Er is een principe, dat volgens mij geen naam heeft. Dat is het principe van reserve houden, marges nemen oftewel gewoon niet te ver gaan. Laat ik het "margedenken" noemen.
Ik ging er begin jaren '80 over nadenken. Ik had één van de eerste thuiscomputers, een Commodore 64. Het enige opslagmedium, dat er voor beschikbaar was, was een cassetterecorder.
Even iets opslaan ("save") duurde uren. Wat bleek: uit veiligheidsoverwegingen werd het bestand tweemaal op de band geschreven. Bij het laden werden beide files gelezen en met elkaar vergeleken. Als er geen verschil was tussen die bestanden, werd de file in orde bevonden. Opslaan op een tape geeft nu eenmaal een grote kans op fouten.
Er kwamen appjes beschikbaar, die de load- en savetijd halveerden.
De appjes schreven simpelweg maar 1 keer het bestand weg en verkorten op die manier de wachttijd met de helft.
Mijn punt is, dat de veiligheid werd opgeofferd voor comfort.
Er zijn vele voorbeelden van "niet margedenken”.
Bij de spoorwegen heeft men een hekel gekregen aan wissels(!). ProRail wil ze het liefst maar allemaal slopen. Ze kosten veel geld aan aanleg en onderhoud en worden meest van tijd niet gebruikt.
Maar als er een calamiteit is, zijn ze ineens heel handig om bijvoorbeeld een trein om te leiden. En de dienstregeling zou een stuk lastiger worden zonder al die wissels. Ook hier wordt iets opgeofferd; de flexibiliteit in het bestaande systeem.
En dan nu die spitsstroken. Vroeger, nog niet zo heel lang geleden, hadden snelwegen aan beide kanten een extra rijstrook: de altijd aanwezige, veilige, vluchtstrook. Dit kostte heel veel extra asfalt, waar zelden of nooit op gereden werd. Zonde!
Als je in de file stond zag je die vluchtstroken, waar je niet op mocht rijden. Wat jammer toch, moet een genie gedacht hebben. Waarom deze stoken niet gewoon in gebruik genomen tijdens files? Gratis weguitbreiding! Het lijkt een logisch voorstel…
Om de flexabiliteit te garanderen kwamen er om de zoveel meter poorten boven de wegen met signaleringen, die aangeven of de vlucht/spitsstrook open of dicht is.
Maar wat nou, als er iemand pech krijgt? Wel, ergens in Nederland is een controlekamer, waarin mensen via honderden camera's meekijken, of alles goed gaat. Staat er iemand stil, dan moet de rijbaan direct "afgekruisd" worden, oftwel gesloten worden. Er komt een rood kruis boven de baan te staan.
Camera's kunnen maar een beperkt gebied bestrijken en dus staan er heel veel poorten over de wegen met nog veel meer camera's erop.
Hoe werkt dit nu in de praktijk? Ik zou verwachten, dat de spitststroken normaal gesloten zijn en opengesteld worden bij files…Niet dus. Ook op momenten, dat er weinig verkeer is, staan de spitstsroken open. Is dat erg dan? JA!
Want juist als het verkeer snel rijdt heb je gewoon een vluchtstrook nodig, waar je in volle snelheid met een afgeslagen motor naar toe kunt rijden en uit de stroom kunt ontsnappen.
Bij mist, files en langzaam rijdend verkeer is motorpech veel minder een probleem en kunnen de spitsstroken wél veilig gebruikt worden. En dáár waren ze ook juist voor bedacht.
Resumé:
* Onder "normale" omstandigheiden (geen files) is er tóch vaak geen vluchtstrook meer tot onze beschikking.
* Als de spitstroken open zijn moet er verplicht iemand continu op zijn monitoren kijken; zonder voldoende personeel mag het systeem niet gebruikt worden. Hele teams van controleurs kijken dus mee op momenten, dat de spitsstroken helemaal niet nodig zijn! Duur en overbodig.
* Er wordt dus veel geld weggesmeten om de spitsstroken te openen en tevens de veiligheidsfunctie van de (verdwenen) vluchtstroken te handhaven.
* Bij mist worden de extra stroken gesloten, omdat men dan niet genoeg zicht heeft op de rijbanen! Precies op het moment, dat je ze juist wél wilt gebruiken, omdat er dan sneller files ontstaan.
* Als gevolg van dit systeem moeten we nu soms over doorgetrokken strepen rijden! Vooral bij afritten levert dit verwarrende en dus gevaarlijke situaties op. Mensen, die tóch op de "gewone" baan blijven rijden worden rechts ingehaald, wat de veiligheid ook niet bevordert…
* De (marges in de) verkeersveilgheid wordt opgeofferd aan meer wegcapaciteit. Ook dit is "niet margedenken".
* De stroken lagen er al, maar goedkoop is deze oplossing toch echt niet.
* Wat is de winst? Zijn de files er echt korter door geworden? Ik merk er niets van.
Anders gezegd; ik ben bang op wegen met spitsstroken. Ik probeer tijdens het rijden bij te houden, waar er een vluchtstrook beschikbaar is en waar ik eventueel de verkeerststroom kan verlaten. Dat kan helaas steeds minder vaak.
Dit systeem moet ongelukken opleveren, maar daar horen we pas veel later over, verwacht ik…
Mijn advies: ze zijn er nu eenmaal, maar open de spitsstroken alléén als het nodig is…bij files!
Willem Kroon, 21 januari 2015.
Ps:
* Overigens zijn de rijbaansignaleringen WEL erg nuttig bij het waarschuwen voor files.
* Ik heb de indruk, dat het systeem van spitsstroken vooral (hier) in de Randstad toegepast word.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten