Mama. Mijmeringen aan haar graf, Deel 2

Lieve mama,

Het is vandaag 4 december. Sinterklaastijd

Inmiddels is het dus alweer ruim 3 maanden geleden, dat we je begraven hebben. De tijd gaat, gek genoeg, snel en langzaam tegelijk.
Langzaam, omdat alles wat er gebeurd is nog zo vers in mijn geheugen ligt. En snel omdat het voor ons bijzondere jaar 2011 al weer bijna om is

We missen je allemaal ontzettend

Papa heeft het erg moeilijk. We hebben weer een rooster opgesteld, waarmee we zorgen, dat pa elke dag te eten heeft en even niet alleen is. Mijn avond is weer de donderdagavond

Ik moet eerlijk zeggen, dat ik er wel eens tegenop zie om naar hem toe te gaan. Papa is niet meer in de vaderrol, maar in de slachtofferrol. Wanneer ik hem ontmoet zit hij vol boosheid, verdriet en zelfbeklag. Deze opgehoopte emoties moeten er eerst allemaal uit, voordat we het samen weer gezellig kunnen hebben en ik weer naar zijn geliefde verhalen over vroeger kan luisteren. Maar ik hoor nog wel elke keer nieuwe feiten en weetjes van hem (zolang het maar over heel vroeger gaat)

Laatst zat hij compleet in het donker. Pa gaf aan, dat het voor hem allemaal niets meer uitmaakte. Ook loopt hij vaak de hele dag is zijn pyama en kamerjas. Voor mij zijn dat tekenen van depressiviteit. Pa zei afgelopen week, dat hij liever gelijk met jou dood was gegaan…Of zelfs eerder dan jij (waarmee hij voorbijgaat aan het feit, dat jij dan hem had moeten missen). Het is wel dubbel om hem zo goed mogelijk proberen te verzorgen, terwijl hij soms zelf aangeeft er niets meer om te geven…
Maar ik begrijp pa natuurlijk goed. Hoe kun je verder leven zonder je partner; na ruim 70 jaar dagelijks met elkaar omgegaan te hebben? Pa ziet je vaak voor zijn geestesoog; in bed, in de keuken of pratend op de bank. En steeds opnieuw moet hij zichzelf vertellen, dat je er niet meer bent

Bijzonder vind ik het, dat ik nu voor het eerst samen met pa “dingen” doe. Vroeger fantaseerde ik erover, om met hem naar de kroeg te gaan en om als volwassen mannen over het leven te praten. Een geliefde hobby van mij, maar helaas niet van mijn vader

Ook wilde ik wel eens samen met jou gewoon ergens naar toe gaan. Samen met mama op stap. Ook dat kwam er bijna nooit van. Jullie deden alles altijd samen. Alleen toen je vaker naar het ziekenhuis moest waren we wel eens samen op pad. Verkeerde aanleiding, dat wel.
(Overigens zijn jij en ik wel samen naar de film Romeo geweest, omdat jij ooit, net als de hoofdrolspeelster, een miskraam kreeg. Toen heb ik stiekum naast je in het donker een traantje weggepinkt. Ik durfde mijn emoties toen nog niet zo goed te tonen)

Maar ik neem papa nu af en toe mee in mijn auto. Zo zijn we, toen het nog zomer was, een stukje wezen rijden in de polder en hebben we aan de dijk patat en een kroketje gegeten. Dat was een fijn harmonieus samenzijn.
Vader Guus vertelt nog altijd graag over de tijd, dat we met het hele gezin op de fiets gingen kijken naar de „ZuiderzeeWerken”, die de polder drooglegden

Ook voor de SinterklaasI-intocht hebben we pa naar de Schulpen gebracht. Daar geniet hij dan gelukkig wel van. Als hij onder de mensen is, praat hij weer honderd uit en lijkt hij zijn sombere gedachten even te zijn vergeten. Wat dat betreft denk ik, dat hij in Florisberg weer wat op zou kunnen leven, maar ja, het onderwerp “bejaardenhuis” was ook bij jou al onbespreekbaar, helaas

Inmiddels is papa’s zorgindex omhoog gegaan, maar hij wil nog altijd geen hulp in huis hebben. Zijn verzorging is dan ook voornamelijk in onze handen, maar 24 uur per dag hem gezelschap houden zoals jij dat deed, kunnen wij uiteraard niet. Zijn dagen zijn daarom lang en leeg. Hij is al zijn interesses verloren. Krantje lezen, tv kijken en zelfs zijn levenslang favoriete voetbalspel boeien hem niet meer, zegt hij. Overigens zal dat mede veroorzaakt worden door het feit, dat hij nog maar met 1 oog ziet (en dat voor 65% vanwege staar), doof is en voortdurend enorme last van zijn rug heeft zodat hij, zoals je weet, nauwelijks nog kan lopen. Dat zou niemand vrolijk van worden

Papa wil nog steeds geen gehoorapparaatje… "de hele wereld is zachter gaan praten", maar hij is NIET doof! Guus en ik willen hem toch eens aan zo’n handig hulpmiddel helpen. Goed voor zijn sociale contacten (En ook zeker goed voor zijn omgeving… ;-)

Afgelopen week zijn Guus en ik met pa naar Jess Optiek gereden om hem een nieuwe leesbril aan te laten meten. Hij heeft thuis een bakje met verschillende brillen en pakt daar maar gewoon eentje uit. Naar Weesp had hij een Hema brilletje als voorbeeld meegenomen. Een bril waar hij totaal niets aan heeft.
De opticien vertelde, dat jij in maart dit jaar nog bij hem was. Hij schreef je uit zijn register. Nare gedachte, dat iedereen een keer uit het leven geschreven wordt

Soms word ik wel eens boos op pa en laatst liep dat zo uit de hand, dat ik gescholden heb op hem. Dat wil ik helemaal niet, maar Pa kan soms zo onredelijk zijn. Zo vraagt hij zich af, wie jouw dood “verzonnen” heeft en zegt hij, dat hij dit einde van zijn leven nooit had verwacht. Als ik zeg, dat hij toch tot zijn 83e een mooi leven met je gehad heeft, dan vind hij dat geen troost. Nou ja, herinneringen halen het natuurlijk nooit bij de huidige situatie

Papa heeft het er moeilijk mee, dat je naar Hilversum gebracht ben, waar je overleden bent.
Ook ik had dat liever niet gehad, zodat je in ons geliefde Muiden had kunnen sterven. Maar pa gaf toen duidelijk aan, dat hij de hele situatie thuis niet meer aankon. Dat is hij nu vergeten

Over vergeten gesproken. Zijn korte termijn geheugen is compleet defect. Een uur na ons diner weet hij bijvoorbeeld al niet meer, wat hij gegeten heeft. Zijn doofheid en zijn vergeetachtigheid maken de communicatie erg stroef...

In oktober heb ik voor het eerst mijn verjaardag gevierd zonder jou. Dat was een vreemde gewaarwording. Ook pa kon door omstandigheden geen taartje bij me komen eten. Het is erg wennen allemaal.
Vanmiddag, bij de MediaMarkt schoot me te binnen, dat ik nog van die oplaadbare waxinelichtjes voor je wilde kopen. Het duurt lang voordat al die actuele herinneringen aan je bijgesteld zijn

Jouw aftakelingsproces en pa’s omstandigheden wijzen mij er pijnlijk sterk op, dat we allemaal weer zwakker en afhankelijker moeten worden. Dat zal ook mij niet bespaard blijven. Dat stemt me somber.
Slechtziend, doof, stijf, met pijnlijke rug en een heel slecht kortetermijn-geheugen…ik heb met papa te doen. Zijn leven draait nog maar in een heel klein cirkeltje. “Vroeger was het zo druk en gezellig in huis” zegt hij wel eens

En ja, het is zonder jou ontzettend stil in ons oude huis. Hoewel we onder het eten nooit de tv aan mochten doen van jou, kan ik me niet herinneren, dat het vroeger ooit zo stil was als nu.
Je mooie Swarovski verzameling wordt door niemand meer bewonderd en gekoesterd. Je schort hangt nog steeds aan de keukendeur. Alleen een paar portretten van je aan de muur proberen je warme aanwezigheid te simuleren.
Tranen dringen zich voor het eerst sinds weken weer bij mij op, nu ik dit schrijf. 't werd tijd, ik kan al een tijdje niet meer om je huilen, maar dat wil ik juist wel. Dit opschrijven helpt mij

We hebben inmiddels een heel mooi grafmonument voor je besteld bij Kreuning in Baarn. Het zou zeker je goedkeuring weg hebben kunnen dragen. We verwachten de grafsteen in januari te kunnen plaatsen. Ik heb op de computer een impressie van je monument gemaakt.

Naast je ligt inmiddels Piet Mars begraven en rechts van je komt er een monument voor een zeezeiler. Niet alleen het leven gaat door, de dood ook

Na het eten zet ik meestal de tv met het Journaal aan en maak een bakkie koffie voor papa om toch nog een beetje de sfeer van vroeger, met z’n allen koffie en Journaal, terug te krijgen.
Maar onvermijdelijk moet ik pa dan weer een keer alleen laten en dat vind ik telkens zo moeilijk. Daar zit hij dan, in zijn pyama voor de tv, die hij niet meer kan volgen en met een pot koffie, die hij nooit voor zichzelf uit zal schenken, omdat hij dat simpelweg vroeger ook nooit deed

Toen je niet meer uit bed kwam en weer eens niet wist, waar je was, zei ik maar dat we naar huis zouden gaan. Om mij aan te sporen, zei je je laatste woorden tegen me : „Hupsakee”

Als ik mijn ouderlijk huis verlaat, kijk ik altijd naar het keukenraam, waar jij altijd nog even zwaaide naar me met je liefdevolle moederglimlach.
Het raam is leeg, nu, heel leeg

Ik mis je ontzettend, lieve mama, kom nu maar weer terug, ons verdriet heeft inmiddels lang genoeg geduurd…Hupsakee

Liefs van Willem



Een jaar geleden vierden we nog SinterklaasAvond in petit comité

Mama. Mijmeringen aan haar graf, Deel 1

En aan de koude zomer van 2011 kwam een einde

Het is donderdag 1 september. Ik zit op het bankje, vlakbij uw graf; bij “het nieuwe gedeelte”, waar we samen wel eens gezeten hebben tijdens onze bezoekjes aan de mooie begraafplaats, waar u nu zelf een plekje hebt gevonden en laat alles wat er de laatste tijd gebeurd is aan me voorbij komen

Wat ik aan het eind van uw ziekteproces één van de ergste dingen vond, was dat ik niet meer kon praten met degene, die mij spreken heeft geleerd

Ik wil nog steeds praten met u. Trouwens, ik stop even met vousvoyeren, zoals wij broers van u geleerd hebben. Dat schept misschien een gemoedelijker sfeer

We hebben je gisteren begraven. Op de verjaardag van Koningin Wilhelmina, de vroegere Koninginnedag.
Je zou het mooi gevonden hebben, denk ik, hoop ik.

Ik had nette kleren aan en was naar de kapper geweest, want zo zag je me het liefst. Wel een slechte timing van me; dat had ik eerder voor je moeten doen

Het is gek, maar door je dood ben ik me bewuster dan ooit, dat ik (nog) leef. En als ik vrouwen op straat zie, jong of oud, denk ik steeds : Kunnen we jouw persoonlijkheid niet in haar lichaam stoppen? Kunnen we weer een tijdje voort… De gekste gedachten komen bovendrijven…
Ik wil je graag vertellen, dat ik geslaagd ben voor mijn examen. Iedereen zegt me, dat je trots op me geweest zou zijn, maar dat wist ik al. Natuurlijk zou je dat geweest zijn.
Iedereen zegt ook, dat 85 een mooie leeftijd is om te sterven, maar dat cliché brengt mij geen troost. Ik wilde je nog lang niet missen, kan je nog niet missen

Een week geleden kon ik je warme lichaam nog aaien, je kussen en opletten of je nog wel ademhaalde. Nu kijk ik naar een verdorrende bloemenzee in een hoekje van de begraafplaats naast een kleine haag. Wel een mooi plekje

Op voorstel van de uitvaartleider, Anne – Jan, die een soort vriend van ons geworden is, reed de rouwwagen met je kist vanaf het huis van Guus, waar je opgebaard was, naar de Vondelstraat, waarbij Anne - Jan langzaam voorop liep. Ik reed er met Guus en Jolanda achter aan. We hadden tranen in onze ogen, het was zo’n gevoelig gebaar. Nog eenmaal was je in de straat, waar je begin jaren ’60 ging wonen en waar we zoveel gelukkige jaren hebben meegemaakt. Wij, met ons zessen, Pa en jij, Guus, Hans, Kees en ik

Wij, Guus, Hans, Mike, ik en twee helpers, hebben je kist onder klokgelui de kerk in gedragen.. Het was de Grote Kerk, waar je precies 60 jaar geleden met die lange knappe en sportieve man trouwde, die mijn vader werd en de plaats, waar je ons hebt laten dopen in de Hervormde leer, de kerkstroming van je ouders, opa en oma Hasenaar

Papa wilde in eerste instantie geen klokken horen, omdat hij bang was, dat hij er nare herinneringen aan over zou houden, maar op ons verzoek mocht het toch

Maandag 29 augustus kwam de dominee bij ons thuis om de dienst, waar je om gevraagd had, te bespreken met papa, Guus en mij. Ik vroeg de dominee om je geen “zondaar” te noemen, zoals gebeurde bij de begrafenis van mijn goeie vriend Reijer.
Ik begreep van de dominee, dat hij je een aantal malen gesproken had en dat je daarbij gehuild had. “Zonde en boetedoening”, daar zou je juist mee geworsteld hebben. Nu je er niet meer bent, zou ik je er over willen vragen, maar zulke gesprekken hadden we eigenlijk nooit. Wat jammer toch. Ik had de rol van die dominee achteraf graag van hem overgenomen

Pa zat naast me, vooraan, maar helemaal in een hoekje tegen een kerkpilaar. Hij had het natuurlijk moeilijk, maar dat kwam gelukkig niet door de felle preek, waar ik me aan ergerde, maar die papa niet kon verstaan in de galmende kerk

Guus hield een mooie grafrede, waarin hij je uitgebreid dankte voor al je goede zorgen. Toen hij het niet droog hield, heb ik hem geprobeerd te steunen bij deze moeilijke toespraak. Samen getuigden wij van onze liefde voor je in de druk bezette kerk. Men vond ons een “goed stel”

We droegen je na de gevoelige muziek van Vicky Brown de kerk weer uit en we liepen met z’n allen achter de rouwwagen aan door Muiden, waar de hemel voor het eerst sinds je overlijden even niet met ons mee huilde. Anne – Jan liep weer voorop en ik voelde me goed. Het was zo mooi om op deze manier, met opnieuw klokgelui op de achtergrond, aan onze stadsgenoten te laten zien, dat we je met alle eer naar je laatste rustplaats begeleidden

Op de begraafplaats droegen we je in de regen naar je graf, helemaal aan het eind van de “nieuwe” rij, waar bijvoorbeeld ook Henk van Ginkel ligt.
Papa probeerde snel te lopen, waar hij nog dagen last van heeft gehad. We hadden niet aan zijn rolstoel gedacht

Door de regen was de “geluidsinstallatie” (plastic radio met microfoon…) nat geworden, zodat de dominee een beetje harder moest praten, maar dat was hij wel gewend, vermoedde ik. De techniek vormt altijd de sluitpost op deze begraafplaats…
Ook het zakken van de kist, zoals papa wilde, mislukte, omdat Anne – Jan het mechaniek, tot zijn grote spijt, niet aan de praat kreeg. Maar wij vonden dat niet zo erg, omdat de bloemenhulde, Guus bestelde 100 mooie rozen voor iedereen om uit delen, nu mooi zichtbaar bleef

Ik hoorde van iemand, dat je teveel bloemen op een graf niet mooi vond, maar ik denk, dat je ons eerbewijs prachtig gevonden zou hebben. Je was tenslotte ook je leven lang gek op je mooie kleurige tuin rond ons hoekhuis

En toen moesten we je achterlaten

We liepen terug door het bos naar Stadscafe voorheen Gieling voor de condoleance. Het was er druk. Veel mensen namen de moeite om ons te condoleren. Ook je vriendin Greet was er. Ze vertelde me verdrietig, dat ze nu haar laatste vriendin kwijt was. Tja, jullie kenden elkaar nog van de schoolbanken. Ik zal nooit vergeten, hoe je, nog niet zo lang geleden, met tante Greet samen in haar poëzie-album zat te lezen in haar huiskamer. Twee oudere meisjes, die elkaar zo goed kenden; wat een lief gezicht was dat

Ik kreeg van je broer Piet welgemeende complimenten over hoe we je de laatste tijd verzorgd hebben. Daar ben ik heel blij mee, want de kans bestaat dat de “oudere generatie” wellicht anders denkt over ziek zijn, verzorgd worden en een uitvaart organiseren

Ook je broer Antoon was er. Hij had ook al de condoleance bij Guus thuis bezocht en ik kon het niet helpen te denken, dat je hem wel iets eerder weer in Muiden had willen begroeten. Maar ik vind hem nog steeds een hele aardige en leuke oom. Ik merkte nu, dat hij toch ook heel erg op jou gesteld was

‘s Middags gingen we met z’n allen terug naar de Vondelstraat om pa zoveel mogelijk te steunen. Ik haalde oude fotoalbums van boven en pa en ik vertelde je geliefde kleinzoon Mike over dierbare familieleden, die hij nooit gekend heeft, zoals opa en oma Kroon

Pa hield zich kranig. Hij was eigenlijk rustiger dan in de weken hiervoor, toen je nog leefde. Waar hij zo lang bang voor was geweest, had nu plaats gevonden.
Hij heeft veel gehuild de laatste tijd, net zoals wij allemaal natuurlijk. We proberen papa te steunen, maar we kunnen zijn eenzaamheid niet wegnemen. Hij heeft 24 uur per dag zijn dierbaren om hem heen nodig, maar dat kan jij hem niet meer bieden en wij eigenlijk ook niet. Ik maak me veel zorgen om je lieve en trouwe echtgenoot

Ik gun je alle rust, die je verdiend hebt, na een leven van hard werken; vanaf je vroegste jaren. Ik wil je blijven schrijven, al was het maar, omdat die bezigheid mijn tranen weer naar boven haalt

Toen ik bang was, dat je ging overlijden dacht ik, dat Muiden nooit meer hetzelfde zou zijn zonder jou, maar je bent nog gewoon in ons midden op die mooie Algemene Begraafplaats, waar jouw ouders, papa’s ouders en je andere familieleden ook begraven zijn en waar je zo vaak heen wilde om hen te eren

Ik zal vaak (zo lang het kan met pa) naar je toe komen en tegen je blijven praten, mijn hele leven lang. Niemand zal dat meer horen, maar we blijven mijn leven lang verbonden

Tutoyeren tegen je blijft vreemd…Ik houd van u,

Uw oudste zoon Willem

(Nu ik dit blog gemaakt heb, lijkt het net een rare droom, die ik meegemaakt heb. „Onwerkelijk” is het trefwoord hier voor mij)

Over mijn moeder

Ik kom uit het arbeidersmilieu en daar ben ik trots op

Mijn vader volgde de MULO en werd boekhouder (en een hele goeie, zeg ik er altijd bij :-). Mijn moeder mocht alleen de lagere school afmaken en moest daarna helpen in een huishouding van 10 personen tijdens crisisjaren

Ik werd opgevoed met duidelijke en soms zelfs strenge normen en waarden, waaronder de christelijke. Wat mijn ouders mij bijbrachten komt me nog elke dag van pas

In 1980 ging ik “op mijn zelf wonen” en kwam er een einde de directe opvoeding door mijn ouders. Ik kwam regelmatig bij ze “thuis”, maar soms gingen er weken voorbij zonder dat ik ze zag. “Daar krijg je later spijt van”, dacht ik wel eens. Maar je weet, hoe dat gaat. Ieder heeft zijn eigen leven en mijn ouders deden nooit moeilijk, als ik ze een tijdje niet zag.
Inmiddels heb ik inderdaad spijt, want ik kan nu niet meer naar mijn beide ouders gaan : mijn moeder is gisteren overleden

Zomer 2009 zei mijn moeder, dat ze “nog 1 keer” met ons allen uit eten wilde. Het idee was om op haar trouwdag met de naaste familie, kinderen en kleinkinderen, te gaan dineren.
Maar daar kwam het niet van.
Mijn moeder viel ‘s nachts van de trap en brak twee ruggewervels. Ook was ze zwaar op haar achterhoofd gevallen. Omdat de huisarts de diagnose “gekneusde rug” stelde en niet mee wilde werken, maakte mijn moeder zelf een afspraak met het ziekenhuis, waar ze na een hele middag uitleg geven, wachten, wachten, wachten en praten met de zoveelste co-assistente opgenomen werd

Het was daar en toen, dat ze voor het eerst blijk gaf vreemde mannen” in haar kamer waar te nemen. Wij familieleden schrokken hiervan, maar weten haar hallucinaties aan de vreemde omgeving en een nieuw medicijnenpakket.
Maar achteraf was dit het moment dat mijn moeder “Alzheimer” heeft gekregen; of vaatvernauwing, de naam doet er niet toe; haar hersenen begonnen af te takelen. Eerst heel langzaam, maar later steeds sneller

Uiteindelijk hebben we toch nog gezellig gegeten met elkaar

30 mei 2010 hield ze nog een heel mooie toespraak op mijn afscheidsfeestje bij Ome Ko, na mijn ontslag. Alle aanwezigen waren weg van mijn charmante moeder. Haar verhaal was onderhoudend en verrassend leuk. Met iemand, die af en toe “spoken” ziet, maar voor de rest zichzelf is, is nog steeds prima om te gaan

Mijn moeder wilde zich niet laten onderzoeken, maar haar geest raakte steeds meer in de war. Er kwamen meer spoken op haar pad. Mijn eigen conclusie is, dat ze jongere versies van mijn vader zag voor haar geestesoog. Haar werkelijke echtgenoot zag ze als een opdringerige man, die haar opsloot en claimde haar echte man te zijn. Doordat mijn vader steeds vaker zijn geduld niet kon bewaren bevestigde zijn gedrag ongewild de mening van mijn moeder, dat hij (mijn vader) een nare emotionele kerel was

Toen mijn moeder weer eens niet wist, dat ze thuis was en weg wilde gaan, deed mijn vader de keukendeur op slot, waarna mijn moeder bonsend op de ramen de aandacht probeerde te trekken van haar buurmeisje en uitriep, dat ze ontvoerd werd. Na dit incident bracht ik mijn moeder (weer) naar het ziekenhuis, alwaar ze, na (opnieuw) een middagje co-assistenten opleiding, opgenomen werd op de Geriatrische afdeling tussen heel zware patienten. Eindelijk werd er vaatvernauwing vastgesteld en een veroudering van de hersenen. Direct na deze opname was mijn moeder een heel stuk zwakker geworden, ze kon nauwelijks nog op haar benen staan

Eenmaal thuis werd haar spraakvermogen steeds minder en haar verhalen steeds verwarder.
Drie weken geleden kreeg mijn familie haar niet meer wakker en waren we allemaal bang, dat het met haar afgelopen was. Maar toen ik haar met een koude hand streelde, kwam ze weer uit haar “slaap”. Ze mopperde, dat mijn vingers koud waren en begon weer te spreken. Daar hadden we al niet meer op gerekend
Ze was echter nog meer verzwakt en het vermoeden was, dat zij een Tia of een hersenbloeding had gehad. Want hierna kwam ze haar bed niet meer uit en konden we nauwelijks met haar spreken.
Het niet kunnen praten met je dierbare moeder heb ik als de grootste kwelling ervaren. Het is zo natuurlijk, menselijk en belangrijk, dat je met elkaar je gevoelens kunt uiten, dat het gemis aan gesprekken een mens heel eenzaam maakt. Gelukkig bleef ze ons tot op het laatste moment herkennen

Omdat de thuisverzorging van mijn moeder steeds moeilijker werd brachten we haar een week geleden naar Verzorgingshuis Gooizicht in Hilversum. We hoopten, dat ze daar meer zou eten en drinken, maar dat was helaas niet het geval. Eergisteren besloten mijn vader, mijn broers en ik om haar in een ziekenhuis op te laten nemen om aan te sterken, Haar behandelend arts vond dat “medisch zinloos handelen”, maar wij vonden het “liefdevol en bezorgd handelen”

Zover is het niet meer gekomen. Afgelopen donderdagavond werden wij als familie bij mijn moeder geroepen. Haar pols was verzwakt, ze ademde heel zwaar en kreeg daarom zuurstof toegediend.
Rond middernacht vermoedde (hoopte) ik, dat ze de volgende dag nog wel zou halen en ging ik naar huis. Ondanks alle verdriet hoopte ik me nog een beetje voor te kunnen bereiden op mijn examen van vandaag.
Mijn broers Guus en Hans bleven overnachten in de buurt van mijn lieve moeder
Om haar situatie te verlichten kreeg ze twee maal morfine. Mijn broers zagen haar ademhaling steeds meer verzwakken en toen zij haar hartslag niet meer voelden werd haar overlijden vastgesteld; een week voor haar 86e verjaardag
Ik denk, dat haar stervensproces zonder pijn verlopen is

Diezelfde nacht zijn we met z’n allen naar mijn goede vader gegaan om hem te vertellen, dat mama ons had moeten verlaten

Ik zou hier nog heel veel kunnen vertellen : over het onmogelijke dwingen om naar het bejaardenhuis gaan, over iedere dag verschillende Thuishulpers over de vloer, over het verschrikkelijke fenomeen, dat wij volwassen mensen soms weer teruggaan naar het babystadium (inclusief gebrek aan zindelijkheid, gevoerd en gewassen worden en totale afhankelijkheid van je dierbaren), over de pijn, die het doet, als je je ouders ziet huilen en lijden, over de enorme mantelzorg, die mijn broer Guus verleend heeft, over de politieke onwil om geld uit te trekken voor de algemene zorg, over de nieuwe band, die je met je ouders krijgt, als je ze als hulpbehoevende mee gaat maken, over de nooitaflatende verzorging van ons door mijn moeder (tot het allerlaatst aan toe), over zeer moeizame contacten met doktoren en hulpverleners, over het niet willen gebruiken van wandelstokken, rollators en invalidewagentjes, over medicijnrollen, over besluiten tot een zelfmoordpil (die vanwege onze christelijke medemensch niet legaal is), over gedachten aan euthenasie, over sterven op hoge („mooie”) leeftijd en mensen laten “gaan”, over muziek, die 100 maal mooier wordt, als je aan een overledene denkt, over het niet los kunnen laten van dierbaren, over heel eigenwijze ouders, over….

Maar dat zou veel te ver gaan, al was het maar omdat het schrijven met tranen in je ogen niet eenvoudig is

Ik wil alleen nog zeggen, dat ik heel trots ben op mijn ouders, de opvoeding die ze mij gegeven hebben en de liefde, die er altijd voor ons geweest is.
Het missen van mijn moeder doet nog veel meer pijn dan ik al vermoedde. Ik zal haar de rest van mijn leven blijven missen en haar altijd in ere houden

Onze zorg gaat nu uit naar onze vader, die op zijn 85e heel erg alleen achter blijft. Zijn verdriet en eenzaamheid zijn voor mij heel moeilijk te verdragen

Vrienden menen wel eens, dat demente mensen het niet meer weten, hoe ze er aan toe zijn, maar dat is een nare misvatting. Je bewustzijn verdwijnt niet zomaar en de angsten en verwarring worden lange tijd bewust meegemaakt

Vorige week waren mijn ouders 60 jaar getrouwd, maar daar heeft mijn moeder tot ons grote verdriet niets meer van mee gekregen

Ik hou heel veel van jullie, papa en mama,

Willem, 27 augustus 2011
Email : willemkro@gmail.com (onderstaande reactiemogelijkheid blijkt niet te werken)

Naschrift : na het schrijven van dit blog ben ik naar het huis van mijn broer Guus gegaan, waar mijn moeder opgebaard is.
Ze ligt er “levensecht” bij, volgens mijn vader :-)

Vrije wil

Als logische denker spreken de verhalen van een goede vriendin mij aan. Haar blog (zie link hieronder) “Lui” inspireerde me tot de volgende gedachten :

Chaos (afgeleid van het Griekse woord Χάος) is een woord, dat doorgaans wordt gebruikt om een situatie aan te duiden, waarin totale wanorde of verwarring heerst. Er is sprake van een chaotische situatie, wanneer iemand het overzicht kwijt is.
In deze zin kan het woord op veel manieren worden gebruikt, zoals een erg rommelige omgeving of een situatie, waarin men elkaar totaal niet kan begrijpen.

Bron : Wikipedia (zie link hieronder)

Ik ben er al heel lang van overtuigd, dat Chaos als zodanig niet bestaat. In het algemeen wordt er met dat woord een situatie aangeduid, die de waarnemer niet begrijpt of niet kan analyseren, maar dat zegt dus meer over de beoordelaar dan over de beschreven toestand

Zou je alle variabelen kennen in elk proces, dan zou je de toekomst kunnen voorspellen en zou het woord chaos in deze context in onbruik raken. Maar zoals je bijvoorbeeld bij complexe en dure weercomputers kunt zien, is het heel moeilijk om alle factoren te kennen en juist te interpreteren. Weervoorspellings software met input, die in de hele wereld verzameld is, komt nog steeds niet hoger dan een slagingspercentage van ongeveer 50%. Dat is net zoveel kans, als wanneer ik zeg : "morgen gaat het sneeuwen". Het is wel of het is niet waar

Ik gebruik al 30 jaar een voorbeeld van Piet Vroon : stel, je kom een café binnen en je treft er een biljarttafel aan, waar de ballen geheel willekeurig hun plaats lijken in te nemen. Je kunt niets zeggen, over hoe hun positie tot stand is gekomen.
Maar een verveelde kroegbezoeker blijkt het laatste biljartspelletje op video gezet te hebben en hij toont je de stoten, die uiteindelijk de ballen in de jou bekende positie gebracht hebben.
In slowmotion kun je volgen, hoe de ballen de natuurwetten (oa. van : hoek van inval = hoek van terugkaatsing) gevolgd hebben. Ze konden niet anders! En daarom liggen ze, waar ze liggen

Sterker, als je de ballen in exact dezelfde positie van vóór de eerste stoot kon terug leggen én je zou exact dezelfde stoot kunnen maken én alle condities (temperatuur, wrijving van het laken enz.) zouden hetzelfde zijn, dan zouden de ballen ook weer precies op dezelfde plek terecht komen. Nogmaals : ze kunnen niet anders dan de natuurwetten volgen…en hebben geen vrije wil

De mens heeft die wel…of niet? Als onze hersenen bestaan uit elektrische verbindingen tussen knooppunten; kan dat systeem dan zelf bepalen, waar de signalen, die onze geest bepalen, heen gaan? Nee, ook zij zullen de natuurwetten moeten volgen

En nu ga ik als kroegfilosoof nog een stapje verder. Als een zaadcelletje een eitje bevrucht, dan ontstaat er een zeer complexe opeenvolging van processen, die een lichaam bouwen. Alle onderdelen worden volgens het bij de conceptie vastgelegde bouwplan in het DNA van de nieuwe persoon (of het nieuwe dier) aangelegd. Inclusief de hersenen

In die hersenen worden de hersencellen van meet af aan informatie toegediend en er worden verbindingen aangemaakt en afgebroken. Maar de cellen zelf hebben er niets over te zeggen

Waar wil ik heen? Vanaf de bevruchting zullen onze hersenen zich ontwikkelen tot het brein van een uniek mens met unieke eigenschappen. Op die eigenschappen zal hij of zij later vaak aangesproken worden. Maarrrr…die eigenschappen heeft hij/zij niet in de hand. De denkprocessen worden geformuleerd door oorzaak => gevolg =>oorzaak => gevolg, enz. Geheel autonoom dus eigenlijk

Er zijn wetenschappers, die stellen, dat wij (denkende dieren) geen vrije wil hebben. Je zou een mens in tweeën kunnen delen op het geestelijk vlak. Binnen in ons zetelt “de Autonome Beslisser”, die zonder moraal net als een gevoelloze computer reageert op input, de gegevens verwerkt en na een beslissing output genereert.
Ik zeg wel eens : vertrouw niet op de boordcomputer in een vliegtuig, want het ding heeft geen mening over neerstorten, hij bestuurt het toestel zonder de angst zichzelf door een foute beslissing kapot te maken. ;-) Ook hij is een autonome gevoelloze beslisser

Ons zelf treffen we na de splitsing aan in het tweede gedeelte van ons persoontje : de Bewuste Waarnemer. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen, dat bij een test om te reageren op het aangaan van een lampje, de hersenen beduidend eerder gewag maken van de actie van het lampje dan de proefpersoon aangeeft. Oftewel, Wij (...Bewuste Waarnemers ) VOLGEN ons binnenste en wij beslissen niet, maar zijn slechts waarnemers of getuigen van onszelf.
Ik probeer het vaak bij mijzelf uit. Als ik uit twee dingen moet kiezen, merk ik tijdens de overweging, dat mijn uiteindelijke keuze al lang gemaakt is. Probeer het maar eens uit

Ik ben er door deze gedachte-experimenten ook van overtuigd, dat bij dieren alleen de Autonome Beslisser aanwezig is, die volgens zijn instinct handelt, maar niet WEET dat hij handelt.
Overigens maakt dit dieren in mijn ogen absoluut geen inferieure wezens, integendeel. Door hun gebrek aan zelfbewustzijn zijn zij niet uit op het vergaren van rijkdom en leven zij geheel in harmonie met de natuur

Nu ik erover nadenk, zou het kunnen dat schizofrene mensen (zoals mijn jongste broer Kees) de stemmen horen van (wél) pratende Autonome Beslissers? In ieder geval is er bij hen duidelijk in de praktijk een scheiding te merken tussen meerdere „ikken”, die een eigen leven leiden

Makes sense?…Ik neem aan, dat iedereen zich wel eens heeft afgevraagd, waarom hij/zij iets deed, dat niet in overeenstemming was met zijn/haar bewuste moraal.
Wie heeft toegang tot die moraal? De Bewuste Denker, vermoed ik. In hoeverre houdt de Autonome Beslisser daar dan rekening mee? Geheel niet, volgens mij.
Ik ken bijvoorbeeld uit persoonlijke ervaring de dillemma’s van het stoppen met verslavingen. Wie wil stoppen? De Bewuste. Wie heeft de ordinaire behoefte aan de input van alcohol of nicotine? De Autonome. Zie hier “the eternal struggle between the heart and the mind”

Als de combinatie van beide genoemde delen een onvoorspelbaar mens opleveren, dan herken ik dat. Onvoorspelbaar, zelfs door die mens zelf

Ik ben er van overtuigd, dat wij zo ongeveer op de beschreven manier tot handelen komen.
Wat zijn de consequenties van dit alles?

Als de vrije wil niet bestaat, dan komt de rechtspraak bijvoorbeeld in het geding. Hoe kun je mensen straffen voor zaken, die zij niet in de hand hebben? (Moordenaar tegen de rechter : “IK wilde het niet doen”. Wie is die IK dan?)
En hoe kun je bijvoorbeeld de mens(heid), die zijn leefomgeving vernietigt, veroordelen?

Die mensheid is trouwens een ander interessant iets. Zou het kunnen zijn, dat wij zelf eigenlijk natuurlijke knooppunten zijn in een systeem van verbindingen, dat de hele wereld overspant. 6.5 miljard mensen als een soort kennissysteem in zijn geheel? Dan spelen individuen een zeer kleine rol en hebben zij juist de taak om voor het grotere geheel zorg te dragen

Anoloog aan mijn betoog zou je kunnen zeggen, dat de natuur een wezen is zonder moraal en zonder doel . Zoals men ook zegt, dat de Evolutie geen doel heeft. …Kom ik waarscjhijnlijk in de buurt van het Gaia concept (zie link hieronder), waar ik helaas veel te weinig over gelezen heb

(Vraag : willen wij de natuur conserveren omwille van diezelfde natuur of is ons doel alleen maar om onze eigen levenscondities op pijl te houden? Oftwel houden we van onszelf of van het Geheel?)

Ik ben er van overtuigd, dat er in ons menselijk leven zich heel complexe processen afspelen, waar we ons niet (altijd) bewust van zijn. Mensen verantwoordelijk houden voor hun slechte gedrag, lijkt me een hachelijke zaak

Maar je medemensen bewust maken van wat er in de natuur allemaal speelt lijkt me de enige manier om dat hele grote kennissysteem, de bundeling van Aarde en (menselijke) dieren op een positieve manier te beïnvloeden

:-) Wij, Willem Kroon, wensen je veel wijsheid en geluk „on this blue shining planet”!

Willem, zondag, 7 augustus 2011

PS :

• voor de volledigheid teken ik aan, dat mijn “Biljartballen verhaal” in de Quantum Mechanica niet op schijnt te gaan, wat ik betreur, haha)
• Als mijn splitsing van de menselijke geest lijkt op wat ene dr. Freud ooit uitvond, dan is dat puur toeval. Ik heb hem nauwelijks gelezen ;-)
• Mijn mening en opmerkingen over dieren en bewustzijn komen nooit goed aan, maar ik draag hen echt een goed hart toe, zolang ik ze maar op afstandje hoef te bekijken… :-)

Links :

Wiki over chaos
Gaya Hypothesis
Blog „Lui” van Françoise Vaal

FF een Golf jatten in Muiden

Ditmaal geen poging tot diepzinnigheid, maar een uiting van frustratie :

December 2008 kocht ik een blauwe VW Golf “Pink Floyd”

Ik vind het een hele fijne auto. Hij is 5 deurs en rijdt als een zonnetje

Ooit was mijn autoradio (uit mijn VW Jetta) gestolen op de parkeerplaats van Artis en daarna durfde ik geen nieuwe meer te kopen, omdat ik bijna elke dag daar parkeerde en de aanwezigheid van junks onvermijdelijk is in Amsterdam

Maar in mijn Golf zat al een mooie nieuwe autoradio en ik genoot weer lekker van muziek tijdens het rijden over vaderland’s wegen. Totdat ook deze radio afgelopen zomer gestolen werd. Ditmaal niet in bad old Mokum, maar vlak bij mijn huis in Muiden. Een achterruit was vernield en mijn hele wagen was overhoop gehaald. Tot aan de 50 ct muntjes voor boodschappenkarretjes waren meegenomen(!), evenals mijn wegwerpaansteker (ik hoop, dat -ie in het gezicht van de nieuwe eigenaar ontploft is, uh sorry)

Reparatie door dat jolige bedrijf “CarGlass (repareert!) kostte me 70 Euro. Ook nu durfde ik geen nieuwe radio meer te kopen, omdat ik bijna elke dag hier parkeer en de aanwezigheid van autodieven ook rond mijn huis blijkbaar onvermijdelijk is geworden...

En inderdaad, vannacht waren er weer duistere figuren op pad om andermans zaken te vernielen of te stelen, autoradio aanwezig of niet. Ditmaal lagen al mijn spullen rond mijn auto, mijn jas, mijn doorzochte sporttas en andere dingen. Mijn raam stond open en in de auto was ook alles overhoop gehaald. De inhoud van mijn dashboardkastje lag op de stoelen en weer waren mijn muntjes en aansteker gestolen. Zelfs de wanten uit mijn jas en een mutsje waren uit mijn zakken gehaald. Zielepoten! ^$%#@&

Toen ik met Jolanda later naar de sportschool wilde gaan, ontdekte ik, dat mijn sleutel niet meer in het contactslot ging. Er stak een stuk afgebroken staal uit; waarschijnlijk van een zakmes. Deze amateurs, dachten net als in de film op deze manier wel even mijn auto te kunnen starten. Nadat ik het stuk staal met moeite verwijderd had, bleek mijn slot niet meer te gebruiken. Geen sportschool de komende dagen, geen boodschappen doen en een gloeiende koppijn door mijn ergernis en opwinding

Een wagen van BergNet kwam om mijn auto weg te brengen naar een garage. Dat viel nog niet mee, omdat het stuurslot ook niet meer te bedienen was. De uiterste vrolijke berger, die zichzelf tegen zijn dagelijkse portie ellende beschermde door wel in een heeeeel goede stemming te zijn, koppelde zijn trekhaak aan mijn rechter wielophanging (ja, ook lekker!) en sleepte mijn dierbare vehikel met schuinstaande voorwielen zijn oprijplaten op om hem in Weesp bij een garage af te leveren. Nu maar afwachten, wat hier weer de kosten van zullen zijn…duur hoor, autorijden

F*****ck Europe

Waarom vertel ik dit allemaal aan jullie? Ik wordt erg triest van het feit, dat ik moet accepteren, dat er ‘s nachts ongure types in mijn mooie buurt rondzwerven op zoek naar onbenullige snuisterijen enerzijds en VW Golfs om te pikken anderzijds. Want de Golf schijnt echt een gewild object te zijn (zie link) voor lieden uit Oost Europese landen (zie filmpje hieronder), die in het kader van één groot gezellig Europa onze grenzen tegenwoordig moeiteloos passeren om hier hun buit op te halen.
Hoe ik over Europa denk, zal ik jullie besparen, want anders lees je nooit meer een blog van me. Maar het idee, dat er, terwijl je ligt te slapen, 30 meter verderop in alle rust hard gewerkt wordt om je auto te jatten (WIE dat ook mogen zijn), vind ik onverdraaglijk en haalt het slechtste in mij boven

Volgens onze wijkagent (we hebben er wel twee! Alleen zie je ze nooit allebei tegelijk) verlaten klerelijers uit een vrijgeworden land, dat begint met een „R” even de A1 om Muiden te „doen”. Hun werkwijze wijst hier wel op, want als het niet zo klote was, zou je ze kruimeldieven noemen.
Ik kan dat allemaal natuurlijk nooit bewijzen, maar ik ben er in ieder geval wel van overtuigd, dat deze lui nooit gepakt zullen worden, ondanks mijn brave aangifte (waar doe je dat voor?)

Wat is hiervoor de oplossing? Verhuizen? DAF gaan rijden? Misschien moet ik maar gewoon niet meer parkeren…shit

Als je me al te zuur vindt en me tegenspreekt, dat er ergere dingen in de wereld gebeuren, dan heb je nog gelijk ook. En ik ben ook zeker niet het enige slachtoffer, maar…

„Hier wordt ik niet goed van" (uitspraak Sjef van Oekel, jaren ’70)

Now, I need a drink!!! ...maar daar was ik net vanaf :-/

Willem Kroon

NB, schot voor de boeg op mogelijke opmerkingen :

Ja! Ik wil 380 Volt op de deuren zetten
Ja! Ik wil de daders zwaar en dubbel straffen (en ja, ik wil dat zelf doen)
Nee! „Ze” hoeven niet allemaal terug…alleen de smeerlappen!

Link :
Diefstal Volkswagens in Nederland met 75% gestegen

Reactie op FaceBook 1
Reactie op FaceBook 2

Hoe gaan autodieven te werk?

Afscheid van Joke

Joke bij mij thuis op de bank

In de jaren 70 had ik een relatie met Joke Ebbinkhuijsen. In 2001 hoorde ik, dat ze zwaar ziek was

15 jaar geleden overleed ze

Om mijn vrienden te informeren schreef ik toen de volgende email :



Muiden, woensdag 19-06-2002,


Afgelopen maandag stond er een berichtje op mijn antwoordapparaat van Ed Heuvelink (Joke’s echtgenoot), dat ik zo spoedig mogelijk moest bellen

Ik had al tijden niet meer met Joke gesproken... Was ze inmiddels aan kanker overleden? Door deze twijfels en de hitte van die dag sliep ik slecht

De volgende dag om 9 uur belde ik Ed. Hij vertelde dat ze “as maandag euthanasie gingen doen”.

Dit schokte mij hevig; hoewel ik blij was, dat ze nog leefde.” Als je haar nog wilt zien, dan moet je dat deze week doen”. Die avond maakte ik een afspraak voor vandaag

Om kwart voor elf reed ik met lood in mijn schoenen naar Weesp. Omdat ik te vroeg was, parkeerde ik mijn auto op de parkeerplaats bij het NS station en rookte nog even peinzend een sigaretje. Daarna reed ik naar de HerenSingel en liep naar het huis waar Joke en Ed en hun zoon Bas al heel lang wonen. Wat zou ik aantreffen?

Joke’s moeder deed open en zonder me te groeten zei ze direct : “Ik zal even kijken of het uitkomt”. Gelukkig kwam het uit

Zodra ik Joke zag begreep ik, dat er niet veel van haar over was. Onder een klein dekentje lag een mager oud vrouwtje van 34 kilo, maar wel van mijn leeftijd. Ze begroette me en zei meteen, dat ze moest overgeven. (van de opwinding, dat ze mij zag, zei ze later met haar ouderwetse humor)

Om haar niet in verlegenheid te brengen, ging ik met Ed naar de tuin, waar we over de nieuwe schuur en de Guzzi spraken. Het was een prachtige zomerdag en heel onwezenlijk dat binnen een oude vriendin met wie ik +/- 3 jaar verkering heb gehad lag te sterven

Ed vertelde me, dat Joke’s kanker helemaal uitgezaaid was. Haar nieren,botten en borst waren ver aangetast. Onlangs had men nog een lymfeklier weggehaald; maar een borstverwijdering wilde ze niet meer

Het vinden van een arts om de verlossing te geven was niet moeilijk geweest, hoewel er een gereformeerde dokter in de buurt had aangegeven, dat hij het nooit zou doen

Toen we weer binnen geroepen waren, zat Joke overeind op haar bedbank in de kamer. Ze stak een sigaret op en bood mij er ook een aan. Terwijl ik haar (voor de laatste keer, besefte ik) een vuurtje gaf, dacht ik terug aan de tijd, dat ik haar sjekkies zag draaien en dat bere interessant vond. Mede daardoor (niet haar schuld, zei ze altijd en haar moeder had me ook zo vaak gewaarschuwd) ben ik op mijn 21e gaan roken

De moderne kankerboodschappen op het sigarettenpakje deden ook háár geen plezier.” Dat je er een pijnlijke dood aan over kunt houden, weet ik inmiddels”, merkte ze verdrietig op

Af en toe viel er een pijnlijke stilte en begon ik bijvoorbeeld over het feit, dat ze weer haar had. Daar was ze trots op en ik moest even voelen, hoe zacht haar kapsel wel was. Joke informeerde, of ik op de hoogte was van “maandag”, dat vond ze belangrijk

Na nog verder wat over koetje en kalfjes gesproken te hebben ging ze weer liggen

Haar handen zochten de mijne en ik heb de hare lang vastgehouden tot ze zelf losliet. Ze was benieuwd, hoe het mijn ouders en met mijn broer Kees was. Ondanks haar deplorabele toestand sprak ze haar zorgen uit over Kees.
Hoewel haar lichaam nog maar een schim was van vroeger, vond ik haar geest ongebroken. Ze maakte nog altijd haar eigen grapjes en keek af en toe met haar mooie ogen recht in de mijne. Wat moet er in hemelsnaam in iemand omgaan, als je weet, dat je over een aantal dagen de mensen en hun wereld moet gaan verlaten? Inclusief je man, zoon, broers en zusters en je moeder. Moeders horen hun kinderen niet te overleven

Een dame die ook op visite kwam begroette Joke met ‘Hoe is het nou?’. Om er zelf maar aan toe te voegen : “Niet best, zo te zien”

Daarna gingen de gesprekken over de aanstaande crematie en dat er nog het éen en ander geregeld moest worden. Eigenaardige gewaarwording, als dat in het bijzijn van de toekomstige dode behandeld word. Ook wist de mij onbekende vrouw te vertellen, dat een kennis van haar al twee jaar op zijn dood lag te wachten en aldus zo een wedstrijdje met Joke leek te doen! Maar volgens Ed was Joke een taaie en zou ze dat wedstrijdje niet verliezen

Joke droeg me op iets moois van mijn leven te maken en alleen léuke dingen te doen

“Ik hou van je”, zei ze. Ik wist dat al; dat heeft ze haar leven lang gedaan

Toen ik besloten had om op te stappen, gaf ik haar een paar zoenen en zei: “Mi-ta Stimaboe, Dushi”. Joke herhaalde de woorden, die ze haar leven lang tegen me gezegd heeft, zowel op briefjes als in telefoongesprekken. In tranen verliet ik haar; in de wetenschap dat ik haar nooit meer zou zien

Kwartje september zal nooit meer hetzelfde zijn…………………………..



NB : "Kwartje september" was mijn ezelsbruggetje om de datum van haar verjaardag niet te vergeten; 25 september ()

Als dierbaren plotseling overlijden kun je geen afscheid meer nemen, dus ik was blij, dat ik Joke nog kon groeten, hoe moeilijk dit ook was

Depressiviteit

Vanochtend zag ik een mooi programma op tv. Het was weer eens een VPRO waardig product. Het ging over depressiviteit

Ik weet niet, of ik ooit echt depressief geweest ben. Ik herkende wel bepaalde gevoelens, die gefilmde personen noemden, zoals : je bed niet uit willen komen, nergens meer de zin van inzien, totale lusteloosheid en het algemene gevoel het leven niet meer als waardevol te beschouwen

Ik heb nooit pillen geslikt om uit zulke stemmingen te komen. Ik vermoed, dat mijn ervaringen “lichte” aanvallen van neerslachtigheid waren. Tegenwoordig zeggen mensen al gauw : Ik ben depri. (Ex)-patienten ergerden zich in het tv programma aan dat woordgebruik, maar ik vind dat “depri” gewoon voor iets anders moet staan; voor een gevoel van tijdelijke teleurstelling, een dagje tegenslag of gewoon even slecht in je vel zitten. Dan blijft het woord „depressief" behouden voor de echte slopende geestestoestand

Ik mag graag een metafoor gebruiken als zaken ingewikkeld zijn. Een computer, maar ook een boek bestaat uit “hardware” en “software”. De hardware zijn de stevige onderdelen in de computer of de kaft en bladzijden van het boek, die je kunt vast pakken in je handen. Ze bestaan uit allerlei onderdelen, die het mogelijk maken om het betreffende object zijn werk te laten doen.
Dat werk wordt door de software gedaan. Die kun je beschouwen als de code van je Word programma of de letters in een boek. Ze zijn ooit geschreven door wie of wat dan ook en maken hun behuizing tot wat het is, een werkend geheel. In de computer zijn veel van die letters voortdurend aan verandering onderhevig. Een computer is een dynamisch apparaat, een boek niet ;-)

In onze hersenen (de hardware) zetelt onze geest (yep, de software). In religieuze kringen wordt onze “spirit” ook wel het “onstoffelijke” deel van ons lichaam genoemd (dat eventueel zonder de hardware kan voortbestaan, maar dat is een ander blog… ;-).
De mens is ook een dynamisch apparaat. Ik zie de menselijke geest als een (voortdurend aan verandering onderhevig) onderdeel van ons lichaam. En dat onderdeel kan ook gewoon stuk gaan.
Mensen met psychische problemen geven vaak aan, dat hun omgeving geen begrip heeft voor hun veranderde gedrag en hun nieuwe houdingen. Een gebroken arm is een duideijk verhaal, maar als iemand ineens zijn vrienden niet meer groet, een egoist wordt of plotseling overloopt naar een andere politieke partij, dan zal dat wel een weloverwogen en vrijwillige beslissing zijn, denkt men.
We zien elkaar heel lang voor vol aan, soms te lang. Hierdoor worden er vaak verwijten door familie en vrienden gemaakt, die niet alleen pijnlijk zijn, maar ook onjuist. Ook ik heb me er schuldig aan gemaakt

Het gebeurt, dat mensen na een gelukkig en succesvol leven in elkaar storten zonder direct aanwijsbare oorzaak. “Je hebt toch alles”? wordt de klagerige figuur verweten. Alsof je verstand en je bezittingen altijd alles zouden kunnen relativeren…

Wat me ook nu weer opviel (in het tv programma) is, dat mensen aangeven, dat hun geestelijke metamorfose zich in een oogwenk voltrok. “Knappen” noemen ze dat in de psychologie. Een man in het programma beschreef het als een touwtje met een schakelaar..trek …alles uit.
Na vele electroshocks gebeurde het omgekeerde..trek…alles weer aan! Kennelijk kunnen onze hersenen in een verbeterde situatie zichzelf ook weer snel in een stabiele toestand terugbrengen…
- BrainStatus after massive OverLoad : Green Light > software back online again! -

Als leek denk ik, dat als onze software langdurig overbelast wordt het defect dus in 1 keer kan optreden. Volgt er dan een permanente (hardware) beschadiging? Kan, hoeft niet, al zijn de medicinale behandelingen van de kwaal vaak het schadelijkst, vermoed ik

Maar het kan ook zijn dat er “gewoon” een hardwarefout optreed. Beplaalde klieren in onze hersenen moeten allemaal de juiste hoeveelheid stoffen in de juiste verhouding produceren om onze onderdelen precies op elkaar af te stemmen. Depressiviteit zou op deze manier dus zomaar op een biologische manier kunnen ontstaan, zonder maatschappelijke context, denk ik dan

Ik ben bang, dat er in beide gevallen, hard- en software problemen, vooral heel veel pillen voorgeschreven worden. Tweede middel blijkt “praten” te zijn. Een therapie om slachtoffers in te laten zien, hoe hun leven op de klippen gelopen is, lijkt mij in het “software” gedeelte zinnig, maar absoluut niet bij de diagnose „hardware failure".
Anderzijds is er voor de hardware oorzaak geen echte remedie. Je zou zeer complexe hersensysytemen opnieuw moeten “tunen”. Pillen, die dopamineproducties beïnvloeden, zijn vergelijkbaar met het gooien van een hand grind onder de motorkap van een auto, waarvan niemand weet, hoe je de motor moet afzetten… Specialisten kijken naar imposante hersenscans en komen bijvoorbeeld niet verder dan : in dat gebiedje word de gele kleur een beetje rood, dus je bent een onverzadigbare eter!
Echt, we weten nog helemaal niets van onze eigen hersenen, waar je eigenlijk nog betere exemplaren voor nodig hebt om ze te analyseren en te duiden, maar tja, wij hebben al het beste brein dat er in de natuur te vinden is…Daarmee bedoel ik overigens niet, dat wij de slimste of de best aangepaste dieren zijn… Oeps, weer een nieuw thema voor een blog, haha

Iedre mens is een samenstelling van hard- en software. Geboren met een goed stel hersens kunnen we leren onszelf te worden en anderen te begrijpen. Wat de hele mensheid nog moet leren is het omgaan met allerlei verstoringen in ons prachtige maar fragiele lichamelijke machine.
Goede opvoeding, aandacht en waardering voor elkaar, nuttig werk en bevredigende vrijtijdsbestedingen zijn, lijkt mij, de beste preventies voor de software oorzaken.
De hardware problemen hebben we nog lang niet in de hand, maar de pharmaceutische industie vaart er al vast wel bij,

Willem

Naschrift : deze tekst is vast niet wetenschappelijk verantwoord, maar ik ben dan ook niet meer dan iemand, die zijn gedachten opschrijft :-)

Thuis

Ik ben bij mijn ouders, thuis in de Vondelstraat

Zij wonen daar al sinds ik 6 was. Het is echt zo’n 60’er jaren buurt met rijen, niet al te grote, doorzonwoningen, zoals die genoemd worden. En wij wonen daar inmiddels met vier broers

In de straat staat een glimmende paarse Porsche geparkeerd. Die is van mijn broer Kees. Hij verwisselt nog wel eens van auto, haha. En hij heeft ook nog een Kawasaki 900 motorfiets, die hij van Gerrit Gort kocht.
Kees is bodybuilder. Hij traint 6 dagen per week bij ALB Almere en heeft daar dus een dagtaak aan. Elke week worden er 8 “kratten” eieren aangeleverd, die hij samen met mijn broer Hans mixt in proteïnedrankjes; zonder dooier, dat wel. De eierenboer heeft een goeie aan VondelStraat 6!

De tuin rondom het hoekhuis is prachtig onderhouden en staat vol in bloei. Dat is de hobby van mijn ouders. Ze zijn gek op mooie kleuren en houden alles in- en rond het huis keurig netjes

In het verzakte schuurtje staan de fietsen van pa en ma en de Yamaha 650 van Hans. Hij heeft die tegelijkertijd gekocht, toen ik mijn Honda GoldWing GL 1000 aanschafte en Guus zijn nieuwe fiets.We zijn trouwens allemaal altijd gek op fietsen geweest

De keukendeur staat wijd open en kookdampen ontsnappen naar de buitenlucht. Ma is aan het koken, dat ruikt lekker. We eten nooit exotisch, maar ik ben gek op de Hollandse pot; boerenkool, bietjes, bloemkool met een lekker varkenslapje erbij. Daarna VlaFlip met echte slagroom! Met voor mij een beetje rum-essence erin, mmm.
Ma draagt een blauw schort over haar gele zomerjurk met bloemen. Nicht Helga heeft vanmiddag juist haar haren weer een permanentje gegeven. Wat ziet ze er toch altijd fleurig en verzorgd uit! Ik ben trots op mijn rondborstige moeder!

In de huiskamer zit mijn vader aan tafel de Telegraaf te lezen met leesbril, groot montuur “geen gezicht jaren ‘70”. Hij kwam zojuist met zijn Batavus brommer uit Weesp, waar hij al vele jaren als boekhouder bij Van Houten Chocolade werkt. Hij is geen brokkenpiloot, maar rijdt in zijn grote leren jas voorzichtig elke bocht om en zwaait nooit als wij hem tegenkomen, te druk als hij is met het verkeer.
Mijn vader voetbalt in het eerste van de zaterdag. Als aanvoerder en spits leidt hij zijn team regelmatig naar overwinningen en kampioenschappen

Achter het huis in de schaduw zit oma. Ze schilt de aardappelen en lacht altijd lief en trots naar ons, haar kleinkinderen. Ze is altijd goed gemutst, hoewel ze wel eens zegt, dat het eigenlijk van haar niet meer hoeft, sinds de dood van haar man, mijn opa Willem Kroon

Straks gaan we eten. Waar zal ik het nu weer mee oneens zijn in de tafelgesprekken met Guus? Hij leert veel “linkse dingen" op de PA. Hij is een beetje een idealist, terwijl ik cynisch ben over ontwikelingshulp en dergelijke.
Benieuwd of er nog vriendinnen komen; Dicky, Thea, Loes en Rona. Dat is altijd een tafel vol. “En allemaal mee eten, zei Sonneveld. Mama is er maar druk mee.
Na het eten roken we eerst gezellig kletsend met z’n allen een sigaret aan tafel, voordat de afwas roept. Asbakken op tafel en ma rookt dan een Peter Stuyvesant mee. Bij gebrek aan een dochter geniet ze van al die vrouwelijke aanwezigheid

Hans werkt in de bouw als timmerman. Hij verdient goed. Hij heeft vaak botsingen met zijn bazen en wil ooit voor zichzelf beginnen, wat mijn ouders maar eng vinden. Ze raden het hem af tot zijn grote teleurstelling. Hij heeft verkering met Rona, die mijn moeder tot haar ontsteltenis wel eens Mona noemt, van de toetjes, hahaha.
Hans is ook bodybuilder en heeft net als Kees een goeie body. Samen hebben ze al heel wat sportscholen versleten. Hans doet nooit aan wedstrijden mee. Kees wel, hij werd nog Mr Hulk, omdat hij onder andere dikke telefoonboeken door kan scheuren. Won hij toch maar mooi een auto mee!

Met mijn vriend Hage Vlug en Guus zit ik vaak samen op zijn zolderkamer naar muziek te luisteren. Laatst draaiden we de nieuwste van de Golden Earring : “Seven Tears”. Altijd weer even wennen aan die nieuwe Earring platen, maar we draaien lekker hard en dan is het al gauw mooi.
Na het eten draaien Hans op zijn kamer, ik op mijn kamer en Guus op zolder; allemaal onze muziek zo hard als het maar kan en door elkaar heen. De achterburen klagen regelmatig en daar zijn mijn ouders niet blij mee, mede omdat zij onze muziek vreselijke herrie vinden

Op mijn piepkleine kamertje heb ik een opklapbed en een tafel, waaraan ik aan oude radio’s zit te solderen en inmiddels in stereo naar de lp’s luister, die ik soms uit geldnood samen met Guus kocht. Ik heb zelf een luidsprekerbox getimmerd en oranje geverfd. Net als mijn oma-fiets overigens.
Mijn vriendin nodig ik regelmatig uit om “boven een plaatje te draaien”... en meer…haha. Als ik haar ‘s nachts naar huis moet brengen, stap ik weer in de kleren en rijdt door de kou naar Weesp heen en weer, balen joh!

Laatst had ik weer een motorritje met mijn Philips collega’s. Zij rijden 180 km/h en dat bevalt me niet. Ik wil lekker toeren op landweggetjes

Ik heb gesolliciteerd bij de tv. Ik hoop daar leuker werk te krijgen dan in die fabriek in Huizen

Terwijl ik een kopje thee met een koekje van oma aanpak, komt………


Oef, ik word wakker, geloof ik

Het was even fijn om terug te zijn in die tijd.
Maar op Vondelstaat 6 is veel veranderd. Mijn ouders (85 en 86 jaar oud) komen de deur niet meer uit en in de tuin werken is onmogelijk geworden voor ze. Mijn moeder draagt broeken en truien, omdat ze het altijd koud heeft. Koken lukt niet zo goed meer. Ze is klein en mager geworden.
Mijn vader is doof geworden en kan bijna niet meer lopen. Fietsen is voor beiden niet meer ter sprake tot hun grote verdriet. Hun huis is stil en leeg geworden en de tuin staat er armoedig bij.
Onze lieve oma „hoeft" al lang niet meer en heeft het grootmoederschap doorgegeven aan haar schoondochter.
Kees is al vele jaren ziek en woont nu in Weesp in een "begeleid wonen" project.
ZZP-er Hans is gescheiden en zijn zoons hebben verkering met meisjes, die wel eens mee eten. De cirkel is weer rond. Zoon Mike woont zelfs al samen. De volgende generatie Kroontjes draait zich al ergens warm :-)
Guus woont aan de Kadesloot en werkt al heel lang als onderwijzer in Diemen. Hij “gaat” nu met Dora
Hage Vlug heeft 8 kinderen en 3 kleinkinderen, die ouwe rocker is dus al lang opa.
Ikzelf ben na 31 jaar weg bij de tv. Jolanda is mijn lieve vriendin en samen zijn we gelukkig met onze 20 jarige LAT-relatie

2011 : Wake up, Willem, oude tijden komen nooit meer terug.
Maar wat hadden we het goed met elkaar. Ik ben nog steeds trots op jullie, papa en mama.
Familie bedankt,

Willem Kroon, 11 februari 2011

Body Worlds

Een mens in onderdelen

Vroeger ging ik wel eens naar de AutoRAI. In de grote hallen van de RAI stonden nieuwe, glimmende auto’s en in de vitrines lagen allerlei onderdelen zoals de carburateur, de ontsteking, de krukas enz. Allemaal doordachte onderdelen van een ingewikkeld systeem, dat gezamenlijk een bepaald doel had, namelijk een voertuig creëren voor de mens. Ik vond het allemaal heel leerzaam en interessant, want ik hield van auto’s

Vandaag ging ik naar Body Worlds in Rotterdam. In een tijdelijke tent stonden prachtige afgietsels van mensen opgesteld en ook waren er al hun aparte onderdelen te bezichtigen. Bij de geconserveerde lichaamsdelen, zoals de lever, het hart, de longen en de super kleine gehoorbeentjes, stond de naam, de functie en de mogelijke problemen beschreven, die het betreffende onderdeel zou kunnen ondervinden bij ziektes of gebrekkig onderhoud. Allemaal doordachte onderdelen van een ingewikkeld systeem, dat een gezamenlijk doel had, namelijk een voertuig creëren voor de menselijke geest. Ik vond het allemaal heel leerzaam en interessant, want ik houd van lichamen :-)

Ik heb het over echte mensen en echte onderdelen.
Ik wilde al heel lang zo’n expositie bezichtigen. Jaren terug was er één in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Er onstond toen grote weerstand door bepaalde groeperingen tegen het vertonen van dode medemensen, maar daar was deze keer gelukkig geen sprake meer van. Bij de ingang van de huidige tentoonstelling stond in een verantwoording, dat alle getoonde mensen bewust hun toestemming hadden gegeven en een bijdrage aan de wetenschap wilden leveren.
Ik kwam er toentertijd niet aan toe en de afgelopen weken twijfelde ik, of ik zo’n uitstalling wel aan kon en of ik er later geen spookbeelden van in mijn hoofd zou krijgen. (ik vind het kijken naar mijn eigen foto’s nu luguberder dan de werkelijkheid, vreemd genoeg)
Maar de vertoonde “plastinaten” zagen er eigenlijk bijna kunstzinnig uit en leken meer op plasic kunstwerken dan op geconserveerde echte overledenen, hoewel je wel een prachtige kijk kreeg, op hoe de natuur door de evolutie heen ons lichaam op een schitterende manier vorm en doelmatigheid heeft gegeven. De werkelijkheid zegt toch veel meer dan welke foto of animatie ervan ook

Hun gezichten waren, hoewel ontdaan van hun huid, of doormidden gezaagd of op een andere manier educatief geopend(), herkenbaarder dan ik verwachtte. De hoofden hadden weer wenkbrauwen gekregen, glazen ogen en soms zelfs sieraden zoals oorbellen; kennelijk om ze weer een menselijker voorkomen te geven. Morbide misschien, maar het werkte voor mij goed. Zo blijven deze mensen toch een beetje hun eigen karakter behouden

Hoewel ik nooit naar medische tv-programma’s kan kijken, heb ik genoten van de expositie, die echt aan mijn verwachtingen voldeed. Bijvoorbeeld van een torso met Situs Inversus *. Bij deze geboorteafwijking liggen alle organen gespiegeld in de romp. Je merkt daar je leven lang niets van. Maar stel je eens voor wat er gebeurt, als je een blindedarmontsteking krijgt!
Er waren veel bezoekers met een medische achtergrond aanwezig en een arts vertelde me, dat de “inversie” ook wel eens niet volledig is en dan gaat er wel van alles fout…
Ik had er nog nooit van gehoord. Het zal je kind maar wezen

De opvoedkundige kant werd niet vergeten en nu kon ik aan de lichaamsdelen zelf zien, wat er gebeurt als je ongezond leeft. Wat dat betreft had ik alles wel liever als jonge man aanschouwd…Zodat ik eerder op deze manier gewaarschuwd was geweest voor bijvoorbeeld de zwarte rokerslongen, de gevolgen van overgewicht en suikerziekte. Niet, dat ik dat vroeger niet wist en niet, dat ik me er altijd veel van aangetrokken heb, maar het effect van ziektes op organen was nu wel zorgwekkend duidelijk…(schrijf ik al rokende…)

De lichamen zagen er eigenlijk prachtig uit, voorbeeldig zelfs.
Wat zonde, dacht ik, dat het falen van één onderdeel alle andere nog prima lichaamsdelen kan meeslepen en het hele lichaam dus in het verderf kan storten. We kennen er allemaal de voorbeelden van…
Hoe prachtig gevormd ook, deze mensen waren wel overleden. Het menselijk lichaam is een complexe samenstelling van ingewikkelde systemen en perfect samenwerkende onderdelen. De balans is gauw verstoord. Wat zijn we toch kwestbaar en afhankelijk van ons biologische voertuig.
Ik zag bijvoorbeeld het complete “afwatersysteem” van de man liggen en begreep, waar mijn nierstenen ooit doorheen gekropen waren met alle kolieken van dien als gevolg…

Mensen zijn apparaten, zoals robots, die je kunt repareren, aanpassen en waarin je tegenwoordig zelfs onderdelen kunt vervangen.
Heel bijzonder vond ik, dat er om mij heen veel (het was erg druk) voorbeelden liepen van levende exemplaren. Ik zag mensen bij elkaar de onderdelen opzoeken, die ze in de vitrine uitgelegd kregen. “Heb jij daar ook zo’n bobbel dan? Even voelen”. Je gaat elkaar meteen anders bekijken bij zo’n gelegenheid ;-)

Bij de uitgang waren twee stelletjes opgesteld, die met elkaar de liefde bedreven. Duidelijk was de stijve piemel in het kutje te zien. Dit leidde met name bij de jonge meisjes tot hilariteit. Ze bukten zich eens om goed te kunnen zien, hoe één en ander in elkaar schoof, tenslotte aanschouw je deze universeel-koppeling ook niet elke dag van de binnenkant! Ze maakten er illegale foto’s van en bespraken met elkaar hun indrukken.
Eentje vroeg aan haar vriendin : “ zit je clitoris nu aan de binnen- of aan de buitenkant”? Krijg je ineens dat soort vragen. Haha

De atmosfeer was goed. Gelukkig werd er nauwelijks ongemakkelijk gereageerd of gelachen. Maar het is wel vervreemdend om tussen de uitgestalde bloedvaten en geslachtsdelen rond te kuieren.
Toen ik, wachtend bij een schommelende dame met uitgebouwde ruggegraat, mijn vriendin sms-te, waar zij was, antwoordde ze : “bij de dunne darm”. Ze sprak de waarheid, maar ik had het haar nog niet vaak horen zeggen ;-)

De tentoonstelling heeft een onuitwisbare indruk op me gemaakt. Dit vergeet je nooit.
Toen ik zojuist een pijntje voelde in mijn onderrug, zag ik in met mijn geestesoog al die rugspieren aan mijn bekken vastzitten en accepteerde met meer begrip en respect dan vroeger, dat mijn voertuig al wat ouder is en ongemakken begint te vertonen.
“Een mens in onderdelen”. Ik heb echt iets geleerd vandaag, ik ben een brug verder

Het menselijk lichaam als te koesteren apparaat.
Ik realiseer me nu nog meer, dat ons lichaam een kostbaar voertuig is voor de geest en zo gesproken een functie is van het leven op aarde zelf (ahum :-). Maar waarom gaan we dan vaak zo slecht om met dit kostbare cadeau, waarvan je er in de eeuwigheid maar één exemplaar krijgt?
Gezond zijn is meer dan een fit lichaam. Als je geestelijke of maatschappelijke omstandigheden slecht zijn, ben je minder in staat om gezond te leven.
Sterker nog, elke dag zijn er mensen, die hun lichaam willen vernietigen, omdat ze hun leven niet meer aankunnen. Zorg en aandacht moeten dus altijd naar meerdere gebieden gaan, lichaam en geest. Ook ongezonde gewoontes kunnen ons leven aangenamer maken... Ons lijf is geen doel op zich, maar één van de middelen tot het meest essentiële in een mensenleven : gelukkig zijn.
Zoals ik al van mijn leraar scheikunde leerde op de MULO : “een gezonde geest in een gezond lichaam”; maar die balans zoeken is geen eenvoudige levensopdracht

Onwillekeurig moest ik weer aan de AutoRAI terug denken. Een verzameling mensen, die in grote getale levenloze objecten en hun onderdelen bewonderden, met dat verschil, dat de bezoekers nu zichzelf bekeken in “exploded view”, zoals ik als kind bewogen naar gedetailleerde opengewerkte tekeningen van motorblokken keek. Ik voelde me een auto, die onderricht kreeg in zijn eigen werking

Citaat : “I will never take my body for granted again”. Met mijn auto had ik die overtuiging altijd al, maar het werd tijd voor een beetje meer medisch besef,

Willem Kroon, 20 januari 2011

* Situs Inversus

De tentoonstelling is nog te bezichtigen tot 2 februari as.

Hun website : http://www.bodyworlds.com/nl/rotterdam/welkome.html