Jaartelling

Egypte, oudejaarsavond 31 december 69 voor Christus, onder de pyramide:

Cleopatra : "Gelukkig 70, schat”.

Julius Ceasar: "Nee, gelukkig 68”.

*** Link: ”Lees reacties op FaceBook"

Ik zag een spook

Gisteren zag ik voor het eerst van mijn leven een spook…

Toen mijn moeder van de trap was gevallen, beschadigde zij een paar ruggewervels en kwam in het ziekenhuis terecht. Daar kreeg zij vermoedelijk een delier . Ze zag waanbeelden.
Dit verergerde snel en later herkende zij mijn vader, de man met wie zij 60 jaar getrouwd was, niet meer. Ze zag hem als een vervelende concurrent voor haar echte man; de indringer bemoeide zich overal mee en deed steeds vervelender tegen haar.
Mijn verklaring was, dat zij een jonge versie van mijn vader in haar hoofd had en dat die oude man nooit haar "prins" kon zijn, zoals zij hem wel eens noemde in haar dagboeken.
Het liep uit de hand en mijn moeder sloot zichzelf soms op uit angst voor die vreemde kerel, waarop mijn vader steeds lelijker tegen haar ging doen, omdat hij er niets van begreep.

Begrijpen? Nee, dat is heel moeilijk. Mijn ouders begrepen elkaar niet meer en wij, hun kinderen, konden ook niet bevatten, wat er allemaal in hun hoofden speelde.

Mijn jongste broer Kees is al ruim 25 jaar schizofreen. Ook hij ziet al heel lang zaken, die er niet zijn. Hij heeft er mee om leren gaan, maar ik moet er niet aan denken, om in mijn hoofd mee te maken, wat hij allemaal beschrijft. No escape.

Ik denk er al heel lang over na.
Dat je dingen ziet, die niet kunnen bestaan? Ok. Maar er moet toch een soort overkoepelend bewustzijn bestaan, dat zegt, dat je waarnemingen vals zijn, moeten zijn? Een soort eindredakteur, die zijn verstand niet kan verliezen en het overzicht houdt? Je eigenste, altijd slimme, IK?
Hoe kan een mens er bijvoorbeeld van overtuigd zijn, dat hij de maan kan laten verdwijnen, zoals Kees mij ooit demonstreerde? Hoe kon hij denken, dat het zijn gedachten waren, die de wereld beïnvloedden? (en niet gewoon de wolken, zoals hier het geval was).

Als ik bij mijn vriendin ben, rook ik vaak een sigaretje op de galerij. Vanaf 6 hoog heb je daar een fraai uitzicht over Bussum. Gisterenavond, het was donker en het stormde, zag ik in de verte een man staan voor een haag. Hij bukte zich steeds en zwaaide wild met zijn armen. Het tafereel herhaalde zich voordurend. Wat een rare kerel!
Maar toen ik nog eens goed keek, concludeerde ik, dat het gewoon struiken waren, die mee bewogen in de wind! Het gekke was, dat ik zowel de man als de struiken kon zien. Afwisselend. Ik kon beide beelden in mijn hersenen projecteren.

Niks aan de hand zou je zeggen. Ik ben niet gek en ik wist inmiddels, dat het allemaal een zinsbegoocheling was. Klaar. Niets om je ongerust over te maken. Mijn overkoepelende geest zei: "No worries".
Toch bleef ik maar kijken…Als ik het mannetje zag, was hij echt! En ik vond hem zelfs eng…
Dat had ik nu nooit gedacht. Ik verwachtte altijd, dat als je met een waanbeeld afgerekend had, dat je dan niet meer bang kon worden. Maar wél dus.

Ik heb nu enerzijds meer begrip en respect gekregen voor mensen, die spoken zien, maar anderzijds ben ik bang geworden. Ook mij kan het dus overkomen, dat ik angst krijg voor een illusie, waavan ik nu weet, dat het gewoon een berkeboom met lange zwaaiende takken was, zoals vandaag bij daglicht bleek.

Bij dementerenden en geesteszieke mensen komt het gezonde besef nooit meer terug; denk daar aan, als je met hen te maken hebt,

Willem Kroon, 22 december 2014.

InterNet is de Robot

Robots. We hebben er allemaal wel een voorstelling van, denk ik.

In onze dromen over intelligente wezens, die niet onder de noemer Homo Sapiens vallen, fantaseren we toch vaak over mensachtige creaturen, ook wel "humanoids" genoemd.
Zij lopen net als wij rechtop en hebben benen, een romp, armen en vooral een afschrikwekkend gezicht. Brrrr, dat is griezelen! Eigenlijk zijn we misschien wel gewoon bang voor onszelf.

Tja, er zijn tegenwoordig stofzuigrobots, die niets menselijk vertonen; zij rijden op rubber wieltjes door je huiskamer en presteren overigens maar matig, maar er bestaan ook mechanische poppen, die er zó aandoenlijk uit zien en zó leuk reageren, dat bijvoorbeeld oudere mensen er zeer van gecharmeerd zijn en er echt goed gezelschap aan hebben.

Isaac Asimov was een van de eerste en mischien wel één van de beste schrijvers, die uitgebreid nadacht over robots. Karel Čapek vond die naam uit. (* zie Trivia, hieronder).
Om de (nog altijd heersende) angst weg te nemen, dat robots ooit wel eens de macht over zouden kunnen nemen, introduceerde Asimov de 3 wetten van de robotica. (Lees "Ik, Robot” ("I, Robot", 1950)).

Eerste Wet
- Een robot mag een mens geen letsel toebrengen of door niet te handelen toestaan, dat een mens letsel oploopt.
Tweede Wet
- Een robot moet de bevelen uitvoeren, die hem door mensen gegeven worden, behalve als die opdrachten in strijd zijn met de Eerste Wet.
Derde Wet
- Een robot moet zijn eigen bestaan beschermen, voor zover die bescherming niet in strijd is met de Eerste of Tweede Wet.

Kortom, als je deze wetten in het brein van een robot zou inbouwen, dan zou het apparaat een moraal meekrijgen, waarnaar hij/zij/het zich kon richten, als er een situatie zou ontstaan, waarin de loyaliteit van de robot aan de mens in het gedrag zou kunnen komen.
Deze voorstelling van zaken was uiteraard een mooi gegeven voor de schrijver om juist van alles mis te laten gaan in het leven van een ontspoorde robot en daar dan weer spannende verhalen over te schrijven. Maar over deze wetten wordt nog steeds serieus nagedacht door moderne wetenschappers en filosofen.

Een apparaat, dat kan rondlopen, praten, diensten kan verlenen, EN…zichzelf kan voeden en zich kan voortplanten, cq. zichzelf kan nabouwen…
…de Robot. Een griezelige gedachte. De techniek zou ons kunnen gaan overheersen...

Maar IS dit scenario wel het juiste toekomstbeeld?

Eind jaren '90 kwam de ontwikkeling van het Internet in een stroomversnelling. Het bestond al een tijdje en aanvankelijk werd het alleen gebruikt door nerds, maar spoedig ging de "gewone burger" het ook toepassen. Emails versturen en surfen werd populair en tegenwoordig is het Net niet meer weg te denken uit het moderne leven. Maar daar bleef het niet bij. Via Internet kun je ook allerlei apparatuur aansturen, van je thermostaat thuis tot bijvoorbeeld grote koelinstallaties van bedrijven.
Ik vergeet nooit, dat ik op mijn werk het bekende nummer 4800 belde om de temperatuur in Studio 2 een beetje te laten zakken. Vroeger liep er dan een mannetje in een overall naar de regelknoppen en draaide er aan. Nu kreeg ik via een heel slechte verbinding een man, rijdend in zijn auto, aan de lijn: "Ja, ok, als ik thuis ben, zal ik mijn laptop ff opstarten en dan regel ik jullie temperatuur"…
Dát was voor mij de kentering, de wereld was veranderd. Voortaan deden we alles ONLINE.

Bedrijven hadden al eerder interne netwerken, die al hun computers met elkaar verbonden, maar later werden die netwerken allemaal gekoppeld met Internet. Vaak ik begreep ik dat wel, maar nog vaker niet.
Stel je voor: vanaf een centraal punt kunnen meerdere sluizen bediend worden. De commando's gaan via Internet, dat werkt prachtig. Maar waarom via het Internet?? Waarom niet via een eigen intern net? Nu kunnen de sluizen in Appingedam ook door een malle Japanner in Tokio geopend worden! Dat op afstand kunnen ontregelen geldt in principe, bijvoorbeeld, ook voor kerncentrales.
Alle technische installaties hangen aan het Net. Maar ook ontzettend veel databases. De hackende malle Japanner kan ook vanaf zijn sofa in mijn Sociale Dienst gegevens wroeten.
Uiteraard moet ik erbij zeggen, dat al die systemen van huis uit beveiligd zijn, maar in de praktijk stelt dat vaak weinig tot niets voor.

Kwaadwillenden kunnen via een zogenaamde DOS aanval ("Denial of Service") hele bedrijven lam leggen. Als dat een elektriciteitscentrale betreft, zal een heel gebied tijdelijk terugvalen tot het stenen tijdperk. DOS aanvallen zijn een machtig wapen geworden. Onze banken hebben er dagelijks mee te maken.
Wat, als computers zelfstandig zo'n aanval beginnen?

We zijn slaven geworden van een systeem, HET SYSTEEM. Winkels, postkantoren, geldautomaten etc., we halen ze zelf weg, maar eigenlijk dwingt het Net ons daartoe. "Doe maar online" is de gevleugelde uitspraak geworden.

Voorbeelden te over. Maar wat ik wilde zeggen : onze bewust gecreëerde afhankelijkheid van Internet, de enorme schendingen van onze privacy en het feit, dat we nooit meer terug kunnen keren naar de oude toestand…
Dat zijn de robots! Dat overheerst ons!
Ook als je grote delen van het Net plat bombardeert, zal het gewoon blijven werken, dankzij de militaire opzet ervan.
Internet is de veelkoppige versie van het monster van Frankenstein. De losse onderdelen stellen niets voor…maar het geheel is gevaarlijk.

Hoe bouw je de 3 robotwetten bij het WereldWijde Web in? Geen idee.
Ooit zal het Internet een globaal bewustzijn ontwikkelen en zich verzetten tegen zijn uitschakeling!? :-)

Willem Kroon, 17 december 2014.

Trivia:

- Het woord robot werd voor het eerst gebruikt door de Tsjechische schrijver Karel Čapek in zijn toneelstuk R.U.R. (Rossum's Universele Robots) (1920) en is afgeleid van het Tsjechische woord robota, dat 'werk' of 'verplichte arbeid’ betekent.
- In een ingezonden brief in Lidové Noviny (een Tsjechisch dagblad) in 1933 vertelt Karel Čapek dat het woord door zijn broer Josef is verzonnen.
- De schrijver Isaac Asimov, die in zijn boeken de hele kosmos door vloog, had vliegangst, haha (net als ik) :-)

*** Link: Isaac Asimov

*** Link: I robot

*** Link: De Robot Wetten

*** Link: DOS aanval

*** Link: Cyberoorlog

*** Link: Grootschallige cyberaanvallen tegen de NAVO kunnen met militair geweld worden beantwoord.

Renault Dauphine

- Techneutje
Toen ik in de 6e klas van de lagere school zat, bestond er nog geen CITO toets, maar ik werd wél getest voor een vervolgopleiding. Ik was goed voor de MULO. (samen met drie meisjes uit mijn klas, maar daar had ik toen(!) nog niets mee). De MULO zei mij niet veel, maar ik wist wel, dat mijn vrienden allemaal naar de LTS mochten.
Dat wilde ik dus ook.
Mooi niet. Zo miste ik ook alle technieklessen, die je op een technische school kreeg en dat betreurde ik, want ook toen had ik al een grote interesse in techniek.

- Wrakken
Onder het viaduct van de A1, bij de Vecht werd er in die tijd nog wel eens zomaar een afgedankte auto gedumpt, dat kon toen nog. Volgens mij zaten zelfs de nummerplaten er nog gewoon op!

Zo'n wrak had natuurlijk een grote aantrekkingskracht op ons, jonge jongens. Ik ging achter het stuur zitten en fantaseerde, dat ik auto reed, demonteerde het dashboard of opende de motorkap. Ik was gefascineerd door al die mooie onderdelen en wat roken automotoren lekker naar olie, rubber en benzine!

Ik haalde thuis gereedschap op en probeerde de carburateur, de stroomverdeler, de bobine enz. los te schroeven om ze me toe te eigenen. Wat was ik trots, als ik de buit mee naar huis kon nemen om het allemaal te kunnen onderzoeken.
Het mooiste model, dat er ooit stond was een Renault Dauphine, ik was er helemaal verliefd op :-)

Maar mijn domme vrienden konden niets anders bedenken dan de boel te slopen. Sufferds!
Ik herinner me, dat ik een keer ontzettend op mijn donder kreeg van een passerend echtpaar. Waarom ik de boel vernielde…
IK?? Nooit! Ik ergerde mij daar ook vreselijk aan, maar dat geloofden zij niet van mij. Tsssss…..IK sleutelde, haha.

- Kennis opdoen
Mijn enige bron van nieuwe technische kennis was (notabene!) het maandblad VT Wonen, waarin elke maand een stukje over autotechniek stond. Ik vrat het! Nu wist ik ineens, hoe alles werkte!
In het schuurtje van mijn vader demonteerde ik dan bijvoorbeeld de carburateur en probeerde de werking van alle onderdelen te doorgronden. Prachtig vond ik dat!

Ook sloot ik een bobine aan op een bougie en een 9 Volt batterij, om er achter te komen, dat de bougie inderdaad ging vonken, maar dat mijn dure batterij na een halve minuut al leeg en gloeiend heet was, haha. (nu weet ik, dat zo’n bobine bijna een kortsluiting is).

- Frustratie
Maar als ik dan weer terug ging naar "mijn auto" kon het gebeuren, dat mijn "vriendjes" de wagen in de fik hadden gestoken…
De klootzakken…waarom hadden zij geen respect voor techniek?
Ik kan er NOG boos over worden,

Willem Kroon, 12 december 2014.

*** Link: Lees reacties op FaceBook

*** Link: Wikipedia over de Dauphine

Oud promotiefilmpje

Close ups moeten verboden worden

Ik vraag me wel eens, af of de huidige tv regisseurs rekening houden met de afmetingen van moderne tv ontvangers…

Als beeldtechnicus heb ik in de jaren iets meegekregen over tv maken in het algemeen en de kadrering van shots in het bijzonder. Bovendien hoor ik tot de doelgroep, dus ik mag meepraten :-)

Zo is er een oud en saai truukje om meer emotie in het beeld te brengen. Wanneer een talking head een gevoelige zaak aankaart (liefst met tranen) dan roept de regisseur al gauw: "Inzoomen!" "Inzoomen!". Het verschilt per regisseur, maar de bijbehorende richtlijn is meestal "opsluiten" oftewel het pratende hoofd moet ontdaan zijn van kruin en kin, klemzittend tussen de boven- en onderkaders.

Het móet gezegd, het shot wórdt er indringender door. Maar…als je vroeger een medium shot had op een 37 cm tv'tje zag je weinig details in het gezicht. Een close up kon dan meer inhoud geven aan het gesprek.
Echter, als je datzelfde shot op een 41 inch (104 cm!) tv ziet dan loopt je huiskamer vol met het ponum van een wildvreemde, waarbij zoveel details ziet, dat je de neusharen van de geportretteerde kunt tellen. Heb ik het verder niet over allerlei ander ongerechtigheden, die een gezicht kunnen ontsieren…Bah!

Ik voel me tamelijk ongemakkelijk bij zo'n grote tronie in mijn huiskamer. De grootte van het afgebeelde gezicht moet zodanig zijn, dat het lijkt of de tv-gast op gepaste afstand van mij zit, net zover als ik in de werkelijkheid van diegene af zou willen zitten. (ja, er is daarbij wel een marge als het, zoals in mijn geval, over mooie vrouwen gaat, haha).

Regieseurs (m/v): in een (ouderwets) mediumshot zie je nu, vanwege de grootte van het scherm, OOK al heel duidelijk, hoe een (emotioneel) gezicht er uit ziet en hoe groot de eventuele tranen zijn, die er over wangen biggelen!

Dus, mijn pleidooi….verbied vanaf heden de close up!!!
Think W I D E ! :-)

Willem Kroon, 3 december 2014.

Homonculus

Ook vroeger wilde de mens graag weten, hoe zijn hersenen werkten.

Eén van de mogelijke verklaringen, dacht men, zou de "Homunculus" kunnen zijn. In het brein, zo veronderstelde men, zat een "mannetje" dat alles bestuurde. Voor de gemakzuchtige denker was het daarmee klaar.
Maar voor wie iets verder dacht, rees direct de vraag, wie het "mannetje" zelf bestuurde. Wat zat er dan in zijn hersenen? Wéér een mannetje zeiden sommigen, enzovoort. Deze manier van bewijzen wordt ook wel een "reductio ad absurdium" genoemd.
Overbodig om te zeggen, dat je met deze manier van verklaren nergens komt :-)

Waarom deze inleiding?

Ook tegenwoordig wil de mens nog steeds weten, waar "het leven" vandaan komt.

Onlangs landde, na een reis van 10 jaar, het landingstoestel ”Philae" op komeet "67P/Churyumov/Gerasimenko". Doelstelling is oa. om onderzoek te doen naar aminozuren, die zich eventueel op die komeet zouden bevinden. Deze zuren zijn essentieel om leven te doen ontstaan en zouden niet spontaan op Aarde gevormd kunnen zijn(!?).
Als die stoffen worden gevonden, zou dat een bewijs zijn voor de theorie, dat de bouwstenen voor (het) leven naar onze wereld gebracht zijn door kometen. Klaar!

Klaar? En hoe zijn die zuren dan op die komeet terechtgekomen? In de denkwijze van de Homunculus zou dat dan weer door een andere komeet gebeurd moeten zijn. "Reductio…".
Dit was een duur onderzoekje, maar per saldo komt de mensheid ook hier geen stap verder mee.

Knap kunstje, dat landen, dát wel.

Willem Kroon, 2 december 2015.

*** Link: Lees over de Homunculus"
*** Link: Reductio ad Absurdium"