Over Han Reiziger

Nu ik het op FaceBook weer eens over mijn vroegere werk heb gehad, komen er allerlei herinneringen boven.

Zo deed ik jarenlang het mooie programma "(Han) "Reiziger in Muziek", mijn favoriete klusje, in Studio Plantage, de Serre.
Dat was zondagnacht om 6 uur vroeg beginnen met opbouwen en repeteren, maar eenmaal op zender werd ik wel wakker gemaakt door alle verschillende soorten muziek, die de charmante Han Reiziger mooi vond en waar hij uitgebreid over wilde en kón praten.
Géén bombastische tv met effecten en flapperkasten of een showballet, maar met een echt zondagmorgensfeertje.
Eigenlijk was het gewoon een radiouitzending met 4 camera's er omheen :-) Het programma werd live uitgezonden op zondagochtend van 9 tot 10h.

Zonder conservatorium opleiding kon ik de gesprekken meestal niet volgen, maar ik hield van dat geneuzel, heerlijk. Het deed me denken aan mijn nachtelijke doorzakfeestjes, waar ook met veel genoegen intens gesproken werd over muziek en waar natuurlijk heel veel geluisterd werd (vaak tot verdriet van mijn buren, sorry nog ;-) ). Van de Beatles via de Beach Boys naar Metallica en weer terug, haha.

Han was een pracht kerel, met zijn niet gespeelde onhandigheid en zijn vermogen om iedere verlegen muzikant aan het praten te krijgen. Hij was en bleef een serieuze VPRO radiopresentator, die niets om "het plaatje" gaf, haha.

Hele orkesten werden niet geschuwd in het studiootje van zo'n 10 bij 10 meter!

Soms was er, bijvoorbeeld, een pikzwarte blues gitarist uit Mississippi, die normaal gesproken op het tijdstip van de uitzending naar bed ging, haha.... Toch klonk die muziek dan prachtig, zonder drank, sigaretten en wilde wijven :-)…vaak tot hun eigen verbazing en voldoening.
(een uur live over muziek babbelen, zonder reclame-onderbreking en op die manier kenden zij dus echt niet in Amerika).

Rust zacht, Han.
("Vrije Geluiden", de opvolger, heeft voor mij nooit meer jouw niveau gehaald).

Willem Kroon, 29 september 2014.

*** Wikepedia over Han... ***

Bekijk een complete uitzending uit 2001; de rust straalt er van af:



Zónder ondertiteling, dat hoefde allemaal nog niet:

Bestaat er zoiets als "live" televisie?

Het antwoord is kort: "Nee".

Althans, niet in de letterlijke zin. Laat ik zelf een definitie stellen:
"Bij (echte) live tv kun je, met behulp van apparaten, camera’s, direct en zonder tijdverlies naar een lokatie kijken, waar je zelf niet bent. Eventueel kun je ook nog luisteren naar wat er op dat moment op die plek gebeurt, maar dat is niet meteen noodzakelijk (Sorry, audiovrienden ;-) )".
Echt televisie (ver kijken) is voor mij een camera (1 camera), die continue zonder verdere opslagtechnieken en zonder naar andere camera's te schakelen, een (al dan niet bewegend) plaatje laat zien van een verder weg gelegen lokatie.

Maar die zijn er toch elke dag? Live uitzendingen?
Het venijn zit in 'm het woordje direct.
Even een beetje technisch…vroeger, toen de eerste televisie-uitzendingen begonnen, kon er nog niets opgenomen worden, niet op tapes, niet op computers, alles was live.
Er was slechts "telerecording", wat inhield, dat een beeldbuis gefilmd werd door een filmcamera. Je kon het onderwerp terugkijken, maar de kwaliteit was slecht en opnieuw uitzenden was lastig, daar had je dan weer een filmscanner voor nodig. Monteren moest door een filmcutter gedaan worden.

Alle eerste uitzendingen, bijvoorbeeld uit het (afgebroken) kerkje Studio Irene in Bussum, waren directe uitzendingen.
Zo kon je bij Swiebertje de cameramensen horen lachen achter hun camera's als Swieber zich weer eens niet aan zijn tekst hield (al of niet veroorzaakt door teveel borreltjes :-) ) Dit kon er uiteraard niet uitgeknipt worden.
Omdat de studiovloer erg klein was, werd er tijdens de ombouw naar een ander dekor gewoon even een bordje "Pauze" uitgezonden. Ander materiaal was er gewoon niet voor handen!

De technische spullen, die men toentertijd gebruikte werkten "analoog", dat wil zoveel zeggen, dat er geen "chips" (IC's ofwel "integrated circuits") en geen digitale technieken voor handen waren. De oude elektronische onderdelen werkten snel. Het tv signaal werd bijna in geen tijd doorgegeven. Live tv voldeed toen dus redelijk aan mijn definitie. Wat in Hilversum gebeurde zag men bijvoorbeeld ook gelijktijdig in Limburg.

In mijn vroegere werk als beeldtechnicus (daarover schrijf ik nog eens een apart blog) moest het "regiewezen" (regisseur, regie-assistente en schakeltechnicus) op de seconde nauwkeurig weten op welk moment hun uitzending "live" was. Daartoe keken zij en wij op een tv ontvanger, waarop exact te zien was, wanneer de stuidio op de zender geschakeld werd. Dat werkte niet meer, toen er steeds meer vertraging kwam in het hele circuit van studio/Eindregie/Centraalpost/PTT Zender/ kabelnet (of glasvezel). Er kon nu zomaar 5 seconden verschil zitten tussen de studio en de "afkijk". Zelfs de regisseur zag de live uitzending niet echt meer!
Op de seconde precies overgaan op deze manier werd dus onmogelijk. Bovendien kon je ook niet meer naar de uitzending (Zendlijn) luisteren, omdat je dan een soort echo kreeg.
(Tegenwoordig krijgt men een seintje van de Eindregie en moet men in "the blind” overschakelen. De delay totdat de eerste shots op zender komen, maakt regie-assistentes soms gek, haha)

Ook om een andere reden is tv niet meer live. Bij DWDD begon men al vroeg met het live ondertitelen van de uitzending voor doven. Tot op de dag van vandaag wordt het programma zo'n 30 seconden vertraagd uitgezonden, dit om de ondertitelaars in Hilversum de tijd te geven om de ondertitels te schrijven en voor te kunnen zetten. Dit wordt overigens door een ploegje van drie man/vrouw gedaan. Als dit soms niet goed gaat, zie je de titel eerder dan dat hij uitgeproken is, haha. Ook het regiewezen raakt door deze ingreep soms danig in de war, vooral als zij tóch naar de Zendlijn kijken :-)

Ik deed een keer een diecte uitzending vanuit een rechtbank. De zitting moest live te volgen zijn.
De persdienst van de rechtbank was daar niet blij mee, het was allemaal nog heel nieuw voor hen. Sommige namen van verdachten bijvoorbeeld mochten niet bekend worden en er waren andere zaken, die geheim moesten blijven.
Daartoe werd de uitzending 60 seconden vertraagd en werd het programma continue eerst op een computer opgenomen. In de regiewagen zat de persrechter van de rechtbank op de regisseursstoel en die gaf steeds aan, wat er uit moest. De video-editor maakte in- en uitpunten en de computer sloeg bij het uitzenden dan dat gedeelte gewoon over. Uiteraard zag je dan wel het beeld verspringen.
So far, live uitzending van een rechtszaak.

Wat ook wel eens een reden kan zijn om vertraagd uit te zenden is, als een gast geen Nederlands spreekt. Dan wordt er simultaan vertaald bij een opname, die een aantal seconden is vertraagd.

Een ander issue is, dat voor live uitzendingen een ander BTW bedrag gehanteerd wordt dan voor opnames, maar waar die grens tussen „live" en "niet-live" ligt, weet ik niet.

De straatinterviews van AT5 komen dicht bij mijn definitie, maar zelfs die uitzendingen zullen door sommige van de genoemde oorzaken vertraagd weergegeven worden.

Ook live webcams hebben zomaar een vertraging van een minuut of zo.
Ooit stond ik op de camera van het Koningsplein en belde met mijn vriendin, of ze mij zag op haar computer? Nee. Nou ja, na een minuut wel, haha.

Kortom, langzame digitale verbindingen, uitzenden via een harddisc en vertragingen in apparatuur en kabels zorgen er voor dat tv nooit meer live is.
Is het erg? Nee, je merkt er bijna nooit iets van, maar ook hier word je weer bedonderd, haha.

Willem Kroon, 26 september 2014.

Link:

*** WebCam KoningsPlein...

„Reality Soaps”, zijn die echt?

Vroeger (spreek uit: vroegah) had je bijvoorbeeld nieuws- en actualiteiten programma's op televisie. En ook sportprogramma's en shows.
Je had er dure, goed uitgeruste studio's voor nodig met een relatief grote speelvloer en heel veel licht, omdat de camera's van toen nogal lichtongevoelig waren.
Er waren ook series, zoals Swiebertje en Pipo de Clown, om maar wat te noemen. Die series werden gespeeld (bij tv noemen zij dat drama) door acteurs, en al die mensen, die voor de camera kwamen, werden beroemd in Nederland.
Het overgrote deel van Holland keek naar een klein clubje uitverkorenen.

In 1968 sprak Andy Warhol zijn beroemde woorden:
"In the future, everbody will be world famous for fifteen minutes”, oid. Inmiddels is dat een juiste voorspelling gebleken.
Doordat videocamera's klein en compact zijn geworden, goedkoop aan te schaffen- en heel lichtgevoelig zijn (en omdat er gewoon thuis gemonteerd kan worden) kan iedereen tegenwoordig tv maken. En dat gebeurt dan ook op grote schaal.
Veel van deze (wan)producten worden op de server van YouTube gezet, maar ze zijn ook veelvuldig te zien op de „echte" televisie, bijvoorbeeld in DWDD (afkorting voor „De Wereld draait Door”, moderne manier voor het afkorten van programmanamen) en zelfs in "het grote mensen Journaal". Nu wordt iedereen wel een keer (eventjes) beroemd, soms in de hele wereld.
Tegenwoordig kijkt de ene helft van Holland via zijn breedbeeldkikker naar de andere, zich voor de camera uitslovende, helft…
Over beeld- en geluidskwaliteit wordt trouwens niet meer gerept.

Een ander gevolg is de uitvinding van de "reality soap". De ene burger duwt de ander een camera voor zijn snufferd en voilá, er is weer een tv programma gemaakt.
De opzet is, dat de kijker moet geloven, dat het allemaal echt (reality) is, wat er allemaal te zien is (de soap).
Dat kan soms heel interessant of grappig zijn, maar steeds vaker is de inhoud (heet tegenwoordig "content") FAKE!

Zo heb je op Discovery Channel de serie "`Airplane Repo".
Een soort detective/piloot moet een vliegtuig kapen en terugbrengen naar de eigenaar, omdat de huur of afbetaling niet voldaan is. Spannende tv! Het gaat altijd allemaal maar nét goed!

Maar…men heeft altijd wel tijd om kleine (vinger)cameraatjes aan de vleugels te hangen of in de cockpit!
Helemaal verbaasd was ik, toen twee piloten beschoten werden door een boer, wiens vliegtuig gekaapt uh...(repossessed) werd…Vanaf de grond zag je het vliegtuig heel mooi opstijgen…Oh, dus er stond nog een cameraman in de buurt van de boer? Werd HIJ niet beschoten? En hoe kwam die cameraman thuis, hè?

Een andere soap is "The Laffing Devils" over een ruige motorbende in Amerika. Ik heb nog nooit zo'n stelletje suffe en lieve motorduivels gezien, haha. Echt, je wordt beduveld.
Er is veel teveel om hier allemaal op te noemen.

Enfin, als je een beetje krtitisch kijkt, snap je dat dit ales gewoon nep is.
Waarom? Omdat mensen drama willen en omdat drama kijkers oplevert en omdat kijkers naar reclame kijken, die heel veel geld opbrengt.
De waarheid mag daarbij kennelijk flink veel geweld aangedaan worden, maar hebben wij, de kijkers, daar ooit toestemming voor gegeven?

Conclusie: kijk gerust naar die shit, dat doe ik ook heel vaak, maar geloof het allemaal maar niet. Stay awake! Be sharp! Hahaha.

Aanleiding voor dit blog was overigens het nieuws van vandaag (zie bijgaand artikel uit de VolksKrant), dat ook de reality soap "Ik heb het nooit gedaan" (moderne programmanaam) nep is. Ook hier wordt weer ouderwets geacteerd.
Je bent gewaarschuwd!

Willem Kroon, 23 september 2014.

*** De uitspraak van Andy Warhol...

Hoe zit dat met die Maan en die Zon?

"WikiWeetjes van Willem, Deel 2"

Laatst maakte ik het volgende grapje in de kroeg:

"Bij een maansverduistering staat de zon tussen de Aarde en de maan." Hahaha…
Pretty impossible, maar tóch geloofde een kroegmaat van me het meteen. Hij zei, dat hij altijd moeite had gehad met astronomie (sterrenkunde), maar gaf toe, dat het hem eigenlijk ook nooit geïnteresseerd had. Nu wilde hij wel eens van mij weten, hoe het allemaal zit.
Tja, hoe zít het eigenlijk?

Ik begin meteen maar groot: In de verder lege ruimte van het heelal (of Kosmos) bevinden zich groepen ("clusters") sterrenstelsels. Deze stelsels draaien om elkaar heen. Op bovenstaande afbeelding is de Aarde veel te klein om af te kunnen beelden.

Een van die talrijke stelsels is de Melkweg ("Milky Way”), waar wij wonen. In gebieden, die geen last hebben van "lichtvervuiling" kun je ons sterrenstelsel 's nachts waarnemen als een vage, lange witte streep aan de hemel. Die streep bestaat uit heel erg veel sterren.

Rond zo'n ster kunnen planeten cirkelen, maar ook stof of meteoren en meteorieten. Deze objecten draaien hun vaste baantjes rond hun ster, bij ons
de Zon genaamd. Sommigen doen dat "relatief dichtbij”, zoals de planeet Mercurius (58 miljoen kilometer verwijderd van de zon), andere zeer ver weg zoals de verste planeet Neptunus (4,54 miljard kilometer van de zon). (Pluto hád die positie, maar mag sinds kort geen planeet meer genoemd worden).

De door kernfusie aangedreven zon heeft nog 5.000.000.000 brandjaren en daarna verandert hij met een grote explosie in een Witte Dwerg, een samengebald sterretje. Voor die tijd moet de mensheid het pand verlaten hebben…

De voor ons allerbelangrijkste planeet is moeder Aarde,
"the Blue Shining Planet". Bij het ontstaan van ons zonnestelsel draaiden stof en rotsbrokken rond de zon, die door hun onderlinge zwaartekracht samenpakten tot een bol . Dat is de vorm, die alle stoffen (door cohesie) aannemen, als er geen andere krachten op inwerken. Bekijk maar eens een druppel kwik, die doet precies hetzelfde (maar wordt een beetje afgeplat door de zwaartekracht).

Een deel van dat ruimtestof word door de natuur gebruikt om de koolstofmoleculen van ons lichaam op te bouwen (en op enig moment weer af te breken, natuurlijke recycling, daar ontkomt niemand aan).

Aldus ontstond onze eigen woonplek in de ruimte. De Aarde ontwikkelde zich in 5 miljard jaar en de Evolutie zorgde er voor, dat onze lichamen zeer geschikt zijn voor de samenstelling van onze atmosfeer (de "lucht", die we inademen), de gemiddelde temperatuur, de heersende zwaartekracht en de gevolgen van de seizoenswisselingen op een bepaalde breedtegraad.
Zo zie je bijvoorbeeld, dat mensen, die rond de Evenaar geëvolueerd zijn een donkerder huid hebben dan degenen die dichter bij de koude Noordpool wonen. (witte voorwerpen stralen minder warmte uit dan donkere; neem de witte koelkast en de zwarte kolenkachel).

Planeet Aarde draait dus om de zon. In ongeveer 365 dagen (plus ongeveer 6 uur, vandaar dat we om de 4 jaar schrikkeldag hebben, dan halen we dat verschil weer in :-) ).

Doordat de draaias van onze planeet "schuin" staat tegenover de posite van de zon, onstaan de voor ons onontbeerlijke seizoenen. Leuk of niet, ook de winters hebben wij nodig om ons weersysteem stabiel te houden. Zonder de seizoenen zouden wij binnen een paar maanden verdwenen zijn.

Last but certainly not least: de Maan draait om de Aarde, in ongeveer 30 dagen. Door een rekenkundig verband tussen de draaisnelheid van de Aarde en die van de Maan zien wij altijd dezelfde kant van de maan! Er bestaat dus echt zoiets als de "dark side of the moon". Pas in de jaren '60 kregen wij via foto's van de Apollovluchten die achterkant te zien :-)

De Maan is vermoedelijk ontstaan door een botsing van de Aarde met een meteoor, een enorm grote steen, die veel materiaal lossloeg uit onze bodem, die brokstukken kwamen in een baan om de Aarde en voegden zich (ook) samen tot een bol.

De zwaartekracht van de Maan trekt aan onze wereld en aan het water van de oceanen; zo ontstaan eb en vloed. Als de zon in 1 lijn staat met de maan en de Aarde krijg je springvloed, omdat hun zwaartekrachten bij elkaar optellen.

Ook de Maan kunnen wij absoluut niet missen. Zonder eb en vloed, bijvoorbeeld, zou een een groot deel van de huidige continenten onder water komen te staan. Saillant detail in deze: de maan verwijdert zich met redelijk grote snelheid steeds verder van ons af door de middelpuntvliegende kracht van zijn omloop…

Ook de aardas roteert, dat heet Precessie (tolbeweging). Eens in de 26.000 jaar maakt die as een rondje. Ook daar is de Maan bij van invloed.
Precessie veroorzaakt oa. de verschuiving van de sterrebeelden, het ontstaan van de de ijstijden en dus ook flinke klimaatwisselingen
(hier hoor je nooit over in klimaatdiscussies…)

Al deze specifieke en unieke eigenschappen van Moeder Aarde zijn onontbeerlijk voor ons, mensen. Onze lichamen kunnen zich niet in korte tijd aanpassen aan, bijvoorbeeld, een heel andere zwaartekracht, vraag maar aan astronauten met hun spierzwakte en botontkalking. Wonen op de planeet Mars, met een zwaartekracht, die maar een derde is van de onze, zou zeer problematisch zijn.
De kans dat er, waar dan ook, nóg zo'n combinatie van essentiele eigenschappen voor menselijk leven is ontstaan is zeer klein, maar statistisch gesproken uiteraard mogelijk. Groen mannetjes zullen wij echter niet gauw tegenkomen, een hele opluchting ;-)

Nu begrijp je in ieder geval mijn kroeggrapje: als de zon tussen de maan en de aarde stond, zouden wij onmiddelijk tot stof verbranden…EN zouden wij met ons allen als ruimte-afval in een baan om de zon gaan draaien…totdat ook wij weer samensmolten tot een splinternieuw hemellichaam, hahaha.

"We are stardust",

Willem Kroon, 15 september 2014.

---

Lees meer over:

*** De Melkweg...

*** De Zon...

*** De Aarde...

*** Precessie...

*** Over het lot van onze Aarde...

Aan het strand

Wie waren deze mensen, die er vast al lang niet meer zijn? Ik heb geen idee, natuurlijk.

Maar wellicht horen de dames, moeder en dochter, met hun modieuze hoeden en lange rokken bij een gezelschap, dat in het Badhotel (op de achtergrond) verbleef voor een weekje aan zee. De zaterdagavond hiervoor hadden zij gedanst in de muziektent van hun hotel, op een zwoele zomeravond, na een middagje paardrijden in de mooie bossen van Muiderberg. De wijn smaakte heerlijk, en de muziek van de Amsterdamse Klezmerband was opzwepend, maar toch waren zij al weer vroeg uit de veren om van een nieuwe vakantiedag te genieten.

Vandaag zijn zij naar het strand gegaan met de kinderen, die nu met hun, in het zwart geklede, oma op de dijk spelen, want omdat het vloed was, mochten zij niet te dicht bij de waterkant komen.

Niemand is in badpak. Het enige blote komt van de onderbenen van de jongen in driekwartsbroek ("Drollenvanger", zei mijn vader altijd).

De mensen zijn zich (ook hier weer) bewust van de fotograaf met zijn zware houten driepootstatief en imposante balgcamera en poseren een beetje stijfjes.

De agent wil er zeer zeker ook op, onder dienstijd, maar blijft afgedraaid staan om te suggereren, dat hij niet echt mee doet. De jongen met de pet op is er juist eens bevallig voor gaan liggen.

De man met de fiets, met raar stuur, wil zijn pet nog even schikken en verhult daarmee onbedoeld juist zijn gezicht.

Morgen gaan deze toeristen met de Gooische Tram, langs de „Jodentrekvaart", terug naar Amsterdam om hun dagelijkse leven in hun drukke woonplaats weer op te pakken. Maar ze willen gauw weer terug naar die heerlijke badplaats Muiderberg!

Willem Kroon, 3 september 2014.

Over Frits Butzelaar

In een FaceBook post kwam ik onlangs te spreken over Pipo de Clown. Iemand herinnerde zich Ridder Bambarin, die in één van de avonturen van Pipo uit zijn eeuwige slaap werd gehaald. Dat weet ik nog goed. Als kind vond ik hem een hele echte ridder!
De rol werd gespeeld door Frits Butzelaar. Jarenlang zag ik Frits in het hoofdgebouw van de NOS lunchen en dineren met zijn onafscheidelijke regie-assistente, waarvan ik niet meer weet, hoe zij heette.

Toen ik mijn opleiding tot Beeldtechnicus ging volgen (in 1987) kwam ik Frits ook tegen in tv-opleidingscentrum Santbergen, waar hij les gaf.


Weer later werkte ik met hem samen aan het kinderprogramma KlokHuis, dat hij regisseerde. Men noemde Frits ook wel „Frutselaar”, omdat hij eindeloos bleef pielen aan de scenes, haha.

Frits zag er een beetje oud uit, maar hij rende de hele dag trap op trap af. Hij gebruikte nooit de liften. Later kwam ik er achter, dat hij ooit een verdienstelijk atleet was geweest.

Ik vond het heel bijzonder om met hem te werken, want in mijn ogen bleef hij die ridder; dat zei ik ook wel eens tegen hem. Dat kon hij wel waarderen.
Vooral zijn prachtige stem was uniek, die blijft voor mij altijd verbonden met Ridder Bambarin!

Willem Kroon, 3 september 2014.

(helaas kan ik niets van hem vinden op YouTube).

*** Lees reacties op FaceBook...

Pootje baden te Muiderberg in 1912

Een clubje badgasten aan de kustlijn. De opvallende hokjes (met kijkgat!) op karrewielen gebruikte men om zich kuis om te kleden. Niet, dat iemand van dit gezelschap dat gedaan heeft, trouwens.

Een paar mannen wagen zich (met hun schoenen aan?) in het water. Sommige hebben hun jasje uitgedaan, maar daar bleef het bij. 
Iedereen draagt gele hoofddeksels, maar dat kan met het inkleuren van deze foto te maken hebben. Kleurenfoto's bestonden toen nog niet, net zoals je in het begin geen kleuren tv had.

De kinderen zullen, net als nu, graag gespeeld, gezwommen en geravot hebben in het lekkere zoute water, maar dat liet het tijdsbeeld nog niet toe. Hunkerend blijven zij met hun kleren aan bij de kant staan. Wisten zij niet, dat je hier honderden meters uit de kust kunt lopen, zonder dat het meteen diep wordt?

De vloedlijn is goed te zien; geen verhard voetpad langs het water nog. De Zuiderzee spoelde een boel rommel aan.

Een vrouw ploetert met haar fiets door het zand, nieuwsgierig geworden naar de fotograaf, die waarschijnlijk hoog op de houten pier staat met zijn uitrusting.

In de verte zien we de toren van de Kerk aan Zee, een vertrouwd gezicht.
Op het toenmalige "strandpaviljoen" staat geschreven "prachtig…". En dat was het ook in Muiderberg aan Zee, prachtig! :-)

*** Lees reacties op FaceBook...