mooie Swarovski verzameling wordt door niemand meer bewonderd en gekoesterd. Je schort hangt nog steeds aan de keukendeur. Alleen een paar portretten van je aan de muur proberen je warme aanwezigheid te simuleren.
Tranen dringen zich voor het eerst sinds weken weer bij mij op, nu ik dit schrijf. 't werd tijd, ik kan al een tijdje niet meer om je huilen, maar dat wil ik juist wel. Dit opschrijven helpt mij
We hebben inmiddels een heel mooi grafmonument voor je besteld bij Kreuning in Baarn. Het zou zeker je goedkeuring weg hebben kunnen dragen. We verwachten de grafsteen in januari te kunnen plaatsen. Ik heb op de computer een impressie van je monument gemaakt.
Na het eten zet ik meestal de tv met het Journaal aan en maak een bakkie koffie voor papa om toch nog een beetje de sfeer van vroeger, met z’n allen koffie en Journaal, terug te krijgen.
Maar onvermijdelijk moet ik pa dan weer een keer alleen laten en dat vind ik telkens zo moeilijk. Daar zit hij dan, in zijn pyama voor de tv, die hij niet meer kan volgen en met een pot koffie, die hij nooit voor zichzelf uit zal schenken, omdat hij dat simpelweg vroeger ook nooit deed
Toen je niet meer uit bed kwam en weer eens niet wist, waar je was, zei ik maar dat we naar huis zouden gaan. Om mij aan te sporen, zei je je laatste woorden tegen me : „Hupsakee”
Als ik mijn ouderlijk huis verlaat, kijk ik altijd naar het keukenraam, waar jij altijd nog even zwaaide naar me met je liefdevolle moederglimlach.
Het raam is leeg, nu, heel leeg
Ik mis je ontzettend, lieve mama, kom nu maar weer terug, ons verdriet heeft inmiddels lang genoeg geduurd…Hupsakee
Liefs van Willem
Een jaar geleden vierden we nog SinterklaasAvond in petit comité
Nogmaals heel veel sterkte.
BeantwoordenVerwijderenOok wens ik voor je (jullie)dat je vader toch weer op een of andere manier weer een beetje kan gaan opleven.
Groet toon