zondag 7 augustus 2011

Vrije wil

Als logische denker spreken de verhalen van een goede vriendin mij aan. Haar blog (zie link hieronder) “Lui” inspireerde me tot de volgende gedachten :

Chaos (afgeleid van het Griekse woord Χάος) is een woord, dat doorgaans wordt gebruikt om een situatie aan te duiden, waarin totale wanorde of verwarring heerst. Er is sprake van een chaotische situatie, wanneer iemand het overzicht kwijt is.
In deze zin kan het woord op veel manieren worden gebruikt, zoals een erg rommelige omgeving of een situatie, waarin men elkaar totaal niet kan begrijpen.


Bron : Wikipedia (zie link hieronder)

Ik ben er al heel lang van overtuigd, dat Chaos als zodanig niet bestaat. In het algemeen wordt er met dat woord een situatie aangeduid, die de waarnemer niet begrijpt of niet kan analyseren, maar dat zegt dus meer over de beoordelaar dan over de beschreven toestand

Zou je alle variabelen kennen in elk proces, dan zou je de toekomst kunnen voorspellen en zou het woord chaos in deze context in onbruik raken. Maar zoals je bijvoorbeeld bij complexe en dure weercomputers kunt zien, is het heel moeilijk om alle factoren te kennen en juist te interpreteren. Weervoorspellings software met input, die in de hele wereld verzameld is, komt nog steeds niet hoger dan een slagingspercentage van ongeveer 50%. Dat is net zoveel kans, als wanneer ik zeg : "morgen gaat het sneeuwen". Het is wel of het is niet waar



Ik gebruik al 30 jaar een voorbeeld van Piet Vroon : stel, je kom een café binnen en je treft er een biljarttafel aan, waar de ballen geheel willekeurig hun plaats lijken in te nemen. Je kunt niets zeggen, over hoe hun positie tot stand is gekomen.
Maar een verveelde kroegbezoeker blijkt het laatste biljartspelletje op video gezet te hebben en hij toont je de stoten, die uiteindelijk de ballen in de jou bekende positie gebracht hebben.
In slowmotion kun je volgen, hoe de ballen de natuurwetten (oa. van : hoek van inval = hoek van terugkaatsing) gevolgd hebben. Ze konden niet anders! En daarom liggen ze, waar ze liggen

Sterker, als je de ballen in exact dezelfde positie van vóór de eerste stoot kon terug leggen én je zou exact dezelfde stoot kunnen maken én alle condities (temperatuur, wrijving van het laken enz.) zouden hetzelfde zijn, dan zouden de ballen ook weer precies op dezelfde plek terecht komen. Nogmaals : ze kunnen niet anders dan de natuurwetten volgen…en hebben geen vrije wil

De mens heeft die wel…of niet? Als onze hersenen bestaan uit elektrische verbindingen tussen knooppunten; kan dat systeem dan zelf bepalen, waar de signalen, die onze geest bepalen, heen gaan? Nee, ook zij zullen de natuurwetten moeten volgen

En nu ga ik als kroegfilosoof nog een stapje verder. Als een zaadcelletje een eitje bevrucht, dan ontstaat er een zeer complexe opeenvolging van processen, die een lichaam bouwen. Alle onderdelen worden volgens het bij de conceptie vastgelegde bouwplan in het DNA van de nieuwe persoon (of het nieuwe dier) aangelegd. Inclusief de hersenen

In die hersenen worden de hersencellen van meet af aan informatie toegediend en er worden verbindingen aangemaakt en afgebroken. Maar de cellen zelf hebben er niets over te zeggen



Waar wil ik heen? Vanaf de bevruchting zullen onze hersenen zich ontwikkelen tot het brein van een uniek mens met unieke eigenschappen. Op die eigenschappen zal hij of zij later vaak aangesproken worden. Maarrrr…die eigenschappen heeft hij/zij niet in de hand. De denkprocessen worden geformuleerd door oorzaak => gevolg =>oorzaak => gevolg, enz. Geheel autonoom dus eigenlijk

Er zijn wetenschappers, die stellen, dat wij (denkende dieren) geen vrije wil hebben. Je zou een mens in tweeën kunnen delen op het geestelijk vlak. Binnen in ons zetelt “de Autonome Beslisser”, die zonder moraal net als een gevoelloze computer reageert op input, de gegevens verwerkt en na een beslissing output genereert.
Ik zeg wel eens : vertrouw niet op de boordcomputer in een vliegtuig, want het ding heeft geen mening over neerstorten, hij bestuurt het toestel zonder de angst zichzelf door een foute beslissing kapot te maken. ;-) Ook hij is een autonome gevoelloze beslisser

Ons zelf treffen we na de splitsing aan in het tweede gedeelte van ons persoontje : de Bewuste Waarnemer. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen, dat bij een test om te reageren op het aangaan van een lampje, de hersenen beduidend eerder gewag maken van de actie van het lampje dan de proefpersoon aangeeft. Oftewel, Wij (...Bewuste Waarnemers ) VOLGEN ons binnenste en wij beslissen niet, maar zijn slechts waarnemers of getuigen van onszelf.
Ik probeer het vaak bij mijzelf uit. Als ik uit twee dingen moet kiezen, merk ik tijdens de overweging, dat mijn uiteindelijke keuze al lang gemaakt is. Probeer het maar eens uit

Ik ben er door deze gedachte-experimenten ook van overtuigd, dat bij dieren alleen de Autonome Beslisser aanwezig is, die volgens zijn instinct handelt, maar niet WEET dat hij handelt.
Overigens maakt dit dieren in mijn ogen absoluut geen inferieure wezens, integendeel. Door hun gebrek aan zelfbewustzijn zijn zij niet uit op het vergaren van rijkdom en leven zij geheel in harmonie met de natuur

Nu ik erover nadenk, zou het kunnen dat schizofrene mensen (zoals mijn jongste broer Kees) de stemmen horen van (wél) pratende Autonome Beslissers? In ieder geval is er bij hen duidelijk in de praktijk een scheiding te merken tussen meerdere „ikken”, die een eigen leven leiden

Makes sense?…Ik neem aan, dat iedereen zich wel eens heeft afgevraagd, waarom hij/zij iets deed, dat niet in overeenstemming was met zijn/haar bewuste moraal.
Wie heeft toegang tot die moraal? De Bewuste Denker, vermoed ik. In hoeverre houdt de Autonome Beslisser daar dan rekening mee? Geheel niet, volgens mij.
Ik ken bijvoorbeeld uit persoonlijke ervaring de dillemma’s van het stoppen met verslavingen. Wie wil stoppen? De Bewuste. Wie heeft de ordinaire behoefte aan de input van alcohol of nicotine? De Autonome. Zie hier “the eternal struggle between the heart and the mind”

Als de combinatie van beide genoemde delen een onvoorspelbaar mens opleveren, dan herken ik dat. Onvoorspelbaar, zelfs door die mens zelf

Ik ben er van overtuigd, dat wij zo ongeveer op de beschreven manier tot handelen komen.
Wat zijn de consequenties van dit alles?



Als de vrije wil niet bestaat, dan komt de rechtspraak bijvoorbeeld in het geding. Hoe kun je mensen straffen voor zaken, die zij niet in de hand hebben? (Moordenaar tegen de rechter : “IK wilde het niet doen”. Wie is die IK dan?)
En hoe kun je bijvoorbeeld de mens(heid), die zijn leefomgeving vernietigt, veroordelen?

Die mensheid is trouwens een ander interessant iets. Zou het kunnen zijn, dat wij zelf eigenlijk natuurlijke knooppunten zijn in een systeem van verbindingen, dat de hele wereld overspant. 6.5 miljard mensen als een soort kennissysteem in zijn geheel? Dan spelen individuen een zeer kleine rol en hebben zij juist de taak om voor het grotere geheel zorg te dragen

Anoloog aan mijn betoog zou je kunnen zeggen, dat de natuur een wezen is zonder moraal en zonder doel . Zoals men ook zegt, dat de Evolutie geen doel heeft. …Kom ik waarscjhijnlijk in de buurt van het Gaia concept (zie link hieronder), waar ik helaas veel te weinig over gelezen heb

(Vraag : willen wij de natuur conserveren omwille van diezelfde natuur of is ons doel alleen maar om onze eigen levenscondities op pijl te houden? Oftwel houden we van onszelf of van het Geheel?)

Ik ben er van overtuigd, dat er in ons menselijk leven zich heel complexe processen afspelen, waar we ons niet (altijd) bewust van zijn. Mensen verantwoordelijk houden voor hun slechte gedrag, lijkt me een hachelijke zaak



Maar je medemensen bewust maken van wat er in de natuur allemaal speelt lijkt me de enige manier om dat hele grote kennissysteem, de bundeling van Aarde en (menselijke) dieren op een positieve manier te beïnvloeden

:-) Wij, Willem Kroon, wensen je veel wijsheid en geluk „on this blue shining planet”!

Willem, zondag, 7 augustus 2011

PS :

voor de volledigheid teken ik aan, dat mijn “Biljartballen verhaal” in de Quantum Mechanica niet op schijnt te gaan, wat ik betreur, haha)
• Als mijn splitsing van de menselijke geest lijkt op wat ene dr. Freud ooit uitvond, dan is dat puur toeval. Ik heb hem nauwelijks gelezen ;-)
• Mijn mening en opmerkingen over dieren en bewustzijn komen nooit goed aan, maar ik draag hen echt een goed hart toe, zolang ik ze maar op afstandje hoef te bekijken… :-)


Links :

Wiki over chaos
Gaya Hypothesis
Blog „Lui” van Françoise Vaal

Geen opmerkingen:

Een reactie posten