Over mijn moeder

Ik kom uit het arbeidersmilieu en daar ben ik trots op

Mijn vader volgde de MULO en werd boekhouder (en een hele goeie, zeg ik er altijd bij :-). Mijn moeder mocht alleen de lagere school afmaken en moest daarna helpen in een huishouding van 10 personen tijdens crisisjaren

Ik werd opgevoed met duidelijke en soms zelfs strenge normen en waarden, waaronder de christelijke. Wat mijn ouders mij bijbrachten komt me nog elke dag van pas

In 1980 ging ik “op mijn zelf wonen” en kwam er een einde de directe opvoeding door mijn ouders. Ik kwam regelmatig bij ze “thuis”, maar soms gingen er weken voorbij zonder dat ik ze zag. “Daar krijg je later spijt van”, dacht ik wel eens. Maar je weet, hoe dat gaat. Ieder heeft zijn eigen leven en mijn ouders deden nooit moeilijk, als ik ze een tijdje niet zag.
Inmiddels heb ik inderdaad spijt, want ik kan nu niet meer naar mijn beide ouders gaan : mijn moeder is gisteren overleden

Zomer 2009 zei mijn moeder, dat ze “nog 1 keer” met ons allen uit eten wilde. Het idee was om op haar trouwdag met de naaste familie, kinderen en kleinkinderen, te gaan dineren.
Maar daar kwam het niet van.
Mijn moeder viel ‘s nachts van de trap en brak twee ruggewervels. Ook was ze zwaar op haar achterhoofd gevallen. Omdat de huisarts de diagnose “gekneusde rug” stelde en niet mee wilde werken, maakte mijn moeder zelf een afspraak met het ziekenhuis, waar ze na een hele middag uitleg geven, wachten, wachten, wachten en praten met de zoveelste co-assistente opgenomen werd

Het was daar en toen, dat ze voor het eerst blijk gaf vreemde mannen” in haar kamer waar te nemen. Wij familieleden schrokken hiervan, maar weten haar hallucinaties aan de vreemde omgeving en een nieuw medicijnenpakket.
Maar achteraf was dit het moment dat mijn moeder “Alzheimer” heeft gekregen; of vaatvernauwing, de naam doet er niet toe; haar hersenen begonnen af te takelen. Eerst heel langzaam, maar later steeds sneller

Uiteindelijk hebben we toch nog gezellig gegeten met elkaar

30 mei 2010 hield ze nog een heel mooie toespraak op mijn afscheidsfeestje bij Ome Ko, na mijn ontslag. Alle aanwezigen waren weg van mijn charmante moeder. Haar verhaal was onderhoudend en verrassend leuk. Met iemand, die af en toe “spoken” ziet, maar voor de rest zichzelf is, is nog steeds prima om te gaan

Mijn moeder wilde zich niet laten onderzoeken, maar haar geest raakte steeds meer in de war. Er kwamen meer spoken op haar pad. Mijn eigen conclusie is, dat ze jongere versies van mijn vader zag voor haar geestesoog. Haar werkelijke echtgenoot zag ze als een opdringerige man, die haar opsloot en claimde haar echte man te zijn. Doordat mijn vader steeds vaker zijn geduld niet kon bewaren bevestigde zijn gedrag ongewild de mening van mijn moeder, dat hij (mijn vader) een nare emotionele kerel was

Toen mijn moeder weer eens niet wist, dat ze thuis was en weg wilde gaan, deed mijn vader de keukendeur op slot, waarna mijn moeder bonsend op de ramen de aandacht probeerde te trekken van haar buurmeisje en uitriep, dat ze ontvoerd werd. Na dit incident bracht ik mijn moeder (weer) naar het ziekenhuis, alwaar ze, na (opnieuw) een middagje co-assistenten opleiding, opgenomen werd op de Geriatrische afdeling tussen heel zware patienten. Eindelijk werd er vaatvernauwing vastgesteld en een veroudering van de hersenen. Direct na deze opname was mijn moeder een heel stuk zwakker geworden, ze kon nauwelijks nog op haar benen staan

Eenmaal thuis werd haar spraakvermogen steeds minder en haar verhalen steeds verwarder.
Drie weken geleden kreeg mijn familie haar niet meer wakker en waren we allemaal bang, dat het met haar afgelopen was. Maar toen ik haar met een koude hand streelde, kwam ze weer uit haar “slaap”. Ze mopperde, dat mijn vingers koud waren en begon weer te spreken. Daar hadden we al niet meer op gerekend
Ze was echter nog meer verzwakt en het vermoeden was, dat zij een Tia of een hersenbloeding had gehad. Want hierna kwam ze haar bed niet meer uit en konden we nauwelijks met haar spreken.
Het niet kunnen praten met je dierbare moeder heb ik als de grootste kwelling ervaren. Het is zo natuurlijk, menselijk en belangrijk, dat je met elkaar je gevoelens kunt uiten, dat het gemis aan gesprekken een mens heel eenzaam maakt. Gelukkig bleef ze ons tot op het laatste moment herkennen

Omdat de thuisverzorging van mijn moeder steeds moeilijker werd brachten we haar een week geleden naar Verzorgingshuis Gooizicht in Hilversum. We hoopten, dat ze daar meer zou eten en drinken, maar dat was helaas niet het geval. Eergisteren besloten mijn vader, mijn broers en ik om haar in een ziekenhuis op te laten nemen om aan te sterken, Haar behandelend arts vond dat “medisch zinloos handelen”, maar wij vonden het “liefdevol en bezorgd handelen”

Zover is het niet meer gekomen. Afgelopen donderdagavond werden wij als familie bij mijn moeder geroepen. Haar pols was verzwakt, ze ademde heel zwaar en kreeg daarom zuurstof toegediend.
Rond middernacht vermoedde (hoopte) ik, dat ze de volgende dag nog wel zou halen en ging ik naar huis. Ondanks alle verdriet hoopte ik me nog een beetje voor te kunnen bereiden op mijn examen van vandaag.
Mijn broers Guus en Hans bleven overnachten in de buurt van mijn lieve moeder
Om haar situatie te verlichten kreeg ze twee maal morfine. Mijn broers zagen haar ademhaling steeds meer verzwakken en toen zij haar hartslag niet meer voelden werd haar overlijden vastgesteld; een week voor haar 86e verjaardag
Ik denk, dat haar stervensproces zonder pijn verlopen is

Diezelfde nacht zijn we met z’n allen naar mijn goede vader gegaan om hem te vertellen, dat mama ons had moeten verlaten

Ik zou hier nog heel veel kunnen vertellen : over het onmogelijke dwingen om naar het bejaardenhuis gaan, over iedere dag verschillende Thuishulpers over de vloer, over het verschrikkelijke fenomeen, dat wij volwassen mensen soms weer teruggaan naar het babystadium (inclusief gebrek aan zindelijkheid, gevoerd en gewassen worden en totale afhankelijkheid van je dierbaren), over de pijn, die het doet, als je je ouders ziet huilen en lijden, over de enorme mantelzorg, die mijn broer Guus verleend heeft, over de politieke onwil om geld uit te trekken voor de algemene zorg, over de nieuwe band, die je met je ouders krijgt, als je ze als hulpbehoevende mee gaat maken, over de nooitaflatende verzorging van ons door mijn moeder (tot het allerlaatst aan toe), over zeer moeizame contacten met doktoren en hulpverleners, over het niet willen gebruiken van wandelstokken, rollators en invalidewagentjes, over medicijnrollen, over besluiten tot een zelfmoordpil (die vanwege onze christelijke medemensch niet legaal is), over gedachten aan euthenasie, over sterven op hoge („mooie”) leeftijd en mensen laten “gaan”, over muziek, die 100 maal mooier wordt, als je aan een overledene denkt, over het niet los kunnen laten van dierbaren, over heel eigenwijze ouders, over….

Maar dat zou veel te ver gaan, al was het maar omdat het schrijven met tranen in je ogen niet eenvoudig is

Ik wil alleen nog zeggen, dat ik heel trots ben op mijn ouders, de opvoeding die ze mij gegeven hebben en de liefde, die er altijd voor ons geweest is.
Het missen van mijn moeder doet nog veel meer pijn dan ik al vermoedde. Ik zal haar de rest van mijn leven blijven missen en haar altijd in ere houden

Onze zorg gaat nu uit naar onze vader, die op zijn 85e heel erg alleen achter blijft. Zijn verdriet en eenzaamheid zijn voor mij heel moeilijk te verdragen

Vrienden menen wel eens, dat demente mensen het niet meer weten, hoe ze er aan toe zijn, maar dat is een nare misvatting. Je bewustzijn verdwijnt niet zomaar en de angsten en verwarring worden lange tijd bewust meegemaakt

Vorige week waren mijn ouders 60 jaar getrouwd, maar daar heeft mijn moeder tot ons grote verdriet niets meer van mee gekregen

Ik hou heel veel van jullie, papa en mama,

Willem, 27 augustus 2011
Email : willemkro@gmail.com (onderstaande reactiemogelijkheid blijkt niet te werken)

Naschrift : na het schrijven van dit blog ben ik naar het huis van mijn broer Guus gegaan, waar mijn moeder opgebaard is.
Ze ligt er “levensecht” bij, volgens mijn vader :-)

Vrije wil

Als logische denker spreken de verhalen van een goede vriendin mij aan. Haar blog (zie link hieronder) “Lui” inspireerde me tot de volgende gedachten :

Chaos (afgeleid van het Griekse woord Χάος) is een woord, dat doorgaans wordt gebruikt om een situatie aan te duiden, waarin totale wanorde of verwarring heerst. Er is sprake van een chaotische situatie, wanneer iemand het overzicht kwijt is.
In deze zin kan het woord op veel manieren worden gebruikt, zoals een erg rommelige omgeving of een situatie, waarin men elkaar totaal niet kan begrijpen.

Bron : Wikipedia (zie link hieronder)

Ik ben er al heel lang van overtuigd, dat Chaos als zodanig niet bestaat. In het algemeen wordt er met dat woord een situatie aangeduid, die de waarnemer niet begrijpt of niet kan analyseren, maar dat zegt dus meer over de beoordelaar dan over de beschreven toestand

Zou je alle variabelen kennen in elk proces, dan zou je de toekomst kunnen voorspellen en zou het woord chaos in deze context in onbruik raken. Maar zoals je bijvoorbeeld bij complexe en dure weercomputers kunt zien, is het heel moeilijk om alle factoren te kennen en juist te interpreteren. Weervoorspellings software met input, die in de hele wereld verzameld is, komt nog steeds niet hoger dan een slagingspercentage van ongeveer 50%. Dat is net zoveel kans, als wanneer ik zeg : "morgen gaat het sneeuwen". Het is wel of het is niet waar

Ik gebruik al 30 jaar een voorbeeld van Piet Vroon : stel, je kom een café binnen en je treft er een biljarttafel aan, waar de ballen geheel willekeurig hun plaats lijken in te nemen. Je kunt niets zeggen, over hoe hun positie tot stand is gekomen.
Maar een verveelde kroegbezoeker blijkt het laatste biljartspelletje op video gezet te hebben en hij toont je de stoten, die uiteindelijk de ballen in de jou bekende positie gebracht hebben.
In slowmotion kun je volgen, hoe de ballen de natuurwetten (oa. van : hoek van inval = hoek van terugkaatsing) gevolgd hebben. Ze konden niet anders! En daarom liggen ze, waar ze liggen

Sterker, als je de ballen in exact dezelfde positie van vóór de eerste stoot kon terug leggen én je zou exact dezelfde stoot kunnen maken én alle condities (temperatuur, wrijving van het laken enz.) zouden hetzelfde zijn, dan zouden de ballen ook weer precies op dezelfde plek terecht komen. Nogmaals : ze kunnen niet anders dan de natuurwetten volgen…en hebben geen vrije wil

De mens heeft die wel…of niet? Als onze hersenen bestaan uit elektrische verbindingen tussen knooppunten; kan dat systeem dan zelf bepalen, waar de signalen, die onze geest bepalen, heen gaan? Nee, ook zij zullen de natuurwetten moeten volgen

En nu ga ik als kroegfilosoof nog een stapje verder. Als een zaadcelletje een eitje bevrucht, dan ontstaat er een zeer complexe opeenvolging van processen, die een lichaam bouwen. Alle onderdelen worden volgens het bij de conceptie vastgelegde bouwplan in het DNA van de nieuwe persoon (of het nieuwe dier) aangelegd. Inclusief de hersenen

In die hersenen worden de hersencellen van meet af aan informatie toegediend en er worden verbindingen aangemaakt en afgebroken. Maar de cellen zelf hebben er niets over te zeggen

Waar wil ik heen? Vanaf de bevruchting zullen onze hersenen zich ontwikkelen tot het brein van een uniek mens met unieke eigenschappen. Op die eigenschappen zal hij of zij later vaak aangesproken worden. Maarrrr…die eigenschappen heeft hij/zij niet in de hand. De denkprocessen worden geformuleerd door oorzaak => gevolg =>oorzaak => gevolg, enz. Geheel autonoom dus eigenlijk

Er zijn wetenschappers, die stellen, dat wij (denkende dieren) geen vrije wil hebben. Je zou een mens in tweeën kunnen delen op het geestelijk vlak. Binnen in ons zetelt “de Autonome Beslisser”, die zonder moraal net als een gevoelloze computer reageert op input, de gegevens verwerkt en na een beslissing output genereert.
Ik zeg wel eens : vertrouw niet op de boordcomputer in een vliegtuig, want het ding heeft geen mening over neerstorten, hij bestuurt het toestel zonder de angst zichzelf door een foute beslissing kapot te maken. ;-) Ook hij is een autonome gevoelloze beslisser

Ons zelf treffen we na de splitsing aan in het tweede gedeelte van ons persoontje : de Bewuste Waarnemer. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen, dat bij een test om te reageren op het aangaan van een lampje, de hersenen beduidend eerder gewag maken van de actie van het lampje dan de proefpersoon aangeeft. Oftewel, Wij (...Bewuste Waarnemers ) VOLGEN ons binnenste en wij beslissen niet, maar zijn slechts waarnemers of getuigen van onszelf.
Ik probeer het vaak bij mijzelf uit. Als ik uit twee dingen moet kiezen, merk ik tijdens de overweging, dat mijn uiteindelijke keuze al lang gemaakt is. Probeer het maar eens uit

Ik ben er door deze gedachte-experimenten ook van overtuigd, dat bij dieren alleen de Autonome Beslisser aanwezig is, die volgens zijn instinct handelt, maar niet WEET dat hij handelt.
Overigens maakt dit dieren in mijn ogen absoluut geen inferieure wezens, integendeel. Door hun gebrek aan zelfbewustzijn zijn zij niet uit op het vergaren van rijkdom en leven zij geheel in harmonie met de natuur

Nu ik erover nadenk, zou het kunnen dat schizofrene mensen (zoals mijn jongste broer Kees) de stemmen horen van (wél) pratende Autonome Beslissers? In ieder geval is er bij hen duidelijk in de praktijk een scheiding te merken tussen meerdere „ikken”, die een eigen leven leiden

Makes sense?…Ik neem aan, dat iedereen zich wel eens heeft afgevraagd, waarom hij/zij iets deed, dat niet in overeenstemming was met zijn/haar bewuste moraal.
Wie heeft toegang tot die moraal? De Bewuste Denker, vermoed ik. In hoeverre houdt de Autonome Beslisser daar dan rekening mee? Geheel niet, volgens mij.
Ik ken bijvoorbeeld uit persoonlijke ervaring de dillemma’s van het stoppen met verslavingen. Wie wil stoppen? De Bewuste. Wie heeft de ordinaire behoefte aan de input van alcohol of nicotine? De Autonome. Zie hier “the eternal struggle between the heart and the mind”

Als de combinatie van beide genoemde delen een onvoorspelbaar mens opleveren, dan herken ik dat. Onvoorspelbaar, zelfs door die mens zelf

Ik ben er van overtuigd, dat wij zo ongeveer op de beschreven manier tot handelen komen.
Wat zijn de consequenties van dit alles?

Als de vrije wil niet bestaat, dan komt de rechtspraak bijvoorbeeld in het geding. Hoe kun je mensen straffen voor zaken, die zij niet in de hand hebben? (Moordenaar tegen de rechter : “IK wilde het niet doen”. Wie is die IK dan?)
En hoe kun je bijvoorbeeld de mens(heid), die zijn leefomgeving vernietigt, veroordelen?

Die mensheid is trouwens een ander interessant iets. Zou het kunnen zijn, dat wij zelf eigenlijk natuurlijke knooppunten zijn in een systeem van verbindingen, dat de hele wereld overspant. 6.5 miljard mensen als een soort kennissysteem in zijn geheel? Dan spelen individuen een zeer kleine rol en hebben zij juist de taak om voor het grotere geheel zorg te dragen

Anoloog aan mijn betoog zou je kunnen zeggen, dat de natuur een wezen is zonder moraal en zonder doel . Zoals men ook zegt, dat de Evolutie geen doel heeft. …Kom ik waarscjhijnlijk in de buurt van het Gaia concept (zie link hieronder), waar ik helaas veel te weinig over gelezen heb

(Vraag : willen wij de natuur conserveren omwille van diezelfde natuur of is ons doel alleen maar om onze eigen levenscondities op pijl te houden? Oftwel houden we van onszelf of van het Geheel?)

Ik ben er van overtuigd, dat er in ons menselijk leven zich heel complexe processen afspelen, waar we ons niet (altijd) bewust van zijn. Mensen verantwoordelijk houden voor hun slechte gedrag, lijkt me een hachelijke zaak

Maar je medemensen bewust maken van wat er in de natuur allemaal speelt lijkt me de enige manier om dat hele grote kennissysteem, de bundeling van Aarde en (menselijke) dieren op een positieve manier te beïnvloeden

:-) Wij, Willem Kroon, wensen je veel wijsheid en geluk „on this blue shining planet”!

Willem, zondag, 7 augustus 2011

PS :

• voor de volledigheid teken ik aan, dat mijn “Biljartballen verhaal” in de Quantum Mechanica niet op schijnt te gaan, wat ik betreur, haha)
• Als mijn splitsing van de menselijke geest lijkt op wat ene dr. Freud ooit uitvond, dan is dat puur toeval. Ik heb hem nauwelijks gelezen ;-)
• Mijn mening en opmerkingen over dieren en bewustzijn komen nooit goed aan, maar ik draag hen echt een goed hart toe, zolang ik ze maar op afstandje hoef te bekijken… :-)

Links :

Wiki over chaos
Gaya Hypothesis
Blog „Lui” van Françoise Vaal