Onlangs publiceerde ik een stukje op FaceBook, dat uiteraard alleen maar grappig bedoeld was: "Ben je een echte Muier"? Wie kan allerlei vragen beantwoorden over Muiden, was de opzet. Zogenaamd als onderdeel van een ballotage voor nieuwe Muiers. Ik kreeg er heel veel mooie reacties op :-) (* zie link hieronder)
Ikzelf, ben op de Herengracht geboren, in het witte huis links van de voormalige groepspraktijk. Voorheen van tandarts Duco, inderdaad. In een bed op blokken (voor de vroedvrouw) en pal achter de Sluis.
Ik woon mijn hele leven al hier. Wij Kroon-tjes zijn allemaal nogal honkvast…Hierdoor kom ik op straat altijd veel oude bekenden tegen. Als ik met vrienden uit andere, grotere plaatsen door Muiden loop, valt het hen altijd op, dat zoveel mensen op straat mij groeten. Klopt en ik houd daarvan. Met sommigen van hen heb ik nog op de kleuterschool gezeten, met anderen werd ik al heel lang geleden wel eens dronken in de lokale pubs.
(Mede) door de enorm gestegen huizenprijzen is er wel iets veranderd. De huisjes van de KruitFabriek, tegenover Gieling, bijvoorbeeld, stonden in de jaren '80 voor 30.000 Gulden(13.636 Euro!!) te koop. Dit verschijnsel trekt mensen met een bepaald inkomen naar Muiden. Velen zijn forens en wonen alleen maar in Muiden. Je mag het ze niet kwalijk nemen. Maar de gelaagdheid van de sociale samenstelling in Muiden heeft daar wel onder te lijden gehad (zó, wat een zin, haha). Sommigen mengen zich wel met de lokale bevolking, vooral diegenen, die van een biertje in de kroeg houden ;-)
Hoe dan ook, Muiden is Muiden ("en sal nooit beklyven", zei de zeemeermin) en ik ben nog altijd blij, dat ik van deze gemeenschap deel uit maak.
Hier komen de antwoorden op mijn vragen. Ter leeringh ende vermaeck!
Vraag 1: „Wie kreeg bij leven al een standbeeld in Muiden”?
Antwoord 1: 'Jan Melis de hoefsmid'. Jan was zeer geliefd. Als je iets te repareren had, deed hij dat vaak gewoon gratis. Ik heb er als kind vaak staan kijken. Knap vond ik het om hem het paard in bedwang te zien houden en de geur van de smeulende hoeven vergeet ik echt nooit meer.
Klokslag 18:00h ging Jan op zijn "eigen" kruk aan de kop van de bar bij Ome Ko zitten om twee borrels te nemen. Zoveel mocht hij er van zichzelf drinken voor het eten. Omdat hij ook veel drankjes aangeboden kreeg, stond er een fles Ketel 1 onder de bar met puur kraanwater. Niemand merkte dat en die werden natuurlijk ook niet afgerekend.
"Proost, Ome Jan"! "Proost, maatje", zei Jan dan, met zijn overbekende piepstem :-)
(** zie link hieronder)
Vraag 2: „Wat is er bijzonder aan het telefoonnummer van Floris V”?
Antwoord 2: '1296'. Floris V werd in 1296 bij de Hakkelaarsbrug vermoord (door "import Muiers", geintje) Ook hij was geliefd bij het gepeupel en men noemde hem 'Der Keerlen God'.
Restaurant Floris en cafe Ome Ko (nu 1330) ruilden ooit van telefoonnumer, omdat Floris dat nummer graag wilde hebben.
Vraag 3: „Wie was Sterke Hein”?
Antwoord 3: 'Opa Smolders, de visser, overgrootvader van Jacob'. Sterke Hein was lichamelijk sterk, maar kon ook goed sterke verhalen vertellen, vandaar die bijnaam. Hij viste op het Ijsselmeer en liep met een emmertje vis door de straten en stegen om zijn handel aan de man te brengen. Mijn moeder deed altijd net, alsof zij niet thuis was om maar geen stinkend wisselgeld van hem te hoeven ontvangen. Viesneus als zij was (heb ik geërfd).
Hein stierf in het harnas, tegen de zojuist gebouwde dijk van de nieuwe polder.
Vraag 4: "In de „Doelen" zat ooit een winkel. Hoe heette de eigenaar en wat voor winkel was het"?
Antwoord 4: "Men Gort met zijn garen en band winkel". Manufacturen, zei men ook wel. De ingang zat tegenover de oude melkwinkel van Pronk. Kinderen kregen altijd een ontzettend zout dropje bij het verlaten van de zaak.
Vraag 5: "Hoe heten de 'nieuwe' huizen aan het einde van de Weesperstraat in de volksmond en waarom"?
Antwoord 5: 'De Van Ginkel Woningen'. Ze werden in de jaren '80 gebouwd. Hier was vroeger de boerderij van de oude en de jonge Henk van Ginkel. Ik ruik nog het kuilgras van toen ik een kind was. Heerlijk! :-)
Langs de Weesperstraat stonden prachtige bomen, die de aanleg van de wijk niet hebben overleefd.
Vraag 6: „Hoe komen de Broshuizen aan hun naam”?
Antwoord 6: 'Broshuis' was de naam van een bedrijf op de plek van de huidige Broshuizen (let op de komische woordspeling). Ze maakten er aanhangwagens voor vrachtauto's. Ik stond als kind altijd naar het lassen te kijken, ook al was dat "slecht voor je ogen", haha.
Waar nu de haringkar van Dirk staat en tegenover de huidige patatkraam lag het altijd vol met wiel-assen en ander onderdelen.
Als een aanhanger gereed was, moesten zij 20 keer steken om de wagen uit de hal te rijden en stond het verkeer door Muiden zomaar een half uur stil. Je kunt het je niet meer voorstellen.
Later verhuisden zij en een deel van het personeel naar Kampen. Soms zie je er nog wel eens één rijden, zo’n aanhanger, met die karakteristieke driehoekige naamplaat „Broshuis Holland" achterop.
Vraag 7: "Waarom heet de Hellingstraat de Hellingstraat"?
Antwoord 7: Vanaf de Hellingstraat was er een schuin gedeelte naar de Vecht, waarlangs de gerepareerde of nieuwgebouwde schepen "de helling af" gingen.
Vraag 8: „Welke fabriek stond er ooit aan de Oostkant van de Vecht”?
Antwoord 8: 'De Bouvy Zoutfabriek". Op de plaats van…De Bouvywijk (ook die naam was een vondst) werd via een grote kraan aan de waterkant zout gelost uit schepen, Rijnaken genaamd, en op een lopende band gegooid, die over de straat liep. Ik heb er vaak staan kijken, maar dat dacht je inmiddels al, haha.
Alles was doorgeroest door het zout. Ook dit bedrijf zorgde voor veel arbeidsplaatsen.
Vraag 9: "Werd er ooit een moord in de Broshuizen gepleegd. Zo ja, door wie, op wie"?
Antwoord 9: 'Ja'. Ene Robbie (achternaam hou ik ff onder de pet), een buurjongen van mij in de Broshuizen, had zoveel last van zijn dronken buurman Makka, dat hij hem op een nacht om het leven bracht. Niet zo mooi, wel bijzonder...
Vraag 10: „Noem 3 oud Muidense scheepswerven”.
Antwoord 10: 'Dolman, Schouten en Kok.' Ooit waren er nog meer, dus antwoorden, die via Guus zijn site gevonden zijn, reken ik ook goed. Tof, he? :-)
Vraag 11: „Welk bedrijf renoveerde het MuiderSlot in de jaren '60”?
Antwoord 11: 'Firma Mol'. De familie Mol kwam altijd als laatsten de kerk in, dan vielen ze meer op, dacht ik altijd als kind, haha.
Ik was 6, toen ik voor het eerst water in de slotgracht zag staan. Ik denk wel, dat aannemerij Mol goed werk verricht heeft, want de slotgracht heeft bij mijn weten nooit meer leeg gestaan.
Vraag 12: „Waar is Florisberg in Muiden begonnen”?
Antwoord 12: 'Op de Herengracht'. Florisberg begon als 'Florishaven' een paar huizen links van de Katholieke Kerk. Jammer, dat wij in Muiden geen verzorgingshuis meer hebben. Mijn vader had er graag gezeten, met dat mooie uitzicht op zijn geliefde Vecht.
Vraag 13: "Waarom zijn de 12 apostelen nog maar met z'n tienen"?
Antwoord 13: Van de 12 Apostelen (12 huizen in de Weesperstraat) brandden er in de jaren '60 twee af. Bert van den Akker vind dat niet erg, want hij heeft er nu zijn tuin en garage :-)
Vraag 14: "Waar komt de uitdrukking 'Houdt je waffel' vandaan"?
Antwoord 14: Op het Muiderslot kun je allerlei spreekwoorden uitgelegd krijgen. Bij de open haarden kun je de wafelijzers bewonderen, die boven het vuur gehouden werden. Als de meisjes(tja) teveel kwebbelden, lieten zij het ijzer per ongeluk openklappen en viel de verse wafel in het vuur. Ook toen ja, vrouwen en kletsen…Haha
Vraag 15: "Hoe heetten de stadspoorten van Muiden"?
Antwoord 15: Heel eenvoudig: de poort naar Amsterdam heette AmsterdamschePoort, naar Weesp de Weesperpoort en naar Naarden…vul maar in :-)
Overigens heetten de straten naar de steden, waartoe zij leidden; NaarderStraat via de NaarderPoort naar Naarden, WeesperStraat...enzovoort...
Vraag 16: "Vroeger had je allemaal dubbele winkels in Muiden. Bijvoorbeeld een Katholieke- en een Protestantse slager. Wie waren dat in de jaren '60"?
Antwoord 16: De katholieke slager was Juffermans in de Zeestraat (bij de Schoolstraat) en de Protestantse slager heette Vetter, op de plek van de ProefKamer, nu.
Vraag 17: "Wat was de winkel van Punt"?
Antwoord 17: Firma Punt zat in het pandje met de verdiepte ingang in de AmsterdamseStraat, beetje heel schuin tegenover de Mol. Het echtpaar kwam uit de kermiswereld en was een bijzonder stel. Hij een kaal schriel mannetje en zij nog schrieler met een bochel, sorry, maar zo was het.
Ze waren nooit goedkoop, vandaar dat zij al snel de bijnaam "De Afzetters" kregen.
Je kon er echt ALLES kopen. Van fietsen tot…zie volgende vraag…
Vraag 18: "Waar hing ooit de eerste en laatste condoomautomaat in Muiden"?
Antwoord 18: BIJ PUNT! Hahahaha. Dat was lachen, joh! 's Nachts zag je jonge en oude Muiers sneaken over de AmsterdamseStraat om stiekum een kapotje te kopen. Het apparaat hing midden op straat, maar niemand mocht de hitsige Muiers zien natuurlijk! Om er dan vaak achter te komen, dat dat ding weer eens KAPOT was; sorry moeders, hahaha.
Vraag 19: "In welk jaar kwam er een terras op de Sluis"?
Antwoord 19: In 1976, nadat het sluizencomplex uitgebreid gerenoveerd was en wij, Muiden dus, het Sluis & Bruggenfeest uitvonden. Voor de goede orde, dat was toen dus ook het ENIGE terras op de gracht en veel kleiner dan nu.
Vraag 20: "Welke geliefde Muier is in Spanje auto's gaan verkopen"?
Antwoord 20: Mijn gabber en straatgenoot Charles Schiffel, met een -i-, dus niet met een -e-, in tegenstelling tot wat sommige Muiers denken. Wat zal ik over Charles zeggen? Ik ken hem mijn hele leven en hij is een gouwe peer!
Vraag 21: "Waar liggen de Schulpen"?
Antwoord 21: Eén keer per jaar noemen we de Herengracht bij de Sluis "De Schulpen" en dat is op Koninginnedag, oeps Koningsdag. Hier worden de import Muiers het meest gemist. Want de Aubade is echt een mooie samenkomst, ook al is hij na een kwartiertje luisteren naar de burgemeester, zingen met Crescendo en de ballonnen oplaten (mag hier nog, maar voor hoe lang?) altijd weer snel voorbij.
Vraag 22: "Hoeveel jaar eerder dan Amsterdam kreeg Muiden stadsrechten"?
Antwoord 22: Muiden kreeg in het jaar 1122 stadsrechten en Amsterdam rond 1300, dus is Muiden een kleine 200 jaar ouder dan Groot Mokum, wat stadsrechten betreft.
Waarom Muyden zo klein gebleven is, weet alleen de zeemeermin…
Vraag 23: "Hoe vaak is de Kruitfabriek ontploft (bij benadering)"?
Antwoord 23: Kruitfabriek De Krijgsman is bij benadering zo’n tien keer ontploft. Alleen ouwe Muiers weten, wat voor gevolgen zo’n „klap” had. Ook geestelijk.
Vraag 24: "Welke fotograaf pleegde een moord in de raadzaal van Muiden"?
Antwoord 24:'Ibelings', de door de gemeente Muiden getergde fotograaf, die op 8 september 1933 zijn revolver leeg knalde in de raadszaal van Muiden.
De 53-jarige I.J. Ibelings maakte toen vier slachtoffers, waaronder burgemeester de Raadt. Drie van hen raakten min of meer ernstig gewond; de vierde, wethouder H.Veth, overleed later.
Ibelings werd ontoerekeningsvatbaar verklaard en in een psychiatrische inrichting opgesloten. Zijn grafsteen ligt nog ergens in een hoekje bij de Kerk aan Zee.
Vraag 25: "Is Hans Paardekooper een geboren Muier"?
Antwoord 25: Nee, hij komt uit Diemen. Maar Hans stapte in de jaren '70 al in Muiden en werd in januari 1976, na kelner te zijn geweest bij Reinier, kroegbaas van Taveerne de Mol. Tot op de dag van vandaag :-)
Vraag 26: "Welke beroemde dictator sliep ooit een nachtje in de Doelen"?
Antwoord 26: 'Napoleon'. Er hing altijd een bord boven de ingang van de Doelen met dit verhaal, maar ik weet echt niet, of dit er nog hangt. Zal toch 'ns kijken…
Vraag 27: "Waar komt de naam 'Muider Spiering' vandaan"?
Antwoord 27: De Spiering is een zoet/zoutwater visje, dat in ons Ijsselmeer zwemt.
Wikipedia: "De stand van de spiering gaat sinds het begin van de jaren negentig in het IJsselmeer sterk achteruit. In sommige jaren, zoals in 2007 en 2008, is er daarom een vangstverbod. In 2009 mocht er wel op volwassen spiering worden gevist."
Vraag 28: "Wat betekent de afkorting 'AMROH"?
Antwoord 28: 'AMerican RadiO House'. Vreemde afkorting, ja. Amroh was oa, importeur van audiomerken, zoals Peerless, Wharfdale en Marantz. Ze zaten in het pand rechts van DellaNonna, nu en in de 'oude openbare school', oftwel het pand tegenover de aanlegsteiger van het Pampusveer.
Tussen de Kerkachterstraat en de schans stond hun fabriek. Daar bouwden oa. ze beste transformatoren ter wereld!
Ook hadden zij connecties met de Muiderkring, uitgeverij (in boeken over electronica) in Bussum.
Ik werkte er na mijn MULO examen een jaartje als luidsprekerreparateur.
Vraag 29: "Wie was Lou"?
Antwoord 29: 'Louwrens Voorthuijzen', bijgenaamd 'Lou de Palingboer' was de eerste sekteleider van Nederland.
Lou woonde eerst in Muiden. Achter de voormalige winkel van Joop van der Pouw, nu deel van Floris V, stonden 4 of 5 huisjes. Daar woonde hij voordat hij naar het Witte huis aan de Naarderstraatweg bij de Hakkelaar vertrok.
Hij viste samen met Westerveld en Teerhuis en deed ook uitvindingen, w.o. een fiets voor een grote groep mensen tegelijk en het perpetuüm mobilé heeft hij ook proberen te te ontdekken.
Zie Lou’s huis in Muiden, hierboven, van vóór de brand bij Floris, die de aanleiding werd om de huisjes te slopen. (vroeger zag je veel 'onbewoonbaar verklaarde’ huizen in Muiden…dat is al lang niet meer het geval).
Vraag 30: "Wat zijn de Drie Mietjes?"
Antwoord 30: De Drie Mietjes zijn drie huisjes halverwege de Weesperstraat (Westzijde) (nummers 56, 58 en 60, de panden hebben geen voordeuren). Mijn broer Guus had er zijn eerste huurhuis.
Vraag 31: "Waarom heet de Singelstraat de Singelstraat"?
Antwoord 31: De Singelstraat was oorspronkelijk de eerste verdedigingsgracht, vandaar de naam. Hierdoor ligt het een stuk lager dan de Weesperstraat, die eigenlijk de Vechtdijk is. Sinds kort is de, hierdoor veroorzaakte, jarenlange wateroverlast opgelost.
Vraag 32: "Waar diende de 'PapKlok' van 9 uur 's avonds (die nog steeds geluid wordt) voor”?
Antwoord 32: 'Vuren doven', was het sein, als de Papklok ging. Muiden is net zoals vele andere steden een aantal keren door brand verwoest. Na negen uur 's avonds, als de poorten sloten, moesten de open vuurtjes, waarop men de pap kookte, gedoofd worden.
Vraag 33: Last but not least…Wanneer werd Muiden voor het eerst in de annalen genoemd”?
Antwoord 33: Ons stadje werd voor het eerst genoemd tussen de jaren 777 en 866! :-)
- - -
Ik streef hier niet naar volledigheid en er kunnen best wel foutjes in dit verhaal zitten.
Heb je onnauwkeurigheden ontdekt of wil je iets aanvullen, stuur dan een mailtje naar willemkro@gmail.com of reageer hieronder.
Willem Kroon, 3 augustus 2014.
Link: * Ga naar het originele bericht op FaceBook...
Link: ** Guus over Jan Melis, de hoefsmid...
Bericht door Josje:
BeantwoordenVerwijderenJosje Moolhuizen Willem, mijn vader heeft je op een foutje betrapt. Ome jan melis dronk alleen oude genever *merk Schermer. Verder een super leuk artikel om te lezen!
-
Helaas laat de tekst zich niet meer aanpassen, excuus daarvoor.