vrijdag 26 september 2014

Bestaat er zoiets als "live" televisie?



Het antwoord is kort: "Nee".

Althans, niet in de letterlijke zin. Laat ik zelf een definitie stellen:
"Bij (echte) live tv kun je, met behulp van apparaten, camera’s, direct en zonder tijdverlies naar een lokatie kijken, waar je zelf niet bent. Eventueel kun je ook nog luisteren naar wat er op dat moment op die plek gebeurt, maar dat is niet meteen noodzakelijk (Sorry, audiovrienden ;-) )".
Echt televisie (ver kijken) is voor mij een camera (1 camera), die continue zonder verdere opslagtechnieken en zonder naar andere camera's te schakelen, een (al dan niet bewegend) plaatje laat zien van een verder weg gelegen lokatie.


Maar die zijn er toch elke dag? Live uitzendingen?
Het venijn zit in 'm het woordje direct.
Even een beetje technisch…vroeger, toen de eerste televisie-uitzendingen begonnen, kon er nog niets opgenomen worden, niet op tapes, niet op computers, alles was live.
Er was slechts "telerecording", wat inhield, dat een beeldbuis gefilmd werd door een filmcamera. Je kon het onderwerp terugkijken, maar de kwaliteit was slecht en opnieuw uitzenden was lastig, daar had je dan weer een filmscanner voor nodig. Monteren moest door een filmcutter gedaan worden.


Alle eerste uitzendingen, bijvoorbeeld uit het (afgebroken) kerkje Studio Irene in Bussum, waren directe uitzendingen.
Zo kon je bij Swiebertje de cameramensen horen lachen achter hun camera's als Swieber zich weer eens niet aan zijn tekst hield (al of niet veroorzaakt door teveel borreltjes :-) ) Dit kon er uiteraard niet uitgeknipt worden.
Omdat de studiovloer erg klein was, werd er tijdens de ombouw naar een ander dekor gewoon even een bordje "Pauze" uitgezonden. Ander materiaal was er gewoon niet voor handen!

De technische spullen, die men toentertijd gebruikte werkten "analoog", dat wil zoveel zeggen, dat er geen "chips" (IC's ofwel "integrated circuits") en geen digitale technieken voor handen waren. De oude elektronische onderdelen werkten snel. Het tv signaal werd bijna in geen tijd doorgegeven. Live tv voldeed toen dus redelijk aan mijn definitie. Wat in Hilversum gebeurde zag men bijvoorbeeld ook gelijktijdig in Limburg.


In mijn vroegere werk als beeldtechnicus (daarover schrijf ik nog eens een apart blog) moest het "regiewezen" (regisseur, regie-assistente en schakeltechnicus) op de seconde nauwkeurig weten op welk moment hun uitzending "live" was. Daartoe keken zij en wij op een tv ontvanger, waarop exact te zien was, wanneer de stuidio op de zender geschakeld werd. Dat werkte niet meer, toen er steeds meer vertraging kwam in het hele circuit van studio/Eindregie/Centraalpost/PTT Zender/ kabelnet (of glasvezel). Er kon nu zomaar 5 seconden verschil zitten tussen de studio en de "afkijk". Zelfs de regisseur zag de live uitzending niet echt meer!
Op de seconde precies overgaan op deze manier werd dus onmogelijk. Bovendien kon je ook niet meer naar de uitzending (Zendlijn) luisteren, omdat je dan een soort echo kreeg.
(Tegenwoordig krijgt men een seintje van de Eindregie en moet men in "the blind” overschakelen. De delay totdat de eerste shots op zender komen, maakt regie-assistentes soms gek, haha)

Ook om een andere reden is tv niet meer live. Bij DWDD begon men al vroeg met het live ondertitelen van de uitzending voor doven. Tot op de dag van vandaag wordt het programma zo'n 30 seconden vertraagd uitgezonden, dit om de ondertitelaars in Hilversum de tijd te geven om de ondertitels te schrijven en voor te kunnen zetten. Dit wordt overigens door een ploegje van drie man/vrouw gedaan. Als dit soms niet goed gaat, zie je de titel eerder dan dat hij uitgeproken is, haha. Ook het regiewezen raakt door deze ingreep soms danig in de war, vooral als zij tóch naar de Zendlijn kijken :-)

Ik deed een keer een diecte uitzending vanuit een rechtbank. De zitting moest live te volgen zijn.
De persdienst van de rechtbank was daar niet blij mee, het was allemaal nog heel nieuw voor hen. Sommige namen van verdachten bijvoorbeeld mochten niet bekend worden en er waren andere zaken, die geheim moesten blijven.
Daartoe werd de uitzending 60 seconden vertraagd en werd het programma continue eerst op een computer opgenomen. In de regiewagen zat de persrechter van de rechtbank op de regisseursstoel en die gaf steeds aan, wat er uit moest. De video-editor maakte in- en uitpunten en de computer sloeg bij het uitzenden dan dat gedeelte gewoon over. Uiteraard zag je dan wel het beeld verspringen.
So far, live uitzending van een rechtszaak.

Wat ook wel eens een reden kan zijn om vertraagd uit te zenden is, als een gast geen Nederlands spreekt. Dan wordt er simultaan vertaald bij een opname, die een aantal seconden is vertraagd.

Een ander issue is, dat voor live uitzendingen een ander BTW bedrag gehanteerd wordt dan voor opnames, maar waar die grens tussen „live" en "niet-live" ligt, weet ik niet.


De straatinterviews van AT5 komen dicht bij mijn definitie, maar zelfs die uitzendingen zullen door sommige van de genoemde oorzaken vertraagd weergegeven worden.

Ook live webcams hebben zomaar een vertraging van een minuut of zo.
Ooit stond ik op de camera van het Koningsplein en belde met mijn vriendin, of ze mij zag op haar computer? Nee. Nou ja, na een minuut wel, haha.

Kortom, langzame digitale verbindingen, uitzenden via een harddisc en vertragingen in apparatuur en kabels zorgen er voor dat tv nooit meer live is.
Is het erg? Nee, je merkt er bijna nooit iets van, maar ook hier word je weer bedonderd, haha.

Willem Kroon, 26 september 2014.

Link:

*** WebCam KoningsPlein...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten